چرا هنوز زمین هیچ پیغامی را از بیگانگان فضایی دریافت نکرده؟ آیا واقعا ممکن است که فرازمینی ها در حال تماشای ما باشند؟ چه بسا سکونتگاه ما چیزی جز یک باغ وحش کیهانی (Galactic Zoo) نباشد. این یکی از سناریوهای مورد بحث محققان در یک همایش بین‌المللی بود.
اخیرا سازمان غیرانتفاعی METI (پیام‌رسانی به هوش فرازمینی) همایشی را در موزه «شهر علم و فناوری» پاریس برگزار کرد. در این گردهمایی بیش از ۶۰ دانشمند که درباره امکان ارتباط با موجودات فضایی هوشمند تحقیق می‌کنند، حضور داشتند. آن‌ها که روی موضوعی تحت عنوان «سکوت بزرگ» بحث می‌کردند (چرایی عدم ارتباط فرازمینی ها با ما)، فرضیه‌ای موسوم به باغ وحش کیهانی را مورد بررسی قرار دادند.
نخستین بار، در دهه ۷۰ میلادی بود که فرضیه باغ وحش کیهانی مطرح شد؛ با این توضیح که زمین به عنوان یک سیاره، تحت نظر کسانی است که عمدا خود را از دید بشر پنهان می‌کنند و در واقع، نگهبانان این باغ وحش کیهانی هستند!
به گفته‌ی «فلورنس رولن-سرسو» دانشیار موزه ملی تاریخ طبیعی پاریس و یکی از شرکت‌کنندگان در این همایش: اگر شما در تلاش برای درک بهتر جهان هستی باشید؛ مطرح کردن این سوال که آیا ما تنهاییم یا خیر، اجتناب ناپذیر است.
اینکه از بین میلیاردها سیاره موجود در کهکشان ما، زمین تنها سیاره تکامل یافته برای میزبانی از حیات باشد؛ محتمل به نظر نمی‌رسد. اما اگر بیگانگان هوشمند در آن بیرون حضور دارند، دقیقا کجا هستند و چرا ما تاکنون موفق به یافتن آن‌ها نشده‌ایم؟
این معمایی بود که در سال ۱۹۵۰، توسط یک فیزیکدان ایتالیایی به نام «انریکو فرمی» مطرح شد و حالا با نام پارادوکس فرمی (Fermi’s Paradox) شناخته می‌شود. معمایی که امروزه هم ذهن دانشمندان را به خود مشغول کرده است. البته فرمی آن‌قدر عمر نکرد که شواهدی از کشف نخستین سیاره فراخورشیدی را مشاهده کند؛ زیرا این دستاورد به چند دهه پس از مرگ او مربوط می‌شد.
تلسکوپ فضایی کپلر ناسا از سال ۲۰۱۴، وجود صدها جهان دوردست را ثابت کرده است و یافته‌های آن، به احتمال وجود ۲۳۰۰ سیاره دیگر هم اشاره دارند. البته با وجود اینکه از دوران زندگی فرمی تا به امروز، این تعداد سیاره فراخورشیدی شناسایی شده؛ هنوز ما ذره‌ای به ارتباط با دنیاهای بیگانه نزدیک‌تر نشده‌ایم.
اسارت در باغ وحش کیهانی بیگانگان؟
یک تفسیر در همایش پاریس، این بود که فرازمینی های هوشمند از وجود سیاره زمین آگاهند و در حال تماشای ساکنان آن هستند؛ همان‌طور که ما از یک باغ وحش بازدید می‌کنیم. رئیس METI «داگلاس واکوچ» در‌این‌باره می‌گوید: اگر واقعا چنین چیزی صحت داشته باشد، بشر باید تلاش مضاعفی به خرج دهد و پیام‌هایی را ایجاد کند که به این اصطلاحا نگهبان‌ها برسند؛ تا نشان دهیم که ما هم موجودات هوشمندی هستیم. به عنوان مثال اگر یک گورخر در اسارت، ناگهان توانایی خود در شناسایی الگویی از اعداد اول را نشان دهد؛ لازم است که ما در درک خود از این حیوان، بازنگری کرده و واکنشی نشان بدهیم.
اما اگر زمین بخشی از باغ وحش عظیم فضایی ها نباشد چه؟ آیا ممکن است که آن‌ها ما را پس از تکامل، قرنطینه کرده و از همسایگان کیهانی‌مان جدا کرده باشند؟ ژان-پیر روسپار که به عنوان مدیر افتخاری موسسه کشاورزی INRA در این همایش حاضر بود گفت: چه بسا فرازمینی ها به شکلی فعالانه، بشر را از ایجاد ارتباط با دنیاهای دیگر بازمی‌دارند؛ آن هم تنها برای صلاح خودمان. شاید تماس برقرار کردن با بیگانگان، برای تمدن و فرهنگ ساکنان زمین، مخرب باشد.
ممکن است دلیل نیافتن اثری از موجودات فضایی، این باشد که آن‌ها در سیاراتی ابرزمین با جاذبه بسیار شدید یا زیر لایه‌ای از یخ گیر افتاده‌اند. شاید هم تمدن پیشرفته‌ی فرازمینی ها با بلعیدن منابع طبیعی سیاره‌شان، موجب نابودی و مرگ آن‌ها شده است؛ سرنوشتی که می‌تواند در انتظار ساکنان زمین هم باشد.
با تمام این تفاسیر، احتمالا برای شنیدن صدای بیگانگان، تنها باید آرامش و صبر پیشه کنیم. زیرا عمر زمین به حدود ۴.۶ میلیارد سال می‌رسد؛ در حالی که تحقیقات روی دنیاهای بیگانه کمتر از ۱۰۰ سال است که جریان دارد.
- 18
- 6
