فضانوردان چگونه قرنطینه می‌شوند؟

فضانوردان قبل از انجام مأموریت های فضایی بنابر پروتکل های امنیتی دوران قرنطینه (Quarantine) را پشت سر می گذارند که بازه های مختلفی دارد. انجام قرنطینه برای اطمینان از منتشر نشدن میکروب و بیماری های مخفی در فضانوردان به دیگر همکاران خود در فضا است. در سال های پیش، زمانیکه سه فضانورد مأموریت آپولو ۱۱ (Apollo 11)، از کره ماه به زمین بازگشتند به علت دانش ناکافی پژوهشگران در مورد میکروب و میکروارگانیسم های احتمالی در جو کره ماه، مدت زمانی را به حالت قرنطینه سپری کردند.

این روز ها مردم دربسیاری از کشور های جهان برای جلوگیری از گسترش و همه گیر ویروس کرونا (corona) درحالت قرنطینه خانگی به سر می برند که یکی از کارآمدترین راهکار ها برای مهار و مقابله با این ویروس مرگبار است. فضانوردان از دهه های پیش برای جلوگیری از انتقال بیماریها وضعیت قرنطینه را تجربه می کنند تا زمانیکه وارد ایستگاه فضایی بین المللی میشوند آلودگی را به فضا منتقل نکنند.

اولین بار ایده قرنطینه فضایی از زمان مأموریت آپولو ۷ آغاز شد. در آن زمان یکی از فضانوردان در مأموریت فضایی دچار سرما خوردگی شد و امکانات درمانی اندکی برای رسیدگی به وی در فضا وجود داشت. فضانوردان چه در ایستگاه فضایی و چه درون سفینه ها، فضای بسیارمحدودی برای زندگی دارند.آن ها در محاصره انواع تجهیزات و دستگاه ها هستند و در فاصله نزدیکی از همکاران خود به سر می برند به همین دلیل ابتلای یک شخص به بیماری مسری میتواند باعث ابتلای سریع دیگر خدمه شود .به دلیل وضعیت ویژه میکروگرانش در فضا که سبب تهاجمی شدن میکروب، باکتری و ویروس های زمینی میشوند و به علت خطرناک بودن ضدعفونی کردن تجهیزات، ابتلا به بیماری مسری میتواند مأموریت های فضایی را با چالشی جدّي مواجه کند.

پس از پایان مأموریت های آپولو ۱۱ ، ۱۲، ۱۳ و ۱۴ تمامی فضانوردان در تأسیسات قرنطینه مدتی نگهداری شدند تا خطر انتقال بیماری از فضا به انسان های زمینی از بین برود.افزون بر فضانوردان، تجهیزات بازگشته به زمین و نمونه سنگ و خاک کره ماه هم در ظرف هایی ویژه قرنطینه شد تا خطر انتقال بیماری کاهش یابد.

نیل آرمسترانگ و تیم همراه وی که اولین افرادی بودند که بر سطح کره ماه قدم گذاشتند در طول مدت قرنطینه با استفاده از تجهیزات ارتباطی با اعضای خانواده و خبرنگاران در ارتباط بودند.

پس از اتمام مأموریت آپولو ۱۴، کارشناسان سازمان ناسا هیچ شواهدی از وجود فعالیت های بیولوژیکی در نمونه های جمع آوری شده از کره ماه بدست نیاوردند و اعلام کردند سفر به کره ماه خطری برای سلامت انسان ندارد.

از آن هنگام به بعد فضانوردان دیگر نیازی به اقامت در قرنطینه پس از برگشت به زمین نداشتند، ولی نمونه های سنگ و خاک کره ماه هم چنان در ظرف هایی ویژه درون آزمایشگاهی اختصاصی نگهداری می شوند.

فضانوردان ناسا که با شاتل فضایی به ایستگاه فضایی بین المللی میرفتند هم قرنطینه های پیش از پرواز را انجام می دادند، همینطور کارشناسان ده روز پیش از پرواز از آن ها کلیه آزمایش های مرتبط با سلامت را به عمل می آوردند که با نام L- ۱۰ شناخته می شد.

دو روز مانده به پرواز هم فضانوردان برای مرتبه دوم تحت آزمایش و قرنطینه سخت تر قرار می گرفتند و ارتباط آنها با دیگران کاملا محدود می شد تا از سلامت جسمانی و روانی آن ها اطمینان حاصل شود.

امروزه فضانوردان تحت قرنطینه قبل از پرواز با نام تثبیت سلامت health stabilization قرار می گیرند که یکی از راهکار های ایمنی برای شناسایی سلامت جسمانی و روانی فضانوردان است.این قرنطینه دو هفته پیش از پرواز در مراکز فضایی کندی و جانسون ناسا برای فضانوردان آژانس فضایی آمریکا انجام می شود. فضانوردان آژانس فضایی روسیه هم در آزمایشگاهی ویژه در جنوب کشور قزاقستان دوره قرنطینه پیش از پرواز را سپری می کنند.

در طی این دو هفته، فضانوردان با افراد عادی ارتباط ندارد و تنها تیم پزشکی پس از ضدعفونی میتواند وارد محل قرنطینه فضانوردان شود.در این مقطع زمانی دو هفته ای، فضانوردان خود را از نظر جسمانی و روانی آماده سفر به فضا و اقامت طولانی مدت در ایستگاه فضایی بین المللی می کنند. از دیگر فعالیت های فضانوردان در این مدت انجام تمرینات ورزشی است تا زندگی در فضا کم ترین آسیب را به جسم آنها وارد کند.

به تازگی و پس از شیوع ویروس کرونا دانشمندان اعلام کرده اند پرتاب فضانوردان با استفاده از کپسول فضایی سایوز که قرار است در تاریخ ۹ آپریل سال میلادی جاری انجام شود به دلیل شیوع این بیماری در هاله ای از ابهام قرار دارد و فضانوردان برای اطمینان از مبتلا نبودن به بیماری برای بازه زمانی طولانی تری در قرنطینه خواهند ماند.