زمين بازي فعالان سياسي اصلاح‌طلب در انتخابات، فضاي اجتماعي و پيروزي روحاني محصول اثرگذاري اين جريان بر اذهان عمومي مطالبه‌گر بود. همين قدرت اثرگذاري مقدمه ائتلاف و همكاري سياسي بين دو طيف اعتدالي و اصلاح‌طلب در كشور شد.
حالا فعالان سياسي اصلاح‌طلب بر استمرار اين ائتلاف تاكيد دارند. از همين رو مرتضي مبلغ، عضو شوراي مركزي حزب اتحاد ملت ايران تاكيد مي‌كند كه دولت نبايد به انفعال كشيده شده و تسليم خواسته‌هاي خلاف مطالبات مردم شود.
آرايش سياسي بعد از انتخابات چه تغييراتي كرده است؟ آيا چينش كابينه در آرايش سياسي شكل گرفته موثر بود؟
فضاي سياسي بعد از انتخابات از چند جنبه قابل بررسي است. يك جنبه آن جريانات تندرو و افراطي هستند كه همواره مخالف دولت بوده‌اند و همچنان هم به مخالفت خود ادامه مي‌دهند اما در بين جريان‌هاي حامي دولت دو جريان شكل گرفته است.
جريان اقليتي هستند كه توقع جدي‌تر و بيشتري از آقاي روحاني براي چينش كابينه داشتند. آنها به اين خاطر كه آن‌طور كه بايد و شايد نظرشان تامين نشده است، سطح انتقادات خود را بالا برده‌اند. ولي اكثريت حاميان دولت در بين اصلاح‌طلبان متناسب با راهبرد قبلي خود يعني كمك به دولت براي تحقق وعده‌ها و شعارها را پيش گرفته‌اند.
آنها سعي مي‌كنند به دولت فرصت دهند تا در عمل به وعده‌هايش پايبند باشد. آنها مبناي قضاوت خود را بر عملكرد دولت گذاشته‌اند. اصلاح‌طلبان در حين حمايت از دولت با بالا نگه داشتن پرچم مطالبات مردم و نقد سازنده دولت به پيش مي‌روند.
توقع اصلاح‌طلبان در چنين شرايطي از دولت و آقاي روحاني چيست؟
آنها توقع دارند كه دولتمردان در راستاي سياست‌هاي اصولي‌شان عمل كنند. اين روند متناسب با كم و كيف عملكرد دولت آينده سياسي اين جريان را رقم خواهد زد. اگر دولت با تمام قدرت، شجاعت و تدبير لازم مشكلات را يكي پس از ديگري حل و فصل كند، اين حمايت تقويت شده و گسترده‌تر هم مي‌شود.
اگر نشود چطور؟
اگر در اين زمينه قصورات و ناكارآمدي‌هايي باشد، انتقادات جدي‌تري به دولت خواهد شد. مبناي اين مساله عملكرد دولت است. اصلاح‌طلبان به هيچ‌وجه سهميه‌اي براي خودشان نخواسته‌اند. دست آقاي روحاني را باز گذاشته‌اند تا با آزادي عمل كار را پيش ببرد.
من فكر مي‌كنم در سپهر سياسي اتفاقات مثبتي خواهد افتاد. امروز هر چه بيشتر بين عقلاي سياسي اين تفكر تقويت مي‌شود كه روش‌هاي گذشته درست و كارآمد نبوده است. اتكا به رانت‌هاي سياسي اگرچه به نفع اصولگرايان بوده است اما در باطن اين جريان را از درون تهي كرده است و از كارآمدي لازم دور كرده است و اعتماد مردم را كاهش داده است.
اصولگرايان سعي مي‌كنند وارد تعامل سازنده‌تري با اصلاح‌طلبان شوند. به نظر مي‌رسد اين روند در بين اصولگرايان تقويت شود. در كل مي‌توان گفت كه فضاي سياسي ايران با عقلانيت و بلوغ به وجود آمده، مطالبات مدني جدي‌تر دنبال شود و فضا به سمت بهبود و گشايش برود. كما اينكه فكر مي‌كنم مساله بغرنجي مثل حصر كه چند سال است لاينحل مانده است به دليل همين مطالبات گسترده مردمي و بلوغي كه در جامعه رخ داده، حل شود.
فراجناحي بودن كابينه چقدر در حل اختلافات سياسي اثر داشت؟
برخي شعارهايي كه در جامعه ما به تدريج جا افتاده، كمي غلط است. واژه فراجناحي چندان در يك سپهر سياسي نرمال درست نيست. بالاخره وجود رقابت سياسي طبيعي است. در يك فرآيند رقابت درست سياسي جناح‌ها هستند كه عمل مي‌كنند و ملاك اصلي عمل‌شان هم شايسته‌سالاري است.
اين شعارهاي فراجناحي چندان درست نيست كه متاسفانه در ادبيات سياسي ما جا افتاده است. منظور از فراجناحي بودن در واقع شايسته‌سالاري است. اينكه افرادي كه آماده خدمت به كشور هستند و سياست‌هاي رييس‌جمهور را قبول دارند به مردم خدمت كنند.
فكر مي‌كنم منظور آقاي روحاني نيز كه مي‌گويد در انتخاب اعضاي كابينه فراجناحي عمل شده، همان شايسته‌سالاري است. البته مبناي قضاوت، عملكرد افراد است. در طول ماه‌هاي آينده بايد صبر و عملكرد وزرا را رصد كرد.
كاهش اختلافات سياسي چه ثمراتي مي‌تواند داشته باشد؟
بارها اين مساله مطرح شده است كه يكي از مشكلات كليدي در جامعه ما نبود رقابت‌هاي هم افزا و سازنده است. جريان‌ها نبايد از طريق تخريب به هدف خود برسند. متاسفانه در سال‌هاي گذشته چنين چيزي را شاهد نبوديم. رانت‌هاي سياسي كه در كشور به طور مستمر وجود داشته است و رد صلاحيت‌هاي گسترده كه سعي در از ميدان به در كردن يك جريان دارد، نشان از اين موضوع دارد.
اين مساله مشكلي جدي در كشور به وجود آورده است. به خصوص جريان اصولگرا از رانت‌هاي سياسي برخوردار بوده است. خوب است كه اين جريان براي مصالح كشور وارد يك رقابت سازنده شود و سعي كند تا همدلي و هم‌افزايي در كشور به وجود بيايد.
تفاهم و آشتي و انسجام ملي براي كشور ضروري است و امري زيرساختي محسوب مي‌شود. تا اين زير ساخت تامين نشود، خيلي از دستاوردها مخدوش خواهد شد.
در تحقق اين امر عوامل مختلفي دخالت دارد. سياستمداران بايد با ايثار و از خودگذشتگي وارد تعامل سازنده با يكديگر شوند؛ گفت‌وگوهاي سازنده و ملي بايد شكل بگيرد؛ دولتمردان و بخش‌هاي مختلف حاكميت بايد تن به گفت‌وگو دهند و حرف و مطالبه اقشار مختلف جامعه را بشنوند؛ حاكميت بايد سعي كند تا با مخاطبان خود به صورت دوسويه و تعاملي مواجه شود.
جدي‌ترين و مهم‌ترين خواسته اصلاح‌طلبان از دولت چيست؟
آنها مي‌خواهند تا دولت به وعده‌هايي كه به مردم داده عمل كند. اصلاح‌طلبان با پشتيباني گسترده به ميدان آمدند و سرمايه اجتماعي را پشت سر آقاي روحاني قرار دادند. اين مساله بايد صادقانه و با قوت و شجاعت عمل شود. به هيچ‌وجه دولت نبايد منفعل شده و از پيگيري برنامه‌هايش غفلت كند.
دولت نبايد تسليم خواسته‌هاي خلاف مطالبات اساسي مردم شود و در اين راستا استفاده از نيروهاي توانمند و شايسته بسيار ضروري است. اين خواسته اصلي اصلاح‌طلبان از دولت است.
مريم وحيديان
- 9
- 1
