آن روز که موفق به تکیه بر کرسی ریاست یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی شد، علاوه بر خط و نشان کشی برای دولتیها و تعیین نوع روابط آینده قوای مجریه و مقننه، از تغییر نوع نظارتهای پارلمان بر امور گفت و نظارت را ارجح بر تقنین توصیف کرد، شاید کمتر کسی تصور میکرد که چند ماه بعد با چنان پروپاگاندایی نخستین سفر استانی خویش را برگزار کند که علاوه بر ناظران و تحلیلگران، نمایندگان مجلس یازدهم را نیز به بررسی نوع نگاه او به سیزدهمین دوره انتخابات ریاستجمهوری ایران وادارد. نگاهی که در روزهای اخیر موجبات بگومگوهای سیاسی میان حامیان حسن روحانی و مشاوران محمدباقر قالیباف در شبکه اجتماعی توییتر را فراهم آورده و در شرایطی تنشها میان دو قوه انتخابی جمهوری اسلامی را افزایش داده که دولتیها نیازمند حمایت مجلس و شخص رییس قوه مقننه برای تعیین تکلیف سکاندار وزارت صنعت، معدن و تجارت هستند.
ماجرا اینبار با توییت محمدمهاجری، فعال رسانهای اصولگرا ولی نزدیک به علی لاریجانی و البته حسن روحانی شروع شد. او از قالیباف درباره کنترل شدید وسایل خبرنگاران و استفاده از سگ برای بازرسی بدنی آنان پرسید و خبر از بررسی دقیق تصاویر گرفتهشده توسط عکاسان داد ولی به اشتباه از «غیزانیه» به جای «خوزستان» نام برد. این اشتباه با واکنش مشاوران قالیباف و رسانههای حامیاش همراه شد. از اینرو مهاجری در توییت دیگری با پذیرش این خطا، مشاوران رییس مجلس را مخاطب قرار داد و نوشت که «شما لشکر مشاوران که با برنامهریزی [...]تان حیثیت رییستان را بردید، نمرهتان چند است؟» این ادبیات واکنش تند امیر ابراهیم رسولی، یکی دیگر از مشاوران قالیباف را در پی داشت. او که چندی پیش از کلیپ تهیهشده توسط خبرگزاری جمهوری اسلامی درباره ۱۰۰ روزه نخست مجلس و بررسی تقابل قوای مجریه و مقننه به تندی انتقاد کرده بود، توییت مهاجری را «بیادبی» خواند و درباره منشا این «پریشانحالی»ها پرسید.
رکوردشکنی سردار
فارغ از بگومگوهای توییتری حامیان قالیباف و روحانی، آنچه در این میان بیش از پیش حائز اهمیت است، نادیدههای سفر رییس مجلس است و اهداف آن. جمعه، چهاردهم شهریورماه بود که قالیباف پس از سفری ۴ روزه از خوزستان به تهران بازگشت. از آن زمان تاکنون رسانههای اصولگرایان - از کیهان گرفته تا مشرق- از لزوم تداوم سفرهای رییس مجلس و نظارت میدانی نمایندگان گفته و نوشتهاند ولی هیچیک از عده و عده یاران قالیباف در این سفر سخنی به میان نیاوردهاند. عده و عدهای که در قیاس با روزگار ریاست علی لاریجانی بر قوه مقننه رکورد زده و تنها و تنها با آن سفر معروف رییس دولتهای نهم و دهم به ایالات متحده امریکا برای حضور در مجمع عمومی سازمان ملل متحد قابل مقایسه است.
بنابر پیگیریهای خبرنگاران، رییس یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی برای سفر به خوزستان از هواپیمای اختصاصی استفاده نکرده ولی باتوجه به انبوه همراهانش، بعید است جز یاران قالیباف دیگرانی در آن پرواز حاضر بوده باشند. در این میان اما درباره تعداد یاران قالیباف در این سفر اعداد و ارقام مختلفی مطرح میشود، برخی منابع تعداد همراهان رییس مجلس یازدهم در این سفر را حدود ۷۰ نفر اعلام کردهاند ولی پیگیریهای خبرنگار روزنامه اعتماد حاکی از آن است که این عدد حداقل دو برابر بوده و محمدباقر قالیباف را در جریان سفر به خوزستان حدود ۱۵۰ نفر همراهی کردهاند. ۱۵۰ مسافری که مطابق انتظار تعداد قابلتوجهی از آنان را نیروهای امنیتی و اطلاعاتی یا در عبارتی صحیحتر تیم حفاظتی رییس مجلس تشکیل دادهاند تا امنیت شهردار روزهای نهچندان دور تهران که بدون پوشش مرسوم سیاستمداران و با شلواری خاکی و پیراهنی سیاه رنگ به خوزستان رفته بود، با خطری مواجه نشود.
نکته قابلتوجه در این میان حضور تقریبا تمامی مشاوران قالیباف در جریان سفر او به خوزستان است. سابق بر این و در دوران ریاست علی لاریجانی بر قوه مقننه، او به هنگام سفرهای درون و برونمرزی خود جدای از یک یا ۲ نفر از خبرنگاران خبرگزاری مجلس شورای اسلامی (خانه ملت)، به عنوان بازوی رسانهای پارلمان و بسته به تعداد روزهای سفر از میان رییس اداره اخبار یا معاونش یک نفر، رییس مجلس را همراهی میکرد. در دوران لاریجانی حضور مدیر کل فرهنگی مجلس در سفرها امری مرسوم به شمار نمیرفت، همانطورکه خبری از مشاوران لاریجانی در سفرها نبود ولی از قرار معلوم قالیباف به کلی قصد تغییر این رویه را دارد؛ چنانکه یک روز پیش از سفر رییس مجلس یازدهم به خوزستان، تیمی که حداقل یک خبرنگار و چند نیروی حفاظت در آن حضور داشته، راهی این استان شده است.
این اما تنها اقدام منحصر به فرد قالیباف نیست؛ او در جریان سفر خود به خوزستان علاوه بر احسان عسگری، مشاور و مدیر کل دفتر حوزه ریاست مجلس، محمدسعید احدیان، دستیار سیاسی و رسانهای رییس مجلس، سیدمحمود رضوی،مشاور فرهنگی و هنری خود، علیرضا شریفی، مدیر کل فرهنگی مجلس، محمود صادقیان، رییس اداره اخبار را نیز همراه داشته تا چرایی بازتاب گسترده رسانهای سفر قالیباف در صداوسیما و رسانههای اصولگرا به خوبی عیان شود. علاوه بر این افراد، روسای کمیسیونهای انرژی و عمران مجلس نیز قالیباف را همچون مجمع نمایندگان استان خوزستان در این سفر همراهی میکردند.
برنامههای یک مشاور
حضور حدود ۱۵۰ همراه با قالیباف در جریان سفرش به خوزستان که عملا خبر از «نظارت میدانی» دارد، به خودی خود جنبههای انتخاباتی سفرهای قالیباف را افزایش میدهد ولی در این میان آنچه میتواند مهر تاییدی بر این مهم باشد، حضور تیم مستندسازی ۴نفره در جریان سفر رییس مجلس به خوزستان است. بنابر پیگیریهای خبرنگار روزنامه اعتماد، این تیم مستندساز در جریان این سفر مستقیما زیر نظر رضوی، مشاور فرهنگی و هنری رییس مجلس فعالیت کرده و در شرایطی اقدام به تهیه فیلم و عکس از سفر قالیباف به خوزستان کردهاند که مطابق معمول یکی از عکاسان اداره اخبار مجلس در این سفر حضور داشته و عملا احتیاجی به تیم مستندسازی جداگانه وجود نداشته، مگر آنکه شخص قالیباف و یکی از نزدیکترین مشاورانش، برنامههای دیگری در سر داشته باشند. مرور روزهای حضور قالیباف در شهرداری تهران و فیلمها و تصاویر به نمایش درآمده در جریان انتخاباتهای ریاستجمهوری ۹۲ و ۹۶، به خوبی حکایت از علاقه قالیباف به ضبط و ثبت اقداماتش دارد. حال اگر چرخ گردون بر وفق مراد رییس مجلس چرخید و او شرایط را برای واگذاری کرسی ریاست مجلس و پذیرش ریاست قوه مجریه مناسب دید، دست پُری از سفرهای به اصطلاح نظارتیاش داشته باشد.
سفرهای آینده
آنچه در این میان قطعی است، تداوم سفرها یا نظارت میدانی رییس مجلس است. مشاوران قالیباف برای او ۵ سفر به نقاط محروم ایران در نظر گرفته و برنامههای هرکدام را ریز به ریز و با جزییات تدوین کردهاند که با توجه به سفر ماه جاری رییس قوه مقننه به خوزستان، ۴ سفر دیگر همچنان باقی مانده است. استانهای سیستان و بلوچستان، هرمزگان، کرمان و کهگیلویه و بویراحمد، استانهایی است که رییس مجلس قرار است تحتعنوان نظارت میدانی به آنها سرکشی کند که از قرار معلوم و براساس شنیدههای خبرنگار پارلمانی روزنامه اعتماد، سی و یکم شهریورماه دومین سفر استانی قالیباف اتفاق خواهد افتاد. جالب آنکه درباره مقصد این سفر اخبار دقیقی وجود ندارد ولی پیگیریها حاکی از آن است که از میان استانهای هرمزگان و سیستان و بلوچستان، رییس مجلس یک استان را برای سفر انتخاب خواهد کرد.
هزینه نظارت
بدین ترتیب و باتوجه به برنامههای طول و دراز قالیباف و یارانش برای سفرهای استانی او کنار عده و عده قابلتوجه همراهانش در جریان این سفرها، مهمترین پرسش، منبع مالی تامین این هزینهها باشد. اگر تعداد همراهان قالیباف در جریان سفرش به خوزستان را رقمی بین ۷۵ و ۱۵۰ نفر، ۱۰۰ نفر، در نظر بگیریم، مجلس شورای اسلامی فقط ۳۰ میلیون تومان هزینه بلیت هواپیمای لشکر رییس مجلس یازدهم برای رسیدن به خوزستان شده است. با احتساب هزینههای جاری سفر رییس مجلس به خوزستان و مبالغی که باید به تیم مستندساز هر ماه قالیباف پرداخت شود، میتوان گفت که بهرغم تلاش یاران رییس یازدهمین دوره قوه مقننه برای کاهش هزینهها و عدم تعیین محلی ثابت برای اقامت قالیباف و تیم همراهش در جریان سفر به خوزستان، مبلغ قابلتوجهی صرف نظارتی شده که شاید بهتر از قالیباف، نمایندگان استان خوزستان توانایی انجام آن را داشته باشند.
در این میان برای منبع تامین این هزینه، ۲ احتمال وجود دارد. اولی استفاده از بودجه قوه مقننه است و دومی مبلغی که تحتعنوان تنخواه در اختیار روسای قوای سهگانه قرار میگیرد. بودجه مجلس که مشخص است و حداقل در قانون نظارت مکفی برایش پیشبینی شده ولی آنچه ناپیداست، تنخواه در اختیار روسای قوای سهگانه است. در همین راستا حسن کامران، نماینده اصولگرای مجلس دهم پیشتر و در سال ۹۷ گفته بود که «تنخواه در اختیار علی لاریجانی به عنوان رییس مجلس دهم حدود ۵۰ میلیارد تومان است که دیوان محاسبات روی آن نظارتی ندارد»؛ از اینرو به نظر میرسد در سال جاری این مبلغ که حالا قالیباف از آن بهره میبرد، دستکم همان ۵۰ میلیارد و احتمالا بیش از اینهاست.
- 17
- 2