تسلیم استوارنامه، شرایط و تشریفاتی خاص دارداستوارنامه
استوارنامه یا اعتمادنامه، نامه ای رسمی است که از طرف مقام اول یک کشور (معمولاً رئیس جمهور) به مقام اول کشور دوم نوشته می شود و در آن به معرفی سفیر خویش در آن کشور دوم و حدود اختیارات او می پردازد.
استوارنامه در دو نسخهٔ اصل و رونوشت تهیه می شود. نسخهٔ رونوشت به وزیر خارجه و نسخهٔ اصلی معمولاً طی یک مراسم رسمی با عنوان "تقدیم استوارنامه" توسط سفیر به رئیس جمهور کشور میزبان تقدیم می شود و بعد از این مراسم دوران مأموریت سفیر بطور رسمی شروع می شود. به بیانی دیگر، استوارنامه، هویت نماینده ی دیپلماتیک را گواهی می کند، اعتماد به شایستگی وی را اعلام می دارد، نکات عمده ی مأموریت و میزان اختیارات او را مشخص می کند و درخواست می کند که فعالیت های وی که از جانب کشور مطبوعش انجام می شود، مورد اعتماد و حمایت کامل قرار گیرد.
تشریفات تسلیم استوارنامه
تسلیم استوارنامه، شرایط و تشریفاتی دارد. سفیر تازه وارد، بعد از ورود در نخستین روز کاری خویش، باید با تشریفات وزارت خارجه ی محل، تماس گرفته و ضمن ملاقات با مدیرکل تشریفات و ارائه ی رونوشت استوارنامه ی خود و متن نطقی که در حضور رئیس کشور ایراد خواهد کرد، برای دیدار با وزیر امورخارجه، تقاضای وقت ملاقات نماید.
مراسم تقدیم استوارنامه، برای هر سفیر جدید، هر سه یا چهار سال یکبار برگزار میشودمتعاقبا، اداره ی تشریفات، پس از بررسی صحت استوارنامه از لحاظ فرم و محتویات، در صورت حضور وزیر خارجه، معمولاً در فرصت کوتاهی، نسبت به تنظیم وقت ملاقات، اقدام و طی آن، سفیر جدید رونوشت استوارنامه ی خود و نامه ی فراخواندگی سفیر قبلی را به وزیر خارجه تسلیم مینماید.
واضح و روشن است تأخیر در تعیین تاریخ تقدیم استوارنامه، بدون علت موجه مثل غیبت یا بیماری رئیس کشور، دال بر عدم توجه یا حمل بر نقصان دوستی و صمیمیت کافی در مقابل دولت متبوع نماینده و یا در قبال شخص نماینده میگردد. شایان ذکر است که خود سفیر هم میبایست ترتیباتی را اتخاذ کند که تاریخ ورودش به کشور پذیرنده، مصادف با تعطیلات طولانی یا غیبت طولانی مدت رئیس کشور پذیرنده نباشد.
در برخی کشورها، به جای ملاقات با وزیر خارجه، رونوشت استوارنامه، همراه با نامهای به وزارت خارجه ارسال میگردد. علت این امر این است که سفیر جدید، تا استوارنامه ی خود را تسلیم نکرده، سفیر به شمار نمیآید. در این باره، وزیر خارجه طی نامهای تاریخ مراسم تسلیم استوارنامه را به سفیر آتی اطلاع میدهد.
استوارنامه، هویت نماینده ی دیپلماتیک را گواهی می کندالبته روال عمومی بر این است که سفیر جدید به محض ورود به کشور پذیرنده، از امتیازات سمت خود بهره مند میشود ولی در فاصله ی زمانی ورود به کشور محل مأموریت تا موقع تسلیم استوارنامه به رئیس کشور، هیچ ملاقات رسمی نمیتواند داشته باشد، صرفا میتواند نامهها و تلگرامهایی به نام خود به وزارت امورخارجه کشور متبوع خود ارسال کند، ولی در کشور پذیرنده، حق امضاء نامههایی را به مقامات رسمی و مراجع، به عنوان سفیر ندارد و نمیتواند در هیچ یک از مراسم رسمی با سمت سفیر شرکت کند و یا مذاکراتی به نام کشور فرستنده انجام دهد. آغاز فعالیت وی، از تاریخ تسلیم استوارنامه خواهد بود.
استوارنامه، در دو نسخه (اصل و رونوشت) تهیه میگردد که نسخه ی رونوشت را شخص نماینده به هنگام نخستین ملاقات با وزیر امور خارجه، به وی میدهد و نسخه ی اصلی را که در پاکت ممهور است، شخصا به رئیس کشور پذیرنده، تقدیم میکند و این کار با تشریفات خاصی همراه است.
زمان تسلیم استوارنامه، سفیر نطقی، تشریفاتی را ایراد میکند. متن نطق، معمولاً از قبل همراه با رونوشت استوارنامه به وزارت خارجه تسلیم میشود تا رئیس کشور، سابقاً از متن آن مستحضر باشد و در صورت لزوم، پاسخ مناسب تهیه گردد.
سفیر جدید، معمولاً همراه با استوارنامه خود، نامه ی فراخواندگی سفیر قبلی را نیز تسلیم میکند، مگر آنکه سفیر قبلی، زمان خداحافظی، با رئیس کشور ملاقات کرده و نامه ی فراخواندگی خود را داده باشد.
تسلیم مجدد استوارنامه
گاه نماینده ی سیاسی ناچار می شود استوارنامه خود را مجددا تسلیم نماید. این امر در حالت های خاصی رخ می دهد که عبارتند از:
۱- اگر در مقام نماینده ی سیاسی تغییری حاصل شده باشد به عنوان نمونه درصورتی که رئیس نمایندگی دیپلماتیک، از طبقه ی کارداری به طبقه ی وزیرمختاری و یا از آن به مقام سفارت ارتقاء یافته باشد، لازم است استوارنامه در مقام جدید به نام او صادر گردد و تشریفات تقدیم استوارنامه، معمولا در مورد او اجرا شود.
استوارنامه در دو نسخهٔ اصل و رونوشت تهیه می شود۲- پادشاه یا رئیس کشوری که نماینده ی سیاسی را اعزام و استوارنامه او را امضاء کرده، بدرود زندگی بگوید.
۳- پادشاهی که نماینده ی سیاسی نزد او آکردیته است، فوت یا از تاج و تخت چشم پوشی کند. این امر در خصوص تغییر یا تعویض رئیس جمهور، صحت ندارد. لازم به ذکر است که سفیر آکردیته، به سفیری گفته می شود که از سوی دولت متبوع خود، در چند کشور بعنوان رئیس یا عضو مأموریت دیپلماتیک انجام وظیفه کند یا سفیری که چند دولت، او را بعنوان نماینده ی دیپلماتیک خود، در یک کشور فرستاده باشند.
۴- تغییرات کلی در نوع حکومت کشور متبوع دیپلمات ایجاد شود.
۵- تغییرات کلی در رژیم حکومت کشوری که نماینده در آن جا مأموریت سیاسی دارد، ظاهر گردد.
زمان تسلیم استوارنامه، سفیر نطقی، تشریفاتی را ایراد میکندلازم به ذکر است که تجدید استوارنامه در موارد ذکر شده، به علت دشوار نمودن کار و برای کاهش تشریفات، لزوما برای تمام موارد انجام نمی گیرد.
نکته ی دیگر در باب استوارنامه در خصوص کشورهایی که سابقاً با یکدیگر رابطه دیپلماتیک نداشته اند، این است که صدور استوارنامه از سوی کشور فرستنده و تسلیم آن به رئیس کشور پذیرنده، اصولا دلیل بر شناسایی یکدیگر به صورت حقوقی میباشد و درصورتی که شناسایی به صورت مشروط باشد، به جای استوارنامه، به نام رئیس کشور، معرفی نامه ای از سوی وزیرخارجه فرستنده به وزیرخارجه پذیرنده صادر می گردد.
گردآوری: بخش سیاست سرپوش
- 19
- 5
