مردانی از جریان اصلاحات که مدتهاست برنامه‌ریزی کرده اند تا گام به گام شرایط لازم را برای بازگشت کامل طیف متبوعشان به عرصه سیاسی کشور فراهم کنند. آنها این روزها با چراغ خاموش مسیر تهران به قم را برای دیدار و گفت‌وگو با مراجع و علمای این شهر طی می‌کنند. هرچند برخی علما چندان اعتقادی به مذاکره ندارند اما اصلاح گرایان همچنان امیدوار به راه خود ادامه می‌دهند.
هادی غفاری از جمله افرادی است که به واسطه ملبس بودن به لباس روحانیت، زبان حوزه را بخوبی می‌داند. او همچون محسن رهامی که در گفت‌وگو با خبرآنلاین، خبر دیدار با مراجع و علمای قم را رسانه‌ای کرده بود، از این دیدارها برایمان روایت کرد و البته از دلایل الزام اصلاح‌طلبان برای انجام آن هم نام برد. آنچه که از نظر غفاری اصلاح‌طلبان را برآن داشته که مذاکره با مراجع را آغاز کنند، پاسخ به تبلیغات فریبکارانه علیه این جریان است.
مشروح گفت‌وگو با او را در ادامه می‌خوانید:
اصلاح‌طلبان مدتی است که از مذاکره با مراجع و علمای قم حرف می‌زنند. چقدر انجام این کار را برای بازگشت این جریان به عرصه سیاسی کشور لازم می‌دانید؟
یک بحث مهمی که تقریبا در همه جوامع وجود دارد، پوپولیسم یا همان تبلیغات فریبکارانه است. اصولگرایان به شدت خود را به دین و مذهب می‌چسبانند و آن را دستمایه از میدان بدر کردن رقیب قرار داده و اصلاح‌طلبان را ضد دین و ضد اسلام می‌شمارند. حتی این افراد بعضی از اوقات اصلاح‌طلبان را به بیگانگان متصل می‌کنند. در واقع حرکتی که ما آن را آغاز کرده‌ایم جدای از اینکه واقع‌گرایانه است، به نوعی عکس‌العمل ما در پاسخ به اقدامات اصولگرایان است.
جامعه ما جامعه‌ای مذهبی است و اصلاح‌طلبان هم همه مذهبی هستند. اهل نماز شب هستند. خیلی از آنها امام جماعت مساجد خود هستند و اهل وعظ بوده و هستند. اینطور نیست که فکر کنید اینها یک مشت آدم لاابالی هستند.
این روش می‌تواند به اصلاح‌طلبان برای بازگشت به چرخه سیاسی کشور کمک کند؟
اصلاح‌طلبان در برابر حرکت‌های پوپولیستی اصولگرایان، چاره‌ای ندارند مگر اینکه روابط خود را با مراجع استوار کنند و ساحت خود را از این اتهامات مبرا سازند. وقتی جامعه ایران، جامعه‌ای مذهبی است و علایق دینی مردم هم قوی است، نباید این شائبه ایجاد شود که اصلاح‌طلبان از خط دین و اسلام جدا هستند. اصلاح‌طلبان باید این کار را انجام دهند و به مذاکره با علما و مراجع ادامه دهند.
هرچند هم که دیر شده است اما جلوی ضرر را از هرکجا که بگیرید منفعت است. پس مطمئن باشید که ما این راه را ادامه خواهیم داد.
شما هم به قم سفر کردید و مذاکراتی را در این مورد انجام داده‌اید؟
بله؛ به قم سفر کرده‌ایم و بطور مفصل دیدارهایی را داشته‌ایم. این دیدارها البته مختص به این زمان نیست. ما از سال‌های خیلی دور همواره این کار را انجام داده‌ایم.
فکر می‌کنید که غیر از مراجع و علمای قم، اصلاح‌طلبان باید برای مذاکره روی چه گزینه‌های دیگری به توافق برسند؟
سالها پیش از اینکه اصلاح‌طلبان به فکر مذاکره و گفت‌وگو بیفتند دوستان ما که از مراجع بزرگ بودند -همچون آقای منتظری-، اعتقاد داشتند که جناح راست بدنبال بسیج مداحان به نفع خود است. اینها معتقد بودند که این قشر از جامعه بدلیل مذهبی بودن مردم، در بین آنها نفوذ دارند، پس شما هم بروید نفوذ کنید. اما ما اشتباه کردیم که به حرف ایشان گوش ندادیم.
یعنی اصلاح‌طلبان دقیقا باید چه کاری انجام می‌دادند؟
ما باید مداحان را بسیج می‌کردیم. همان کاری که اصولگرایان کردند. باید تشکل ایجاد می‌کردیم و نیروهای مداح را تربیت می‌کردیم. چون جامعه ایران، مذهبی است مداحان قشری هستند که در میان آنان نفوذ دارند. ما منکر وجود و نقش مداحان نمی‌شویم. ما باید سواد، علم و اندیشه و خط فکری سالم و اصلاح‌طلبانه به آنها می‌دادیم. هرچند بسیاری از مداحان با خط مشی فکری اصلاح طلبانه وجود دارند ولی باید تشکلی برای سازماندهی آنان ایجاد می‌کردیم.
شما که به قم می‌روید و با مراجع و علما به گفت‌وگو می‌نشینید، با پذیرشی هم از سوی آنان روبه‌رو می‌شوید؟
متاسفانه جو جامعه خوب نیست و برخی فریبکاری ها صورت گرفته است. من از این فریبکاری وحشت دارم. در دوران خوارج کاری که ثواب داشت، سب (دشنام) علی (ع) بود. آنها بعد از اقامه نماز صد بار علی (ع) را نفرین می‌کردند و اعتقاد داشتند که ثواب این کار بیشتر از ۱۰۰۰ بار نماز خواندن است.
حتی یکی از خوارج بعد از نماز بر اسب خود نشست و در میانه راه به یادش رسید که تعقیبات نماز را انجام نداده است. همانجا از اسبش پیاده شد و سب علی (ع) را انجام داد. بعدها از پول خود به شکرانه آن روز در همانجا، مسجدی را به نام مسجد ذکر احداث کرد. چون علی (ع) بسیار قدرتمند بود این افراد چنین کارهایی را با او می‌کردند. من حتی در مورد مرجع‌سازی‌ها هم ابا دارم. با این کار مرجعیت طرفدار حاکمیت را در برابر مرجعیت آزاداندیش قرار می‌دهند.
منظورتان چه کسانی هستند؟
کسانی را علم می‌کنند که نه سابقه مبارزاتی دارند و نه انقلابی و نه به جبهه رفتند. بعضی از آنها حتی طرفدار امام (ره) هم نبودند.
اصلاح‌طلبان با وجود این شرایط می‌توانند به سیاست کشور بازگردند؟
جو حساسی است اما اصلاح طلبان نباید بترسند. باید جلو بروند تا به حقیقت مطلوب برسند.
مذاکراتی که انجام می‌شود حول چه محورهایی می‌چرخد؟
حول خط مشی آینده نظام اسلامی و پایداری آن. این کار برای آرامش، امنیت و رشد و تعالی مردم ایران است. ما نباید مردم را خنگ بار بیاوریم. اینگونه نباشد که هرچه استاد ازل گفت؛ باشد. مردم باید بتوانند مخالفت‌های خود را ابراز کنند و آنچه را که به مصلحت نظام است بگویند.
تا اینجای کار خودتان فکر می‌کنید که اصلاح طلبان می‌توانند در بین علما نفوذ موثری داشته باشند؟
ما مامور به انجام تکلیف هستیم. این روش ما ممکن است جواب دهد یا ممکن است جواب ندهد. اصلاح طلبان در درون خود احساس می‌کنند که تکلیف دارند و برای انجام آن تلاش می‌کنند. عقل حسابگر هم، همین را می‌گوید. ما باید به سمت حقیقت مطلوب برویم و قطعا نتیجه خواهد داد. خداوند در قرآن می‌فرماید: وَذَكِّرْ فَإِنَّ الذِّكْرَىٰ تَنْفَعُ الْمُؤْمِنِينَ؛ تذکّر و پند ده که پند و تذکّر برای مؤمنان سودمند است. علما هم بخشی از مردم هستند لذا تذکر دادن به آنها هم حتما فایده و نتیجه خواهد داشت.
رضوانه رضایی‌پور
- 18
- 2
