عبدالله ناصري، فعال سياسي اصلاح‌طلب معتقد است كه مجلس با راي اعتمادش به ١٦ نفر از وزراي پيشنهادي روحاني نشان دادكه بناي همكاري با دولت دارد. او همچنين بيان مي‌كند كه در مجموع كابينه آقاي روحاني را نسبت به كابينه اول بهتر و قوي‌تر مي‌بينم. رييس‌جمهور نخ تسبيح كابينه است. امروز وزراي جانشين در برخي از حوزه‌ها افراد قوي‌تر و توسعه‌نگر‌تري هستند.
پيام سياسي راي اعتماد حداكثري مجلس به ١٦ نفر از وزراي پيشنهادي رييس‌جمهور چيست؟
پيام مهم اين راي اعتماد اين است كه مجلس بناي همكاري با دولت دارد. دولت نيز توافق‌هايي را با مجلس قبل از معرفي وزرا داشته است. همچنانكه يكي از افرادي كه قرار بود براي يكي از وزارتخانه‌هاي كليدي معرفي شود، بنا بر پيشنهاد رياست مجلس از ليست وزرا حذف شد و نهايتا آقاي روحاني فرد ديگري را جايگزين كرد. بنابراين مهم‌ترين پيام اين شكل از راي اعتماد همراهي و همكاري دولت و مجلس است. براي راي نياوردن آقاي بيطرف چند دليل را مي‌توان برشمرد.
آقاي بيطرف آخرين وزيري بود كه در موردش تصميم‌گيري مي‌شد و او نيز خيلي روحيه لابي‌گري و روحيات متعارف برخي از وزرا را براي اين كار نداشت. اساسا فرصتي هم براي كار لابي‌گري نداشت. او جزو نخستين پيشنهاد‌شدگان براي وزارت نيرو بود اما قبول نكرد. نهايتا وقتي دولت به فرد ديگري نرسيد از سر ناچاري اين وظيفه را قبول كرد. حتي برخي افراد جزو پيشنهادهاي شخص آقاي بيطرف بودند.
طبق شرايطي او اين سمت را پذيرفت اما بدون ترديد دو نكته قابل اهميت است و بايد به آن توجه كرد. نطق دفاعي وزرا معمولا بيش از برنامه ارايه شده در گرفتن راي اعتماد موثر است. نطق دفاعي پاياني از اين جهت بسيار مهم است. همچنين فضايي كه برخي نمايندگان عليه آقاي بيطرف شكل دادند فضاي خوبي نبود و بيشتر هم نمايندگان استان‌هاي خاصي بودند كه عليه آقاي بيطرف بود. برخي گرايش‌هاي منطقه‌اي در بين نمايندگان ديده مي‌شد.
برخي نمايندگان شرط و شروطي را با برخي وزرا مي‌گذارند. آقاي بيطرف هميشه چنين شرط و شروطي را قبل از اينكه مسووليت اجرايي خود را بپذيرد، تعهد نمي‌كند. اين مساله هم در روند راي‌گيري‌اش موثر بوده است. برخي مطالبات پيش‌شرط راي‌گيري است كه برخي وزرا مي‌پذيرند. برخي از وزرا به دليل پاكدستي شان از اين مساله مبرا هستند. آقاي روحاني در نطق پاياني خود در مورد آقاي بيطرف كم‌لطفي كرد و جايگاه و توانمندي‌هاي او را معرفي نكرد. اين موضوع خيلي مبهم و تعجب برانگيز بود.
عملكرد فراكسيون اميد را در جريان راي اعتماد به وزرا چگونه ارزيابي مي‌كنيد؟
آقاي بيطرف شاخص‌ترين وزير اصلاح‌طلب و به نوعي نزديك‌ترين وزير به گرايش فكري فراكسيون اميد بود. بدون شك آقايان ظريف و زنگنه هم مشابه چنين وضعيتي داشتند اما آقاي بيطرف نزديك‌ترين فرد ليست ١٧ نفره به فراكسيون اميد بود. راي اعتماد نگرفتن وزير نيرو نشان مي‌دهد كه فراكسيون اميد در كارش اشكالاتي ساختاري يا تشكيلاتي دارد و بايد حتما در اين مورد تجديدنظرهايي را انجام دهد تا به طور جدي قدرت فراكسيون در مجلس بالا برود. عملكرد فراكسيون اميد خيلي موفق نبوده و نياز به آسيب‌شناسي دارد. در مورد آقاي جهرمي نيز اگرچه وجهه مثبتي در معرفي او بود و براي نخستين بار تابوشكني شده و وزيري جوان معرفي شده بود اما به هر صورت سابقه كار امنيتي آقاي جهرمي و ميدان‌داري‌اش در سال ٨٨ نيز وجود داشت و آقاي روحاني هم اشاره كرد.
ما پيش‌بيني مي‌كرديم كه آقاي جهرمي به دليل همين سابقه راي نياورد. البته راي‌اش لب مرزي بود. در مورد آقاي حجتي نيز مسائلي نسبت به عملكردش به وجود آمده بود. يكي از دلايل راي اعتماد كمي كه آقاي حجتي آورد، مربوط به فعاليت ناموفق فراكسيون اميد بود. توجه كنيم كه اكثريت عددي مجلس شوراي اسلامي مختص به اصولگرايان است.
اصولگرايان و رييس مجلس با رييس دولت همكاري كردند و با او در تعامل بودند. آنها نيز پيامي را مي‌خواستند در همكاري دولت و مجلس به جامعه ابلاغ كنند. من پيش‌بيني مي‌كردم كه آقاي ربيعي با توجه به عملكرد چهار ساله‌اش راي نياورد اما به هر حال وزارت او مطالبه آقاي روحاني بود و تلاشي كه دولتمردان و شخص او براي اخذ راي اعتماد كردند، نتيجه داد. وزارت كار و رفاه اجتماعي نيز وزارتخانه‌اي است كه مي‌تواند انتظارات زيادي را براي نمايندگان برآورده كند.
اصلاح‌طلبان چه رابطه و تعاملي را بايد با كابينه دوازدهم تنظيم كنند؟
اصلاح‌طلبان از آقاي روحاني دفاع خواهند كرد اما اين دفاع همراه با نكته‌سنجي و انتقاد خواهد بود. اين طور نخواهد بود كه بر هر نوع عملكردي از سوي دولت دوازدهم صحه بگذارند. آقاي روحاني كانديداي اصلاح‌طلبان است و بنابراين او را تنها نخواهند گذاشت اما آقاي روحاني بايد متوجه اين موضوع باشد كه با حمايت اصلاح‌طلبان راي آورده و وارد پاستور شده است. فراتر از تشكل‌هاي حزبي اصلاح‌طلبان، عقبه گسترده مدني براي آقاي روحاني به خاطر گفتمان اصلاح‌طلبي شكل گرفت.
اين عقبه مدني امروز به مدد شبكه‌هاي اجتماعي اين توانايي را دارد كه فارغ از هر نوع نگاه و رويكرد تشكل‌هاي رسمي احزاب با آقاي روحاني وارد چالش جدي شود. به همين جهت آقاي روحاني بر خلاف شهرتي كه پيدا كرده كه فقط به حوزه سياست خارجي و اقتصاد توجه دارد حتما بايد در دوره دوم دولتش به حوزه‌هاي ديگر از جمله آموزش و تعليم و تربيت، فرهنگي و محيط زيست توجه جدي كند. اگر اينها را مورد توجه قرار ندهد توسط فضاي مجازي و شبكه‌هاي اجتماعي محاصره خواهد شد. دولت دوازدهم بايد كاملا جامع نگر باشد.
كابينه فعلي را چقدر متناسب با برنامه‌هايي مي‌دانيد كه روحاني در انتخابات ٩٦ اعلام كرد؟
در مجموع كابينه آقاي روحاني را نسبت به كابينه اول بهتر و قوي‌تر مي‌بينم. رييس‌جمهور نخ تسبيح كابينه است. دولت يازدهم به هر حال شرايط ويژه‌اي داشت و بيشتر وقت آقاي روحاني و عمر دولت مصروف برجام شد. البته برجام راهگشاي بسياري از كارهاي ديگر و تلاش‌هاي وزارتخانه‌هاي ديگر بود اما به هر حال نقطه‌ضعف‌هايي در دولت اول وجود داشت. امروز وزراي جانشين در برخي حوزه‌ها افراد قوي‌تر و توسعه‌نگر‌تري هستند. رييس‌جمهور بايد بتواند اين مجموعه را كامل و متوازن نگاه كند.
- 18
- 2
