به گزارش تسنیم، گفتوگویی با سید پرویز فتاح:
این روزها نزدیک به ۲۸ ماه از سکانداری شما بر مدیریت بزرگترین سازمان حمایتی کشور میگذرد؛ بهعنوان اولین سؤال آیا اهداف درنظر گرفتهشده در نخستین روز تصدی شما در این سمت محقق شده؟ و مهمترین هدف شما در طول زمان باقیمانده خدمتتان در کمیته امداد چیست؟
فتاح: همان زمان و در بدو ورودم به کمیته امداد خبرنگاری همین سؤال را پرسید که اصلیترین هدف و مأموریتم در این مجموعه چیست؟ و من در پاسخ عرض کردم، بزرگترین و مهمترین هدف ما در کمیته امداد، افزایش اعتماد مردم به این کمیته است.
خیلی اعتقاد داشتم که اگر این مهم محقق شود سایر مشکلات ما حل خواهد شد، چراکه افزایش اقبال مردم به کمیته امداد در گروی همین اعتماد عمومی است و با ارتقاء این اعتماد عمومی، قطعاً کمکهای مردم بیشتر خواهد شد و میتوانیم خدمات بهتری را ارائه دهیم و خوشبختانه باید بگویم حداقل در مسیر درستی گام برمیداریم و آمارهای ما نشان میدهد اقبال مردم و اعتماد عمومی به مجموعه کمیته امداد بیشتر شده است؛ چه آنهایی که صدقه میدهند چه آنهایی که زکات میدهند و چه تعداد حامیان ما که بیشتر شده است و نمودارهای ما این افزایش اعتماد مردمی را نشان میدهند.
البته در این اعتماد عمومی، علاوه بر اعتماد مردم، بحث دولت و مجلس و رسانههای کشور هم مطرح است و ما تصور میکنیم در این عرصه هم توفیقات خوبی داشتیم و ارتباط و تعامل ما با مردم، مجلس، دولت، قوه قضائیه و رسانهها خوب است و در یک فضای منطقی و تعاملی کار میکنیم؛ این مسئله باعث شده کار ما در این مجموعه روانتر شود و این اقدامات منتج به ارائه خدمات بهتر به جامعه هدف شده است.
یعنی تمام این اقدامات که بهقول شما در راستای ارتقاء اعتماد عمومی به مجموعه کمیته امداد انجام شده است، منتج به بهبود شرایط زندگی و معیشت مددجویان شما در طول این ۲۸ ماه شده است؟
فتاح: بله میتوان گفت که معیشت مددجویان کمیته امداد بهنسبت قبل بهتر شده چون واقعیت این است که از یک سو مستمری مددجویان با همت دولت و مجلس تا سه برابر افزایش یافته و از سوی دیگر مشارکتهای مردمی بهتر شده و حامیان بیشتری به میدان آمدهاند.
خوب، این افزایش مستمری و افزایش خدمات بهنسبت تغییر شرایط کشور بهاندازهای بوده که بتواند فشارهای تورمی و اقتصادی این مدت را جبران کند؟
فتاح: ما همیشه گفتهایم اگر تورم برای کل جامعه ۱۰ درصد باشد، این تورم برای جامعه هدف ما ۲۰ درصد است چراکه سبد اقتصادی این خانوادهها بیشتر مورد هدف تورم قرار میگیرد. به هر حال ما باید کاری کنیم که خدماتی که به مددجویان خودمان ارائه میدهیم بیش از این مقدار فشار تورمی که به سبد اقتصادی و معیشتی مددجویان وارد میشود، به آنها کمک کنیم تا شرایط معیشتی آنها بهبود یابد.
شما در طول این مدت تصمیمات جنجالی بزرگی گرفتید مثل تغییر ساختمان کمیته امداد، دفاتر خارجی، ممنوعیت پرداخت حقوق کارکنان امداد قبل از پرداخت مستمری به مددجویان و مواردی از این دست که منتقدان شما تنها کارکرد این اقدامات را کارکرد تبلیغاتی و تأثیرگذاری بر افکار عمومی میدانند.
فتاح: هدف ما افزایش اعتماد عمومی است؛ ما با مردم سر و کار داریم؛ مردم در شرایطی به ما اعتماد میکنند که ما را قبول کنند و بپذیرند که ما در مسیر درستی حرکت میکنیم؛ خوب، بهلطف خدا صدقات مردمی که در اختیار ما قرار میگیرد سالانه بهطور متوسط ۱۰ تا ۱۵ درصد رشد را در این مدت داشته؛ این یعنی رشد کمکهای مردمی از رشد اقتصادی کشور بالاتر رفته و این نشان میدهد اقبال عمومی به مجموعه امداد بیشتر شده است.
به هرحال نباید فراموش کنیم بعضی از همین اقداماتی که انجام شد، خواست مردم بود؛ مثلاً در مورد ساختمان قبلی سوهانک مردم مطالبه داشتند؛ این طرف و آن طرف حرفهایی گفته میشد؛ حتی کنایه میزدند و حرفهایی گفته میشد که نشان میداد مردم نسبت به ساختمان سوهانک کمیته امداد نظر مساعدی ندارند؛ خوب، ما به این افکار عمومی باید پاسخ میدادیم؛ علاوه بر آن، ما با فروش ساختمان سوهانک، در جایی مستقر شدیم که هم به مردم نزدیک هستیم، هم هزینههای ما کاهش یافت و هم از نظر اقتصادی برای ما آوردههایی داشت.
فرآیند فروش ساختمان سوهانک به کجا انجامید؟
فتاح: همانطور که قبلاً گفتیم مجموعه سوهانک مشتریان زیادی داشت و نهایتاً واگذاری آن به بخشی از دولت نهایی و امضا شد؛ به هر حال دولت منع قانونی برای توسعه اداری داشت ولی این مورد خاصی بود که در هیئت دولت هم تصویب شد؛ در حال حاضر هم مقرر شد بخشی از این مبلغ را بهصورت نقدی پرداخت کنند و بخشی دیگر از اموال دولت، پرداخت شود. الآن هم در حال طی کردن این روند هستیم.
در مورد دفاتر خارجی کمیته امداد هم شایعاتی مبنی بر اینکه پول مردم از داخل کشور به کشورهای خارجی برده میشود وجود داشت و کنایههایی هم به کمیته امداد از این بابت زده میشد؛ در شرایط حاضر وضعیت این دفاتر به کجا رسیده؟
فتاح: البته باید تصریح کنم پیش از این هم هیچ پولی از داخل کشور به خارج نمیرفت به هر حال صدقات و زکات و انفاق، حرمت شرعی و احکام خاصی دارد و هیچ کس حق ندارند علیرغم منع شرعی برای استفاده از این وجوهات، اقدامی انجام دهد و انصافاً پیش از حضور ما در این مجموعه هم پولی از کمکهای مردمی و صدقات، به خارج کشور نمیرفت.
اما بعضاً کسانی که خیلی از فعالیت کمیته امداد خوشحال نبودند، شایعاتی را ایجاد کرده بودند و ما به هر حال پاسخی به آنها دادیم و تمام کارکنان ایرانی دفاتر خارجی را به داخل منتقل کردیم؛ مثلاً جایی مثل لبنان، کمیته امداد قدرتمندی دارد که حتی یک نیروی ایرانی هم ندارد و خودشان با الگوپذیری از کمیته امداد امام خمینی(ره)، کمکها و صدقات مردم این کشور را جمعآوری و بین نیازمندان خود توزیع میکنند، در سوریه هم همینطور؛ در عراق تنها یک ایرانی مانده که او هم بهزودی به کشور بازمیگردد و ۱۰۰ درصد دفاتر خارجی خودگردان شده و بهصورت بومی اداره میشوند.
این در حالی است که بسیاری از این کشورها خودشان درخواست دارند که ما نیرو در اختیارشان قرار دهیم و حتی عنوان میکنند تمام حقوق و هزینهها را پرداخت میکنند تا مدل ما در آن کشورها هم پیاده و انتقال تجربه انجام شود. الآن صندوقهای صدقات ما در خیابانهای بغداد، بصره، نجف، کربلا و ... مستقر است و این مجموعه در آنجا کار میکند و پول خود مردم عراق، صرف نیازمندان آن کشور میشود.
درخواستی برای باز کردن دفاتر جدید به کمیته امداد رسیده؟
فتاح: بله، از کشورهای مختلف درخواستهایی داریم ولی ما قصد توسعه و افتتاح دفاتر رسمی جدید نداریم ولی به هیئتهایی از این کشورها آموزش میدهیم و همکاران ما به آنها سر میزنند تا تجارب خود را به این کشورها نیز منتقل کنیم.
شما جزو مدیران و وزرایی بودید که سابقه مدیریت اقتصادی قابل توجهی داشتید؛ این تصور وجود داشت که آمدن شما به کمیته امداد باعث توسعه بخش اقتصادی و سازمان اقتصادی این کمیته شود؛ در حال حاضر و با گذشت حدود ۲۸ ماه از حضور شما در کمیته امداد، مجموعه اقتصادی این کمیته در چه شرایطی قرار دارد؟
فتاح: باید تصحیح کنیم که سابقه فعالیتهای قبلی من بیشتر در حوزه عمرانی بود نه اقتصادی و ما تجارب خودمان در این حوزه را هم به کمیته آوردیم و در حوزه مسکن اقدامات خوبی انجام شد؛ بهطور مثال احداث مسکن برای مددجویان بهنسبت قبل چندبرابر افزایش یافته و ما از تمام ابزارها همچون مسکن مهر، بنیاد مسکن، وام مسکن و ... برای احداث مسکن و خانهدار شدن مددجویان استفاده کردیم.
از سوی دیگر با توجه به تجربه قبلی من در حوزه راهاندازی مجموعههای پولی و بانکی، صندوق قرض الحسنه امداد ولایت را راهاندازی کردیم و مجوزهای لازم را از بانک مرکزی گرفتیم.
ولی واقعاً به آن معنا کار اقتصادی و تجاری در کمیته امداد، مد نظر ما نیست چراکه کار اقتصادی مسائل حاشیهای زیادی دارد و املاکی را که در اختیار مجتمع اقتصادی کمیته امداد بود هم سعی کردیم مستقیماً بهنفع جامعه هدف انتقال دهیم و عین املاک را یا برای کشاورزی در اختیار مددجویان قرار دادیم یا برای احداث مسکن مددجویان واگذار کردیم.
آیا کمیته امداد زمانبندی خاصی برای خانهدار شدن همه مددجویان دارد؟
فتاح: این هدفگذاری سختی است ولی با توجه به حکم ۵ساله من در کمیته امداد، هدفگذاری کردیم در این ۳ سال باقیمانده، صف طولانی مسکن مددجویان بشکند و همه را بسیج کردیم تا حرکتی جهشی در این بخش انجام شود و خوشبختانه سال گذشته حرکت جهشی بزرگی انجام شد و امسال نیز این حرکت، دو برابر اقدامی که در سال گذشته انجام شد، در دست پیگیری است؛ البته ما هرچه در این بخش فعالیت کنیم بعید میدانم بتوانیم بگوییم کسی بدون مسکن نمیماند چراکه ما هرچه تلاش کنیم بههرحال چون مسکن، خدمت گرانی است و از همه خدمات ما ارزشمندتر است و خواهان زیادی دارد.
شما در طول این ۲۸ ماه موارد متعددی تفاهمنامه همکاری امضا کردید. آیا این تفاهمنامهها توانسته شما را در جهت تحقق اهداف کمیته امداد و ارتقای معیشت مددجویان امداد کمک کند؟
فتاح: ما با تمام دستگاههای دولتی، عمومی و خصوصی که میتوانستند خدماتی را به مددجویان ما ارائه دهند، تفاهمنامه امضا کردیم؛ مثلاً با همه بانکها، همه وزرای مربوطه و همه نهادهای مرتبط تفاهمنامههایی را امضا کردیم ولی با توجه به اینکه تفاهمنامهها یک تفاهم کلی است، باید تمام تلاشمان را برای اجرایی شدن تفاهمنامهها انجام دهیم و خوشبختانه در طول این مدت سعی خود را برای عملی شدن آنها انجام دادیم مثلاً بهدنبال تفاهمنامه سال گذشته ما با سازمان بسیج، این سازمان بیش از ۳ هزار واحد مسکن را برای مددجویان امداد احداث کرد؛ یا بهدنبال تفاهمنامه با آستان قدس رضوی، سال گذشته آستان، صبحانه، ناهار و شام سه روز بیش از ۱۰۰ هزار نفر از مددجویان زائر مشهد مقدس را عهدهدار شد و امسال نیز بیش از ۱۵۰ هزار نفر را متقبل شده است.
یکی از مشکلاتی که اخیراً عنوان شده، عدم واریز افزایش مستمری به حساب برخی مددجویان است؛ آیا این مشکل هنوز ادامه دارد؟
فتاح: حساب مستمری با حساب یارانه متفاوت است؛ متأسفانه دولت در این مقطع خودش مستمری را واریز کرد که به حساب یارانه واریز شد که این حساب کاملاً منطبق بر حساب مستمری این افراد نبود چراکه مثلا یارانه به حساب سرپرستان خانوار واریز میشد ولی مستمری برای کسانی که بهفرض سرپرست خانوار در زندان بود، برای خانواده آنها واریز میشد؛ به هر حال این مشکل کلاً برطرف شد و از این ماه مقرر شد مقوله پرداخت مستمری به ما واگذار شود و ما به حساب مستمری افراد واریز کنیم.
در مجموع اگر تعداد بسیار اندکی چنین مشکلی را داشته باشند در صورت اعلام مشکل، هرچه سریعتر این مشکل را برطرف خواهیم کرد.
یکی از اهداف حضرت امام در بدو تأسیس این کمیته، برچیده شدن فقر از جامعه بود؛ آیا امیدوار هستید روزی برسد که دیگر نیازی به کمیته امداد و خدمترسانی آن نباشد؟
فتاح: قطعاً هدف غائی ما این است ولی این یک هدف آرمانی است و با توجه به این اقتصادی که ما میبینیم، راه سختی را پیشِرو داریم ولی باید به این هدف نهایی نگاه کنیم اما لازمه تحقق این هدف رونق گرفتن اقتصاد، اصلاح وضعیت بانکی و مواردی از این دست است که موجب خشکانده شدن ریشههای فقر در جامعه شود تا دیگر شاهد اضافه شدن فقرا و لزوم حمایت از آنها نباشیم.
تسنیم: آیا نوع خدمترسانی کمیته امداد به مددجویانش هم در همین راستا تعریف میشود؟
فتاح: ما تمام هدفمان همین است و خواهش ما از دولت و مجلس هم این بود که میزان کمکهای نقدی را خیلی زیاد نکنیم و این کمکها را تبدیل به خدمت کنیم چراکه وقتی کمکهای نقدی را اضافه میکنیم، یعنی توزیع پول انجام میشود که ما نمیدانیم این پول در چه راستا و با چه هدفی خرج میشود.
مثلاً علیرغم این افزایش کمکها میبینیم که بچه آن خانواده مدرسه نمیرود و یا نیازهای اساسی آنها مثل جهیزیه روی زمین مانده در حالی که اگر خدمترسانی افزایش یابد بهجای اینکه این پول بهطور مستقیم در اختیار مددجویان قرار گیرد، خدمات ضروری مثل خدمات درمان، آموزش، مسکن و جهیزیه ارائه شود. برنامه ما نیز در همین راستا است تا بتوانیم بهجای توزیع پول، خدمات بیشتری را در اختیار مددجویان قرار دهیم.
در بازدید از خانه مددجویان، مواردی وجود داشته که علیرغم حضور خودتان و پیگیری مشکلات خانواده، از حل مشکل آنها ناتوان مانده باشید؟
فتاح: بعضی مواقع به مواردی برمیخوریم که حقیقتاً عقل ما با توجه به اینکه از مشاوران زیادی هم استفاده میکنیم، به حل مشکل آنها قد نمیدهد یعنی مشکل، تنها از جنس مشکلات مادی نیست که بگویم مثلاً با فلان مقدار پول، مشکل حل میشود؛ چند وقت پیش یک سفر به مازندران داشتیم؛ یک خانهای در یک روستای دورافتاده رفتم؛ پدر خانواده چندین سال قبل بر اثر یک حادثه از دنیا رفته بود؛ مادر دو فرزند این خانواده از شدت مشکلات، جلوی چشم فرزندانش روی خودش بنزین میریزد و خودش را آتش میزند و در دم فوت میکند.
میماند دو یتیم صغیر که پیش پدربزرگ و مادربزرگ مادریشان زندگی میکنند؛ آنها هم از فرط این غصه، مشکل روانی پیدا میکنند؛ یعنی حافظهشان را از دست داده بودند و با مشکلات روحی و روانی حادی دست به گریبان بودند؛ حالا در چنین شرایطی دو بچه کوچک بودند که پیش این پدربزرگ و مادربزرگی که حافظهشان را از دست داده بودند و مشکلات روانی حادی داشتند زندگی میکردند؛ ما مانده بودیم که؛ باید برای این خانواده چهکار کرد؟ از طرفی نه این بچهها حاضر بودند از پدربزرگ و مادربزرگشان جدا شوند، نه آن پیرزن و پیرمرد از شدت وابستگی اجازه میدادند بچهها به بهزیستی و یتیمخانه سپرده شوند.
یا چند وقت پیش خانه یکی از مددجویان رفتیم که ۵ دختر داشتند و از بین این ۵ دختر، سه نفر به بیماری «ام.اس.» پیشرفته مبتلا بودند که توان راه رفتن را هم نداشتند؛ پدر خانواده هم از کار افتاده بود؛ خانه هم نداشتند و هیچکدام از این دختران هم ازدواج نکرده بودند؛ شرایط این خانواده بهقدری سخت و پیچیده بود که ما هرچه فکر کردیم عقلمان به جایی قد نداد و من گفتم بروید چند روانشناس باتجربه که بگویند به ما برای این خانواده چهکار کنیم؛ اینها مواردی است که اصلاً نیاز مادی و پولی در درجه چندم اهمیت است و مدیریت خانواده مسئله اصلی است؛ در برخی از این موارد باید تیمهای تشخیص بیایند و به ما بگویند باید برای این خانواده چه نسخهای بپیچیم.
علاوه بر سِمَت امروز شما در کمیته امداد و نوع فعالیتتان که یک فعالیت اجتماعی است، یکی از وجوه شخصیتی شما وجهه سیاسی شما است؛ شما در دولت نهم از وزرای آقای احمدینژاد بودید و علیرغم سابقه طولانی رفاقت شما برخیها مدعی هستند که جدا شدن شما از دولت بعدی آقای احمدینژاد بهدلیل تغییر رویه ایشان بوده؛ آیا چنین چیزی صحت دارد؟
فتاح: سابقه رفاقت و دوستی من و آقای احمدینژاد به زمان انقلاب برمیگردد؛ به هر حال در دولت نهم ایشان رئیس جمهور منتخب مردم بودند که شعارهای ایشان مورد پسند مردم بود؛ لذا آن زمان پس از دعوتی که از بنده شد و با توجه به شناختی که از ایشان داشتم، آن مسئولیت را پذیرفتم و سعی کردیم واقعاً کار فنی مربوط را انجام دهیم ولی اینکه چرا این همکاری ادامه نداشت، توافق دو طرف بود؛ به هر دلیل؛ یعنی هم نظر بنده بود که نباشم و هم نظر ایشان بود؛ یعنی یک توافق نانوشته بود که یک سال قبل از اتمام دولت نهم هم من میدانستم و هم ایشان و من این موضوع را به خیلی از اطرافیانم هم نگفته بودم، لذا تفسیر خاصی نمیخواهد، به هر حال در این دولت جدید هم یک سری از وزرای سابق، از بدنه دولت جدا میشوند که یا بنا به خواست وزرا است یا رئیس جمهور؛ هیچ ایرادی هم نمیشود گرفت.
من و آقای احمدینژاد هم بهصورت حاشیهدار و مسئلهدار جدا نشدیم؛ خیلی طبیعی؛ ایشان مراسم گرفتند از ما تقدیر کردند؛ حتی در دولت دهم و در مقاطعی هم چند مرتبه از من دعوت کردند که به دولت برگردم؛ خاطرم هست یک بار هم در سال ۸۹ حکم برای من زدند؛ یا بهعنوان اعزام من بهعنوان سفیر ایران در چین تمام اقدامات انجام شد یا برای راهآهن و مشاور و قائممقام وزارت راه برای بنده حکم کتبی دادند یا برای تأمین اجتماعی همین طور؛ به هر حال از طرف ایشان لطف و درخواست بود ولی من چون در بنیاد تعاون و قرارگاه سازندگی مسئولیت گرفته بودم و روحیه برگشت به دولت را نداشتم، علاقهمند نبودم، یعنی روابط ما با آقای احمدینژاد ادامه داشت و اینطور نبود که ما با دلگیری و اوقات تلخی از هم جدا شده باشیم.
اتفاقات بعدی هم در دولت دهم بود و بهغیر از بحث معاون اولی که برای آقای مشائی پیش آمد موردی نبود و بقیه موارد در دولت دهم بود.
یکی از موارد جالب توجه در مورد شما و نقاط مثبت شما در کمیته امداد، سبک و سیاق مدیریتی خاصی است که بسیار شبیه سبک و سیاق مدیران دولت نهم بود؛ مدیریت بدون تشریفات، پرکاری و تلاش خستگیناپذیر، سفرهای استانی متعدد با برنامهریزی فشرده و در عین حال کمهزینه و مواردی از این دست...
فتاح: این رفتار و ویژگی ما تنها مربوط به دولت نهم نیست؛ ما قبل از دولت نهم هم رفتار مدیریتی مشابه شیوه مدیریتی فعلی داشتیم و شاید انتخاب من در دولت نهم هم بهدلیل همین شیوه و رفتار مدیریتی بود؛ به هر حال رفتار ما معلوم بود؛ بعد از دولت نهم هم رفتار ما همان بود و امروز هم همان است؛ بالاخره هریک از ما یک مشرب و رفتاری را برای خودمان نهادینه کردیم و خدا نکند روزی ما از این رفتار و شیوه، عدول کنیم چون معتقدم این رفتار به اهداف انقلاب ما نزدیکتر است و فکر میکنم اگر کسانی اینطور نیستند باید خودشان را اصلاح کنند.
همه ما بهخاطر داریم که امام هم اینطور رفتار میکرد؛ ساده، مردمی، کمهزینه؛ حالا شاید عدهای طور دیگری بگویند ولی باید این مطالبه شود که رفتار دولتمردان و مسئولان باید مردمی، ساده، جهادی و انقلابی با منش و رفتار اسلامی باشد و اگر رفتاری مغایر این موارد از من سر میزند، باید رسانهها و مردم به ما تذکر بدهند که اصلاح شویم؛ انشاءالله ما این روش را هم ادامه میدهیم و به هیچ قیمتی هم حاضر نیستیم از این رفتار خودمان دست برداریم.
من تصور میکنم مردم ایران مردمی اخلاقمدار هستند و این روش و منش و رفتار کاری را بیشتر میپسندند و انتظار دارند مسئولان و خدمتگزارانشان رفتاری ساده و مردمی داشته باشند و رفتوآمدهایشان کمهزینه و ساده باشند و این مطالبه عمومی است.
شما قبلاً فیش حقوقی خودتان را منتشر کردید؛ یکی از مسائلی که مردم میخواهند بدانند این است که فرزندان رئیس بزرگترین نهاد حمایتی کشور چطور زندگی میکنند؛ کار دولتی دارند؟
فتاح: دختر بزرگم فوقلیسانس حقوق از دانشگاه تهران است و با اینکه جزو رتبههای برتر کنکور سراسری بود، علاقهای به کار بیرون از منزل نداشت و خانهدار است. پسرم هم مهندسی نرمافزار خوانده و بهعنوان یک کارشناس ساده، در یک مجموعه غیردولتی کار میکند و اصلاً هم در مجموعههایی که من بودم نه کار کرده و نه ظاهر شده و زندگی عادی خودش را دارد.
برای ۱۴۰۰، برنامهای برای ریاست جمهوری دارید؟
فتاح: (با خنده) بله. اگر عمر باشد من یک رأی دارم و چون وظیفه داریم در این امر بزرگ ملی مشارکت کنیم حتماً بهعنوان یک رأیدهنده، حضور خواهم داشت و کنار نخواهم کشید.
- 10
- 6