تدبیر هاشمی در انتخابات ۹۶

تدبیر هاشمی در انتخابات ۹۶ پررنگ‌تر از همیشه است.

خدانگهدار انقلابی وفادار

آخرین پیام نوروزی او برای سال ۹۵ چنین آغاز شد: «گذشت پيشه كن و به كار پسنديده فرمان ده، و از نادانان رُخ برتاب.» بسیاری قسم یاد می‌کنند جز این نکرد. گفته بود: «انتخابات یعنی توجه به رأی اکثریت جامعه که مردم باید رأی بدهند. اگر وضع عمومی همین‌گونه باشد و مردم را داشته باشیم که داریم، به‌نظرم نتیجه روشن است. ولی اگر دست‌های دیگری دخالت کنند، بحث‌ جداگانه است.

به‌نظر من به‌طور طبیعی و عادی انتخابات خوبی خواهد شد و حضور مردم هم خیلی پرشور خواهد شد و رقابت هم خواهد بود. چون دیگران هم به میدان می‌آیند. ولی نمی‌توانم حوادث و اتفاقات احتمالی را پیش‌بینی کنم. امیدوارم که به خوبی پیش برود، بنده هم اگر تا آن روز باشم، کمک می‌کنم.» اما نماند که تحقق آنچه را بیان کرد، ببیند. «ضربه سخت و تلخ» شاید بهترین روایت برای آن زمانی باشد که تدبیر هاشمی نیاز است و او نیست. نمی‌توان در وصف آن نوشت؛ نمی‌توان نگران نبود و لبخندی هر چند تلخ به روی لب آورد. هاشمی نیست و پذیرش آن سخت است. وقتی هاشمی نباشد، یعنی تدبیر، مطمئن نیست.

وقتی که هاشمی نیست، گویا دیوار دلگرمی ترک برداشته است. هر چند روحانی، ناطق نوری و دیگران قول دادند از خود بگذرند تا این دیوار فرو نریزد، اما اطمینان‌بخشی او معنا و گرمی دیگر داشت. شخصیتی ۸۲ ساله که در تمام فراز و فرودهای انقلاب اسلامی حضور داشت، مورد هجمه قرار گرفت، اما اخم به چهره نیاورد. در مواقع بحرانی نخستین شخصیتی که از خودگذشتگی می‌کرد جز آیت‌ا... هاشمی نبود.

روایت پذیرش قطعنامه ۵۹۸ در زمان جنگ در اذهان بسیاری از افراد هست که حاضر شد برای دفاع از وطن و رزمندگان از اعدام خود سخن بگوید. او در سال ۹۲ صلاحیتش احراز نشد، اما گلایه نکرد، چون می‌دانست با کوچک‌ترین گلایه‌، بزرگ‌ترین بهانه به دشمن تقدیم شده است. در طول دورانی که به خدمت فکر می‌کرد، دیگرانی بودند که به تضعیف او فکر می‌کردند، اما گوش هاشمی، آنچه را که آنان می‌گفتند، نمی‌شنید و یا اهمیتی برایش نداشت.

هنوز در اذهان هست که وقتی در سال ۹۲ خبر عدم احراز صلاحیت خودش را شنید، کمی تامل کرد و سپس محکم‌تر از همیشه از آینده‌ای روشن سخن گفت، چرا که وعده داده بود نگذارد ناامیدی بر چهره تک‌تک افراد جامعه مشخص باشد. هاشمی بزرگ‌تر از آن بود که از هجمه روزگار غمگین شود. دراذهان هست که روزی بیان کرد: «برخی جوانان و افرادی هستند که بدون شناخت و آگاهی صرفا براساس القائات و شنیده‌های دیگران، ناآگاهانه با من مخالفت می‌کنند.» این جمله یعنی آنچه مخالفان درباره او می‌گویند، برایش ارزشی ندارد و ناآگاهی و جهل را دلیل رفتار مخالفان می‌داند.

هاشمی بزرگ بود و همه را حلال کرد؛ حتی آنانی را که درباره او دروغ گفتند و تهمت زدند. همان‌طور که روحانی می‌گوید: هاشمی هیچ‌گاه از جنگ نهراسید، ولی همواره صلح را گرامی می‌داشت؛ هم فرمانده شجاع میدان‌های جهاد و شهادت بود و هم قهرمان مذاکره برای پایان جنگ. سخن گفتن از بزرگمردی که بحق سنگ زیرین آسیای نظام بود، ساده نیست. محرم امام و یاور بی‌بدیل مقام معظم رهبری بود. برای ایران و ایرانی، آرزوهای بزرگی داشت و تا جان داشت، برای سربلندی میهن اسلامی کوشید. بسیار جفا دید و بسیار وفا کرد. با انحراف از مسیر اعتدال اسلامی سر سازش نداشت و مصلحت نظام را از هر امری بالاتر می‌دانست. مردم فهیم ایران، قدر خادمان خود را به خوبی می‌شناسند و دینشان را به‌سردار سازندگی ادا خواهند کرد.

ناکامی مخالفان با آینده‌نگری هاشمی

مخالفان هاشمی خوشحال هستند، چرا که می‌دانند پیروزی روحانی در سال ۹۲ مرهون تدبیر آیت‌ا... هاشمی بود و اکنون او دیگر نیست که جریان اعتدال را راهنمایی کند تا در انتخابات ۹۶ پیروز شوند، اما فراموش کردند آینده‌نگری از اصلی‌ترین تدابیر هاشمی بود. گویی هاشمی می‌دانست که دیگر نیست؛ پس پیش از رحلتش بارها از نبودن گفت و آنچه باید انجام شود تا لبخند امید بر لبان مردم که در سال ۹۲ نقش بسته بود، کمرنگ نشود. بارها عنوان کرد که مسیر روحانی به‌درستی تبیین شده است و به مشکلات اقتصادی اشاره داشت که باید برای آن برنامه‌ریزی کرد.

بنابراین روحانی تنها نیست، چون انبوهی از تجربه‌ها و آموزه‌هایی از هاشمی را در کوله‌بارش دارد که البته این موضوع را پنهان نکرد، چنان‌که پس از رحلت آیت‌ا... هاشمی گفت‌: «ایشان در همه روزهای سخت انقلاب و نهضت اسلامی پناهگاه بزرگ مردم بود و انصافا مردم نیز در مراسم تشییع پیکر این مرد بزرگ، وفای خود را به خادمان انقلاب و نظام به خوبی نشان دادند.» روحانی با اشاره به نمونه‌هایی از مظلومان در طول تاریخ انقلاب اسلامی از جمله دکتر بهشتی و آیت‌ا... هاشمی رفسنجانی اظهار داشت: «این مظلومیت، باعث وحدت و حضور بیشتر مردم در صحنه شد.» رئیس‌جمهور تاکید کرد: «آیت‌ا... هاشمی رفسنجانی در طول حیاتش همواره در کنار امام(ره) و رهبر معظم انقلاب بود و پس از رحلت نیز مزارش درکنار امام و حاج احمدآقا خمینی نشان‌دهنده همراهی ایشان در حیات و ممات در کنار بنیانگذار کبیر انقلاب است و خداوند به ما توفیق دهد راه این عزیزان را به خوبی ادامه دهیم و خدمتگزار خوبی برای ملت بزرگ ایران و نظام جمهوری اسلامی باشیم.»

پاسخ به سوال قدیمی در آخرین سال حیات

این سوال همیشه در ذهن بود که هاشمی چگونه جفاها را تحمل می‌کند و هیچ نمی‌گوید که بالاخره در آخرین سال عمرش لازم دانست تا پاسخ این سوال را بدهد: «اصولا سه گروه یا دسته هستند که به جای نقد و مخالفت منصفانه، به تخریب، تهمت، شایعه‌سازی و کارهای غیراخلاقی روی می‌آورند. افراد و گروه اول کسانی هستند که بعضا قبلا از بنده توقعات یا خواسته‌هایی داشته‌اند که من نتوانسته و یا نخواسته‌ام به خواسته‌های آنان عمل کنم، لذا کینه و بغض دارند.» وی درباره‌ گروه دوم گفت: «افراد یا جناح‌های تندرویی هستند که من و افکارم را مانع رسیدن به اهداف تند خود برای انحراف افکار عمومی می‌دانند، لذا سعی دارند با تخریب، تهمت و شایعه‌سازی، مرا یا منفعل کرده و یا از سر راه خویش بردارند که البته تاکنون نتیجه عکس گرفتند، ولی هنوز هم دست‌بردار نیستند.»

رئیس فقید مجمع تشخیص مصلحت نظام درباره‌ گروه سوم نیز خاطرنشان کرد: «جوانان و افرادی هستند که بدون شناخت و آگاهی، صرفا براساس القائات و شنیده‌های دیگران، ناآگاهانه این کار را می‌کنند که البته من برای همه‌ آنان دعا می‌کنم، ولی گروه سوم بیشتر قابل هدایت و برگشت هستند، کما اینکه تاکنون افراد بسیار زیادی از این قشر، حضوری یا با پیغام و نامه از من طلب حلالیت کردند که من هم همه‌ آنان را حلال کردم.» سال ۹۵ تمام شد و سال ۹۶ بدون حضور جسمی هاشمی آغاز می‌شود، اما بی‌تردید نسل‌های بعد بی‌نصیب از تدابیر ارزشمند او نخواهند ماند؛ خداحافظ انقلابی وفادار به امام و مردم ایران.

یاسمین طالقانی