کدام جریان سیاسی از اعتراض های اخیر زیان خواهد کرد؟

در هفته‌های گذشته ما شاهد شکل‌گیری اعتراض‌هایی از سوی مردم در شهرهای مختلف ایران بودیم، البته شواهد گویای این امر است که مسئولان توانسته‌اند تا مردم را به خانه‌هایشان باز گردانند اما وقوع چنین مسئله‌ای همچنان اتفاق اصلی کشور محسوب می‌شود، چراکه سکوت مردم به معنای نبود گلایه و مطالبه نیست و این نارضایتی موجود در جامعه در نهایت تبعاتی را درپی خواهد داشت، بنابرگفته بسیاری از کارشناسان مردم پاسخ مسئولان را در انتخابات آتی خواهند داد. در این شرایط باید باتوجه به شعارهای مردم و مطالباتی که مطرح کردند، بررسی کنیم که در صورت تداوم بی توجهی مسئولان به مطالبات مردمی کدام جناح سیاسی از این اتفاقات متحمل بیشترین زیان می شود؟ 

تاثیر عوامل متعدد در نارضایتی مردم 

مردم ایران مشکلات خود را با مسئولان در میان گذاشتند و به خانه‌های خود بازگشتند اما این بازگشت به معنای این نیست که مطالبات خود را فراموش کرده‌اند بلکه بدین معنا است که اگر دولت و مجلس به این مسائل بی‌توجه باشند ما درآینده با چالش بزرگ‌تری مواجه خواهیم شد. باتوجه به اینکه انتخابات ۹۸ و ۱۴۰۰ را پیش رو داریم، باید به خاطر داشته باشیم که یاس و ناامیدی موجود در جامعه در انتخابات آتی هم خود را نشان خواهد داد.

در همین راستا، سید کمال سجادی در گفت‌وگو با «ابتکار» عنوان کرد: «با توجه به اعتراض‌هایی صورت گرفت و تمام احزاب بر اهمیت نیازهای معیشتی مردم تاکید کردند می‌توان چنین برداشت کرد که در این زمینه باهم اتفاق نظر دارند. مسئولان درحقیقت معتقدند که مردمی که مطالبات به حقی دارند را باید از اغتشاش‌گران جدا کنیم و و فرمایشات مقام معظم رهبری هم صحبت‌هایی مشابه به همین مسئله بود و ایشان تاکید کردند که اعتراض مردم به حق است و باید پاسخ داده شود.»

علی صوفی فعال سیاسی اصلاحطلب نیز در گفت‌وگو با «ابتکار» در رابطه با اعتراض‌های مردم بیان کرد:« برخی اعتراض‌ها مربوط به دولت بود، به هرحال در جریان انتخابات آقای روحانی وعده‌هایی را به مردم داد که پس از پیروزی توجهی به آنها نداشت، البته اعتراض‌ها متوجه تمام قوا بود و بخشی از اعتراض‌ها به مجلس هم بازمی‌گشت و مقام معظم رهبری هم در این زمینه صحبت‌هایی کردند. بخشی از انتظارات مردم که متوجه کل قوا است تبعاتی را دارد و اعتراض‌هایی که نسبت به دولت تبعات دیگری را به دنبال خواهد داشت.» وی در ادامه افزود:« البته بخشی که مربوط به دولت است خطرناک‌تر است، چراکه دولت روحانی دولتی است که معترضان از خود می‌دانستند و انتظار دارند که وقتی به پای صندوق‌های رای می‌روند، به مردم توجه شود اما رویکردی که در دولت پس از پیروی انتخابات دیده شد، نشان می‌داد که آقای روحانی دچار برخی ملاحظات سیاسی شده است و این ملاحظات منجر شد که مردم احساس کنند که امیدی به آینده نیست و همین مسئله منجر به التهاب مردم شد.»

صوفی خاطرنشان کرد: «ازسوی دیگر، مجلس هم از اعتراض‌های مردمی بی بهره نماند، دولت آقای روحانی برای چینش کابینه خود با موانعی مواجه شد و کابینه‌ای که ارائه شد به هیچ وجه با ۲۴ میلیون رای وی هماهنگی نداشت و ملاحظه شد که انتظارات حامیان وی برآورده نشد.رکن دوم این تصمیم گیری مجلس بود و مجلس هم دچار ملاحظات متعدد شد و معلوم شد که آن بخش از اصلاح‌طلبان حاضر در مجلس نتوانستند در این قضیه تاثیرگذار باشند و ماجرا را به سود دولت و رای مردم تمام کنند.» وی در ادامه افزود:« این یاس و ناامیدی به جامعه پمپاژ شد و قسمتی از ان هیجاناتی شد که در اعتراض ها به وجود آمد. البته مسئله بودجه هم در نارضایتی مردم بی‌تاثیر نبود و آقای روحانی هم در این زمینه ابراز ناراحتی کرد. درمجموع، نباید از یاد برد که تمام این عوامل دست به دست هم دادند تا ماجرا به اینجا ختم شد.» 

سرنوشت جریان اصلاحات در انتخابات آتی

باتوجه به اتفاقاتی که در کشور شاهدش بودیم باید این مسئله را درنظر داشته باشیم که در صورت بی‌توجهی مسئولان به مردم، جامعه به نحوی در برابر این قضیه واکنش نشان خواهد داد که بنابر پیش بینی کارشناسان این مسئله در انتخابات آتی مشاهده خواهد شد. سجادی در بخشی از صحبت‌های خود در خصوص تاثیر اتفاقت اخیر در انتخابات آینده مطرح کرد:«ما دنبال پیدا کردن مقصر نیستیم اما باید به این مسئله نیز توجه داشت که بیشتر اعتراض‌ها متوجه دولت بود و این دولت است که درآمدها و ابتکارات شغلی را در اختیاردارد. البته مجلس هم سهمی دارد اما این را هم نباید از یاد ببریم که مجلس در دو بخش فعالیت دارد که بخشی نظارت بر سازمان‌های اجرایی است و بخش دیگر هم مربوط به قوانین می‌شود.» وی تصریح کرد:

« بیشترین انتقاداتی که وارد بود، متوجه قوه مجریه است، چراکه درآمدها مالیات‌ها و... در دست دولت است و دولت باید پاسخگو باشد و اگر این اتفاق نیقتد دولت در آینده متحمل زیان خواهد شد.» سجادی با بیان اینکه اگر بخواهیم جناحی مسئله را بررسی کنیم در این میان اصلاح‌طلبان هستند که آسیب خواهند، عنوان کرد: «این اصلاح‌طلبان هستند که بیشترین سهم را در مقام‌ها و سمت‌های کلیدی دارد، بنابراین باید در این زمینه تلاش کنند و پاسخگو باشند. تاکنون تللاش‌هایی هم صورت داده اند.» صوفی در ادامه افزود:« در حقیقت، دولت می‌تواند با برنامه ریزی دقیق در جهت تحقق خواسته‌های مردم قدم بردارد. این اقدامات زمان‌بر است اما باید شروع کنند اگر شروع کنند مردم هم متوجه این امر می‌شوند. در شرایط کنونی ما اصولگرای شاخصی نداریم که سمت اجرایی مهمی داشته باشد و طبیعی است که اصلاح طلبان مورد انتقاد بیشتری قرار گیرند.»

این فعال سیاسی اصولگرا با اشاره به بینش سیاسی بالای مردم اظهار کرد:« مردم ما آگاه هستند و متوجه می‌شوند که سمت‌های اقتصادی و کلیدی در اختیار دولت و اصلاح‌طلبان قرار دارد. بنابراین مطمئن باشید که مردم این مسئله را بدون واکنش نمی‌گذارند و در انتخابات آتی چه در انتخابات مجلس و چه در انتخابات ۱۴۰۰ این اعتراض را به گوش اصلاح‌طلبان خواهند رساند و این مسئله واکنشی را در پی خواهد داشت.» سجادی در پایان خاطرنشان کرد:« البته تمام اینها بستگی به این داد که مسئولان ما در مقابل خواسته‌های مردم چه رویکری را دنبال کنند.» صوفی نیز در همین راستا با ادبیاتی مشابه با سجادی عنوان کرد:

«تمام عوامل و اعتراض‌های مردمی در انتخابات آتی نمود بیشتری پیدا خواهد کرد و بیش از هر گروهی این اصلاح‌طلبان هستند که آسیب خواهند دید. اگر مردم سرخوده شوند، اولین واکنش این خواهد بود که در انتخابات آینده مشارکتی نخواهند داشت و کاهش مشارکت مردم در انتخابات همواه به زیان اصلاح‌طلبان بوده است. چراکه تمام مزیت اصلاح‌طلبان نسبت به اصولگریان همین اقبال عمومی است و اگر این اعتماد خدشه‌دار شود و مردم به هر دلیلی پای صندوق‌های رای نروند، در نهایت به زیان اصلاحات است. البته این را هم باید یادآور شوم که روی گردانی مردم از اصلاح طلبان منجر به اقبال عمومی اصولگرایان نمی شود ولی با کاهش مشارکت مردم، به صورت غیر مستقیم به سود اصولگرایان تمام می‌شود. »

با این تفاسیر می‌توان چنین برداشت کرد که اصلاح‌طلبان در پیروزی حسن روحانی در انتخابات ریاست جمهوری نقش پررنگی داشتند و در حقیقت به دلیل حمایت تمام قدی که از روحانی داشتند پیروزی حسن روحانی را پیروزی خود می‌دانند. بنابراین، بخش عمده‌ای از اعتراض‌های مردم نیز معطوف به همین گروه است. با این اوصاف، در صورت تداوم نارضایتی‌ها این جریان اصلاحات است که متحمل خسارت‌های بزرگی خواهد داشت و یکی از تبعات آن هم کاهش اقبال عمومی آنها در انتخابات آتی خواهد بود.