حسن روحانی طی یک سال گذشته بیش از هر زمان دیگری مشی محافظه‌کارانه در دولت تدبیر و امیدش پیش گرفته و یک گروه در تنظیم کابینه نقش مهمی ایفا می‌کند. این گروه درواقع حلقه نزدیکان و مشاوران حسن روحانی هستند. سخن از نفوذ یک حلقه پرنفوذ در دولت حسن روحانی است حلقه‌ای که یک سر آن نوبخت و سر دیگرش واعظی و شریعتمداری قرار دارند. حلقه‌ای که بیشتر آنها از اعضای حزب اعتدال و توسعه و برخی دیگر از مشاوران مورد اعتماد روحانی هستند.
تاثیرگذاری این افراد بر تصمیمات حسن روحانی به گونه‌ای است که برخی معتقدند محمد باقر نوبخت و محمود واعظی رئیس دفتر رئیس‌جمهوری همه‌کاره هستند. همچنین برخی اصلاح‌طلبان حتی می‌گویند اختیارات واعظی در طول ۴۰ سال اخیر به عنوان رئیس دفتر رئیس‌جمهوری بی‌سابقه بوده است.
واعظی به همراه حسن روحانی و محمد باقر نوبخت حزب اعتدال و توسعه را در سال ۷۸ تشکیل داد. حزبی که در کنار حزب کارگزاران به عنوان میراث سیاسی آیت‌الله هاشمی رفسنجانی شناخته می‌شدند.
محمود واعظی سیاستمدار ۶۵ ساله اهل تهران دارای مدرک‌های تحصیلی دکترای روابط بین‌الملل و همچنین فوق‌لیسانس مهندسی الکترونیک است. او بیشتر به عنوان یک دیپلمات شناخته می‌شد. واعظی در دولت یازدهم وزیر ارتباطات بود و هم‌اکنون در دولت دوازدهم، به‌عنوان رئیس دفتر رئیس‌جمهوری فعالیت می‌کند. در کنار واعظی نام محمد باقر نوبخت نیز به عنوان یکی از اعضای حلقه نزدیک به روحانی مطرح است. نوبخت در مقام رئیس سازمان برنامه و بودجه، بیشترین اثرگذاری را در سیاست‌های اقتصادی دولت دارد و به‌نوعی «فرمانده اقتصادی» در دولت است.او به عنوان طراح سیاست‌های اقتصادی دولت در ۴ سال گذشته شناخته می‌شود. سیاست‌هایی که از دید کارشناسان موفقیت‌آمیز نبوده است.
نوبخت هم‌اکنون به‌عنوان معاون رئیس‌جمهوری و رئیس سازمان برنامه و بودجه و دبیرکل حزب اعتدال و توسعه فعالیت می‌کند. بسیاری از منتقدین دولت معتقدند محمود واعظی، معاون سابق وزارت امور خارجه و از بنیانگذاران حزب اعتدال و توسعه ریاست حلقه بسیار قدرتمند در دولت را تشکیل می‌دهد که به حلقه خاکستری معروف است.
ریاست این حلقه با واعظی است. او بارها از سوی فعالین اصلاح‌طلب به این دلیل که نماینده منافع طیفی از بخش‌های خاص اقتصاد ایران است، مورد انتقاد قرار گرفته است. اختلافات در کابینه دولت حسن روحانی که مدت‌ها بود زمزمه‌هایی از آن به گوش می‌رسید، حالا علنی‌تر شده است. نمونه دیگر این اختلاف را در سخنان چند وقت پیش اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس‌جمهوری می‌توان دید.
او پیشتر در یکی از سخنرانی‌های خود گفته بود که هیچ اختیاری، حتی اختیار برکناری منشی خود را ندارد. در دولت، اختلافات بین دو حزب کارگزاران و اعتدال و توسعه به بالاترین حد رسیده و در مجموع دولت روحانی هر روز بیشتر از اصلاح‌طلبان فاصله می‌گیرد. انتقادها نسبت به محمود واعظی در فضای مجازی به شدت بالا گرفته و بسیاری معتقدند که رئیس دفترِ رئیس‌جمهوری در دولت روحانی اختیارات بی‌سابقه‌‌ای دارد و نتیجه استفاده از این اختیارات نیز عملکرد اقتصادی ضعیف دولت بوده است.
معاون نوبخت جای قاضی‌زاده هاشمی نشست پس از استعفای آخوندی از وزارت راه به‌دلیل اختلاف دیدگاه با رئیس‌جمهوری، نوبت قاضی‌زاده هاشمی شد و بعد از وقفه‌ای یک هفته‌ای حسن روحانی با استعفای او موافقت کرد. قاضی‌زاده هاشمی پس از آنکه اختلافش با سازمان برنامه و بودجه به ریاست باقر نوبخت بر سرمیزان بودجه بالا گرفت و این اختلاف علنی شد از سمت وزارت بهداشت کناره‌گیری کرد و پس از موافقت رئیس‌جمهوری با این استعفا معاون محمدباقر نوبخت سرپرست وزارت بهداشت شد و می‌توان گفت نوبخت پیروز این کارزار شد.
اول هفته گذشته بود که خبر رسید، وزیر بهداشت به دلیل اختلافاتی که بر سر بودجه وزارتخانه خود با برخی در دولت دارد، استعفا کرده است. این موضوع ادامه یافت تا اینکه دوشنبه هفته جاری خبر آمد که «سید حسن قاضی‌زاده هاشمی با حضور در جلسه شورای معاونین وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی از همکاران خود خداحافظی کرده است.» او پس از این تاریخ دیگر در محل کار خود حاضر نشده است. آنچه در خبرها بود، مربوط به اختلاف سید حسن قاضی‌زاده هاشمی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با برخی اعضای دولت در خصوص بودجه این وزارتخانه بود که از قرار معلوم، او آنچه برای مقدورات این وزارتخانه در سال ۹۸ پیش‌بینی شده، مکفی نمی‌دانسته و به همین دلیل تا درست شدن این وضعیت از مسئولیتش استعفا کرده است.
به نظر می‌رسد قدرت فردی که مخالف با خواسته وزیر بهداشت است از او بیشتر بوده و روز پنج‌شنبه هفته گذشته رئیس‌جمهوری در حکمی با پذیرش استعفای قاضی‌زاده هاشمی، «سعید نمکی» را به عنوان سرپرست جدید وزارتخانه بهداشت، درمان و آموزش پزشکی منصوب کرد. سعید نمکی معاون امور علمی، فرهنگی و اجتماعی سازمان برنامه و بودجه است که پس از استعفای وزیر بهداشت به عنوان سرپرست وزارت بهداشت منصوب شده است. وی دکترای ایمونولوژی پزشکی و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی است و در سال ۱۳۹۴ به معاونت امور اجتماعی و عمومی در سازمان مدیریت منصوب شد و به گفته خودش ۲۵ سال پیش از این تاریخ معاون بهداشتی وزیر بهداشت بوده است.
نمکی پیش از معاون شدن در سازمان برنامه و بودجه، معاون محیط طبیعی سازمان محیط زیست نیز بوده است.وی امضا کننده تفاهم نامه نقشه درمان ایران ۱۴۰۴ میان وزارت بهداشت و سازمان برنامه و بودجه بود که بر اساس این تفاهم‌نامه در راستای افزایش عدالت جغرافیایی مقرر شد که تفاوت میان استان‌ها و تفاوت درون استان‌ها، با توزیع تخت‌های جدید، به میزان حداقل ۲۵ درصد کاهش یابد.
نمکی همچنین سابقه ریاست دانشگاه کاشان حوالی سال‌های ۶۶ تا ٧٠ را هم در کارنامه‌اش دارد.به نظر می‌رسد که جابه جایی و سایر تغییرات چشمگیر در دولت دوازدهم نشان از یک برنامه جدی، آن هم زمینه‌سازی دولت برای انتخابات ۱۴۰۰ با محوریت اصولگرایان و همراهی با کمک حزب اعتدال توسعه دارد.
الهام برخوردار
- 12
- 6
