در صورتی که به تاریخ و ادبیات ایران نگاهی انداخته باشید می توانید تاثیر وجود اسب را در آن مشاهده کنید. روایت های زیادی هم در سرودهای اوستایی دیده می شود که در آن ذکر شده اهریمن ها تبدیل به اسب می شوند و این اسب ها می توانند ارابه خدایان را بکشند. به طور کلی باستان شناسان معتقد هستند؛ ایران محلی برای پرورش اسب ها بوده است. البته این روزها رفت و آمد با حیوانات چندان رایج نیست اما؛ اسب سواری به یک ورزش پرطرفدار تبدیل شده که سالانه مسابقاتی در خصوص آن برگزار می شود.
پرورش اسب:
مزارع پرورش اسب مکان هایی هستند که افراد علاقه مند به جهات ورزش، استراحت یا بر حسب علاقه به آن مراجعه می کنند، در این مراکز اسب هایی قرار دارند و افراد می توانند به صورت روزانه آنها را تحت اختیار داشته باشند. از دلایلی که موجب می شود افراد به پرورش اسب رجوع کنند می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- سوارکاری حرفه ای
- کار در مزرعه
- شرکت در مسابقات اسب دوانی
- شرکت در مسابقه های زیبایی اسب
- درساژ
- استفاده از شیر و موی اسب
- اصلاح نژادی و تحقیقات در مورد اسب
- صحرانوردی
زمانی که یک مزرعه یا مرکز برای پرورش اسب تاسیس می کنید، شما به یک موسس، مدیر و مسئول نظارت بر عملکرد روزانه مزرعه و حیوانات تبدیل می شوید. در این مراکز افراد زیادی فعالیت می کنند که می توان به مربیها، دامپزشکان، دستیاران و... اشاره کرد. هر کدام از این افراد فعالیت مخصوص به خود دارد که هیچ کدام نمی تواند وظیفه دیگری را برعهده بگیرد، و اما وظیفه شما خرید ابزار و تجهیزات ضروری، استخدام نیروهای جدید و مدیریت چالشهای مزرعه می باشد.
شیوه های نگهداری و مراقبت از اسب:
اسب های حیوانات پر دردسری هستند و نگهداری از آنها کار پیچیده ای خواهد بود. غذای این حیوان یونجه خشک یا دانه های غلات است.
از طرفی این حیوان روزانه بین ۳۸ تا ۴۵ لیتر آب تمیز مصرف می کند و برای استراحت و محافظت به یک مکان سرپوشیده نیاز دارد تا از او در برابر باران، باد و برف نگهداری کند. اسب ها باید تحت مراقبت ها دامپزشکی قرار بگیرند تا از ابتلا به بیماری ویروسی پیشگیری شود؛ لذا باید به شکل مرتب سم، نعل و دندان های این حیوانات تحت مراقبت قرار بگیرد.
در صورتی که می خواهید اسب را از اسطبل بیرون بیاورید باید در محیط اطراف حصارهایی را تعبیه کنید، از طرفی حیواناتی هم که بیرون برده نمی شوند باید تحت مراقبت قرار بگیرند و تمیرن و حرکاتی مخصوص انجام دهند.
اسب های دارای روده های بسیار بزرگی هستند تا كار جابهجایی مداوم مواد خوراكی و تغذیه صورت بگیرد اما برخلاف روده های بزرگشان، معده نسبتا کوچکی دارند. این حیوانات از چمن، علوفه و یونجه تغذیه می کنند.
از آنجایی که حیوان قابلیت بالا آوردن موادغذایی را ندارد اگر خوراک خود را کنترل نکند، به شکم دردهای شدیدی مبتلا می شوند که در برخی موارد می تواند منجر به مرگ آنها شود.
اسب ها می توانند به صورت ایستاده هم بخوابند.
اقدامات لازم در خصوص پرورش اسب:
قبل از اینکه پرورش اسب خود را آغاز کنید باید یک زمین بزرگ و مناسب جهت پرورش اسب خریداری کنید، این زمین بهتر است د رمناطق مرزی و یا خارج از شهرها تهیه شود، البته شما می توانید زمین را اجاره هم کنید.
بعد از اینکه زمین را تهیه کردید باید براساس مدل و بودجه خود، آن را بسازید. در این ساخت و ساز نیاز به انبار علوفه، اسطبل، مانج، فضاهای اداری و... نیاز دارید. در تمامی مراجل اجرا و پیشبرد کارتان باید یک مشاور حرفه ای یا کسی که تجربه پرورش اسب را دارد در کنار شما باشد تا به شیوه درستی راهنمایی کند، در این صورت می توانید بهترین مرکز را ایجاد کنید. پرورش اسب یک صنعت پردرآمد است که نیاز به افراد زیر دارد:
- مربی پرورش اسب
- دستیار مربی
آرایشگر اسب
- کارمند بخش اداری
- دامپزشک
- تکنسین دامپزشک
- کارگر ساده
- نگهبان
- نظافتچی
تعیین محل نگهداری اسبها:
اسطبلی که برای نگهداری اسب های در نظر می گیرید در واقع محل زندگی خواب اسب های شما خواهد بود. در هر یک از اتاقک های آن باید یک اسب قرار بگیرد که به اصطلاح حرفه ای به آن غرفه می گویند. اسب ها نباید تمامی وقت خود را در غرفه ها بگذرانند و ساعاتی از روز را در هوای آزاد به گردش می پردازند. در ساخت یک اسطبل باید موارد زیر را مدنظر قرار دهید:
ابعاد هر غرفه باید به گونه ای تنظیم شود که اسب به راحتی در آن قرار بگیرد؛ ارتفاع غرفه ۱۴۰ سانتی متر
مساحت مورد نیاز برای نگهداری هر است می تواند متفاوت باشد؛ برای نگهداری اسب سواری ۱۰ متر، مادیان ۱۲ متر، مادیان باردار ۲۰ متر و برای کره اسی ها ۶ متر مربع مساحت نیاز است.
- هر غرفه باید نوردهی مناسبی داشته باشد.
- دمای هر غرفه نباید از ۲۵ درجه کمتر و از ۳۰ درجه بیشتر باشد.
- درب ها باید ارتفاع و عرض مناسبی جهت ورود و خروج اسب ها داشته باشند.
- کف فضا و آخورها باید قابلیت شستوشو داشته باشند.
- آخورها باید روزانه یا چندروز یکبار شسته شوند.
- بستر خوابیدن اسب در غرفه ها باید از خاک اره یا کلش پوشیده شده باشد.
- حصارک هایی که برای اسب ها در نظر می گیرید باید به گونه ای باشند که بتوانند به راحتی همدیگر را ببینند.
انواع روش های پرورش اسب:
اسب ها در هر مرکز پرورش اسب به روش های مختلفی تربیت می شوند، در ادامه به تعدادی از آنها اشاره شده است:
تربیت سوار و پیاده (Remount Training):
در بسیار از کشورها برای پرورش اسب های ارتش از آن استفاده می شود، در واقع پایه و اساس تربیت اسب های جوان محسوب می شود.
در استطبل های ارتش یک اسب کوچک به گونه ای تحت پرورش داده می شود که توانایی تحمل سوار یا پیاده شدن مدام سوار خودش را داشته باشد. این شکل از آموزش به طور معمول بین ۳۹ تا ۵۱ هفته طول می کشد.
تربیت مدرسه ای (School work):
این شیوه از پرورش اسب که ریشه در سواری انگلیسی دارد، مربی در بخش کوچکی از زمین به نام مدرسه سواری به تعلیم اسب می پردازد. با استفاده از این روش می توان اسب را مطیع تر و عضلانی تر بار آورد.
سواری انگلیسی (English Riding)
: این شیوه تربیت اسب از کشور انگلستان سرچشمه گرفته است و زمان شروع آن به قرن نوزدهم برمی گردد. در کشورهایی مانند کانادا، فرانسه، ایتالیا و استرالیا از این روش برای تربیت اسب های خود کمک می گیرند. در این روش برخلاف سایر روش های تعلیم کشورهای غربی مربی افسار را در دو دست خود به شکل محکم می گیرد.
درساژ (Dressage):
شاید شما هم نام درساژ را در المپیک های مسابقات دیگر ورزشی شنیده باشید. در این روش که بسیار خاص جالب است اسب را برای انجام حرکات موزون تربیت می کنند و اسب به گونه ای قدم برمی دارد که گویا حرکاتی شبیه به رقص انجام می دهد.
در باشگاه یا مزرعه شما ممکن است مدل های دیگری از پرورش اسب دیده شود که به طور کلی در کشورهای مختلف متفاوت خواهد بود.
خوراک و تغذیه اسب ها:
همانطور که اشاره شد اسب ها با استفاده از علوفه، چمن یا سایر رشته های گیاهی تغذیه می شوند. اسب ها در تمام طول روز می چرند به همین دلیل در مقایسه با انسان معده کوچک تری دارند ولی در مقابل روده هایی بسیار طویلی دارند که با استفاده از آن جابجایی پیوسته مواد خوراکی و تغذیه بدن آسان خواهد شد.
برای یک اسب ۴۵۰ کیلوگرمی در روز حدود ۷ تا ۱۱ کیلوگرم غذا در نظر می گیرند و ۳۸ تا ۴۵ لیتر آب در یک روز معمولی می نوشد. این حیوانات برخلاف سایر نشخوارکنندگان فقط یک معده دارند و می توانند سلولز را هم هضم کنند. از آنجایی که این حیوانات توانایی بالا آوردن غذای خورده شده را ندارند در صورتی که زیاده روی کنند دچار شکم درد های شدید خواهند شد که یکی از عوامل مرگ آنها به شمار می رود.
تولید مثل اسب ها:
بارداری اسب نزدیک به ۳۴۰ روز یا به طور متوسط ۳۲۰ تا ۳۷۰ روز طول می کشد، حاصل این بارداری طولانی معمولا یک کره اسب است و خیلی کم پیش می آید که دوقلو زایی صورت بگیرد.
اسب ها در زمان تولد می توانند روی دوپای خود بایستند و مدتی کوتاه بعد از تولد هم می توانند بدوند. کره اسب ها بیشتر در بهار به دنیا می آیند، دوران تمایل جنسی ماده ها از آغاز بهار تا پاییز و هر ۱۹ تا ۲۲ روز اتفاق می افتد. کره اسب ها بعد از ۴ الی ۶ ماه از شیر گرفته شده و خوراک معمولی دریافت می کنند.
یک اسب می تواند در ۱۸ ماهگی خود جفت گیری انجام دهد، اما اسب هایی که به صورت اهلی پرورش داده می شوند به خصوص ماده ها بسیار کم دیده می شود که قبل از سه سالگی اجازه جفت گیری به آنها داده شود. اسبی که به چهار سالگی رسیده بالغ است اگرچه استخوان بندی آنها تا ۶ سالگی رشد خواهد کرد.
توصیههای بهداشتی برای پرورش اسب:
- سلامت سم اسب ها باید به صورت مداوم تحت بررسی قرار بگیرد و تعل آنها چک شود.
- واکسن های لازم برای پیشگیری از ابتلا به بیماری های ویروسی باید صورت بگیرد.
- دندان های اسب باید توسط یک دامپزشک یا متخصص دندان خانواده اسبیان معاینه و چک شود.
- در صورتی که اسب ها بیرون برده نمی شوند باید برای سلامت روح و روان آنها؛ تمرین و ورزش هایی صورت بگیرد.
- برای رشد بهتر موها و سلامت پوست؛ اسب ها باید به شکل مرتب برس کشیده شوند.
گردآوری: بخش علمی سرپوش
- 14
- 1