حمیدرضا ترقی: وزارت خارجه به احزاب میز بدهد

دیپلماسی عمومی ایرانیان، با آغاز دور دوم تحریم‌‏های ایالات متحده امریکا علیه ایران از سر گرفته شد. این بار اگرچه تعدادی از هنرمندان ایرانی پرچم‏دار این دیپلماسی شدند اما به نظر می‏‌رسد که این موضوع آنقدر گنجایش داشته باشد که بتواند فعالان سایر حوزه‎ها را هم در کنار یکدیگر قرار دهد. احزاب یکی از نهادهایی است که می‎تواند از این فرصت استفاده کرده و به داد دستگاه دیپلماسی ایران برسد.

اما آنچه در عالم واقع تحقق می‎یابد، چیزی خلاف این امر است. البته آن گونه که حمیدرضا ترقی معاون بین‌الملل حزب مؤتلفه اسلامی می‎گوید، تقصیر این انفعال به گردن وزارت امور خارجه است. ترقی در ادامه ادعای عجیبی مطرح و عنوان می‌کند: «حزبش می‏‌تواند همچون فعالیت‎هایی که در زمان توافق هسته‎ای صورت گرفته، تأثیرگذار باشد اما در عمل وزارت امور خارجه سد راه آنان شده است!» او معتقد است که ارتباطات ما یعنی حزب مؤتلفه دلیل همراهی دیروز و امروز چینی‏‌ها و روس‎ها با جمهوری اسلامی در مورد مسائل هسته‏‌ای بوده است. مشروح این گفت‎وگو را در ادامه بخوانید:

احزاب چگونه می‎توانند به پیشبرد دیپلماسی عمومی کشور کمک کنند؟

ظرفیت احزاب در عرصه بین‎المللی و دیپلماسی عمومی، بسیار بالاست و حضور ما در اتحادیه احزاب سیاسی آسیا یکی از ابزارهایی است که تاکنون هم در ارتباط با مسائل هسته‎ای و هم در ارتباط با تحریم‎ها از آن بهره زیادی برده‎ایم!

یعنی پیش از این سابقه داشته که بتوانید از ظرفیت حزب خود برای پیشبرد دیپلماسی عمومی استفاده کنید؟

ما در اجلاس مسکو تحریم‎های امریکا علیه ایران را محکوم کردیم. یکی از بندهای قطعنامه پایانی این اجلاس محکومیت تحریم‎های امریکا بود اما متأسفانه دولت، تاکنون بهایی به دیپلماسی عمومی احزاب نداده است. حتی یک میز هم در وزارت امور خارجه برای احزاب درنظر گرفته نشد تا از این ظرفیت استفاده شود. ما تبادلات و تعاملات فراوانی با احزاب دنیا داریم و می‌‏توانیم این تعاملات را هم افزایش دهیم. متأسفانه چون ساختار دولت ساختار حزبی نیست لذا به دیپلماسی عمومی احزاب هیچ توجهی نمی‎کند.

از روز اول روی کار آمدن آقای روحانی در دولت یازدهم، اولین موضوعی را که با ایشان در میان گذاشتیم و روی آن تأکید کردیم، این بود که با توجه به ظرفیت بیش از ۳۵۰ حزب در آسیا و ارتباطاتی که هم با کشورهایی آفریقایی و هم اروپایی و امریکای لاتین داریم، بهترین فرصت است که با تقویت دیپلماسی عمومی و کمک به ما از این ظرفیت برای انتقال پیام جمهوری اسلامی به احزاب کشورهای مختلف جهان و خصوصاً آسیا و آفریقا و امریکای لاتین و حتی اروپا استفاده کنیم.

پاسخ دولت چه بود؟

پیشنهادات مختلفی در این رابطه داده‎ایم اما متأسفانه غیر از بخش آفریقا و آسیای وزارت خارجه که بر حسب ارتباطات ما با کشورهای عضو این قاره مجبور بوده با ما همکاری داشته باشد، بخش دیگری با ما همکاری نکرد. البته ما هم سعی کردیم از این فرصت استفاده کرده و از نقطه نظرات‎شان برای این تعامل استفاده کنیم، ولی با این حال، وزارت خارجه هیچ بهایی به این موضوع نداده است. تمام سفرها و ارتباطاتی که صورت می‏‌گیرد را تماماً با هزینه خودمان انجام داده‏‌ایم. اینها برای دولتی که می‏‌خواهد تعاملات بین‏‌المللی داشته باشد اصلاً خوب نیست. تأکید مقام معظم رهبری هم بر دیپلماسی فعال عمومی است که در سیاست‎های ابلاغی آن را اعلام کرده‎اند. پس لازمه اجرای این دستور این است که واقعاً دولت در این زمینه سرمایه‏‌گذاری جدی‎تری را انجام دهد و از این ظرفیت استفاده بیشتری کند.

با توجه به اینکه هنوز جایگاه حزب در کشور ما آنچنان جا نیفتاده است، به نظر شما چنین ظرفیتی در احزاب وجود دارد که بتوانند بازوی دستگاه دیپلماسی ایران باشند؟

ظرفیت دیپلماسی احزاب با قدرت ارتباطاتی که می‌‏تواند برقرار کند، بسیار بالاست. اشخاص و افرادی از جریانات حزبی هستند که در عرصه بین‏‌المللی صاحب نفوذ بوده و می‌‏توانند ارتباط خوبی برقرار کنند. این ارتباط می‎تواند طرف‎های خارجی را وادار به موضعگیری کند و فضای افکار عمومی جهان را به نفع ایران تغییر دهد. لذا ما واقعاً گله‎مند هستیم که هیچ توجهی از سوی دولت نسبت به این ظرفیت صورت نگرفته است. اما بدون توجه به اینکه دولت از ما حمایت می‎کند یا نمی‎کند، کار خود را انجام می‎دهیم. در عرصه بین‌‏المللی آنچه وظیفه ما بوده را انجام داده‌‏ایم. یعنی حمایت از جمهوری اسلامی و محکومیت امریکا. حتی حمایت از فناوری صلح آمیز هسته‌ای در آن زمان که بحث پرونده هسته‎ای مطرح بوده و همچنین محکومیت امریکا به علت خروج از برجام و تحریم‏‌های جدید را وظیفه خود می‎دانستیم که اعتراض کنیم.

مذاکرات شما با کدام کشورها صورت گرفته و آیا موفقیت‎آمیز هم بوده؟

دلیل همراهی امروز و دیروز چینی‏‌ها و روس‎ها با جمهوری اسلامی در مورد مسائل هسته‌‏ای، همین ارتباطات ما بوده است. ما به آن کشورها سفر کردیم و آنان را توجیه کردیم و مسائل را تبیین کردیم و آنها را به این اعتقاد و باور رساندیم که جمهوری اسلامی به دنبال سلاح هسته‎ای نیست. به آنها باوراندیم که نظر ولی‌فقیه ما که سلاح هسته‎ای را حرام می‏‌داند یعنی چه؟ توجیه این موضوع که در روابط رسمی انجام‌‏پذیر نیست. ما اینها را در جلسات کارشناسی نشسته‎ایم و بحث کرده‎ایم. در مذاکرات رسمی که این گونه مسائل را نمی‎توانند تبادل کنند، پس بهتر است که ما به عنوان اعضای حزب به آن بپردازیم.