کاشت گل گاوزبانگل گاوزبان:
گل گاوزبان گیاهی چندساله با بوته های پایا و ریشه های نیمه غده ای است که به صورت عمودی و تا عمق ۵۰ سانتی متر در خاک فرو می رود. از آنجایی که گل گاوزبان دارای ریشه های اصلی و فرعی در اعماق خاک است در برابر خشکی خاک و کمبود آب مقاوم می باشد.
از جمله ویژگی های اصلی این گل می توان به زبانه ای برگ ها و پوشیده شدن آنها از کرک زبر اشاره کرد که موجب تشکیل گل های خشن شده و درنهایت به نام گل گاوزبان شناخته می شود. این گیاه گل های قرمز دارد اما بعد از خشک شدن رنگ آنها به آبی تیره تغییر می کنند.
گل گاوزبان در ارتفاع ۶۰ تا ۲ هزار و ۵۰۰ متری از سطح دریای آزاد رشد می کند، زمانی که شرایط را برای کشت بذر گل گاوزبان فراهم می کنید می توانید آن را در باغچه، گلدان و... بکارید.
گل گاوزبان در تعدادی از مراجع علمی به عنوان گیاه دارویی شناخته می شود. دانه، روغن و پیکر این گیاه بسیار خاصیت دارد و مواد موثر فراوانی دارد. خواص آنتی اکسیدانی آن می تواند کلسترول را کاهش داده و گردش خون را تنظیم کند. برای درمان اگزما می توان از روغن دانه این گیاه استفاده کرد همچنین از مواد موثره این گیاه جهت ساخت صنایع آرایشی و بهداشتی هم استفاده می شود. گاو زبان باغی در اکثر نقاط جهان در سطوح مختلفی کشت می شود.
ازجمله دیگر خواص گل گاو زبان می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- بهبود تب، سرفه و افسردگی
- آرامش‌بخش
- درمان جوش‌های قرمز و خارش‌دار در سر نوزادان (درماتیت سبورئیک)
- درمان بیماری‌هایی مانند آرتریت روماتوئید، سندرم پیش از قاعدگی (PMS)، تورم لثه، دیابت و آسم، اختلال نقص توجه-بیش فعالی
کاشت گل گاوزبان و فواید این گیاهاطلاعات داشت گل گاوزبان:
گل گاوزبان را در دو فصل پاییز و بهار می کارند اما بهترین زمان آن مربوط به پاییز می باشد. عمقی که برای کاشت این گیاه درنظر می گیرند ۱۲ سانتی متر می باشد و فاصله میان بوته ها را ۴۰ تا ۵۰ سانتی متر و فاصله میان ردیف ها ۶۰ تا ۷۰ سانتی متر درنظر دارند. بذر مصرفی در هر هکتار ۴ کیلوگرم می باشد.
بعد از اینکه گل گاوزبان به گلدهی رسید دانه ایجاد می کند و سپس دانه های روی موجب تداوم گیاه خواهد شد. اگر می خواهید گیاه را در سال های بعدی داشته باشید باید اجازه دهید گیاه دانه تولید کند اما درصورتی که نمی خواهید گیاه در سال بعد رشد کند باید پیش از تولید دانه گیاه را بچینید. برای پرورش گل گاوزبان در باغ به یک فضای اختصاصی نیاز دارید.
عمری که بوته های گل گاوزبان دارند ۲ سال است و بیشینه عمر آن ۴ سال می باشد.
تکثیر گل گاو زبان با کشت بذر:
تاریخ کاشت بذر از اواخر اسفندماه تا خرداد ماه می باشد درصورتی که منطقه ای زمستانی دارید اما خیلی سرد نیست می توانید عملیات کشت را در پاییز هم انجام دهید، در این صورت گیاهان سبز شده شما در اردیبهشت سال بعد گل خواهند داد. زمانی که گیاهان کاشته شده شما در بهار هیچ زمانی زودتر از ماه تیر گل نخواهند داد. اما زمینهای کوهپایه ای برای کشت آن مناسبتر است.
بذرهای گل گاو زبان در مدت ۵ الی ۲۱ روز در دمای ۲۱ درجه جوانه خواهند زد. گل گاوزبان را از اوایل بهار در خانه یا مستقیما در خارج از خانه بعد از آن خاک گرم شده کاشت. کشت در داخل خانه بطور معمول ۴ تا ۸ هفته قبل از کشت بیرون انجام می گیرد. بذور در عمق ۳ سانتیمتر در سینی کشت یا گلدان حاوی خاک کمپوست دار کاشته شود.
باید مطمئن شوید که بستر کشت شما مرطوب باشد اما خیس نه. اطراف ظروف کشت را با استفاده از پلاستیک بپوشانید تا جوانه زنی بهبود پیدا کند.
برای انتقال دادن نشاهای گل گاوزبان باید دقت کنید که به ریشه های صدمه ای وارد نشود، درصورتی که می خواهید کشت گیاه را به صورت مستقیم در مکان اصلی انجام دهید بهتر است خاک مناسبی را به خوبی شخم بزنید سپس بذور را کمی عمیق تر یعنی تا ۱۰ سانتی متری بکارید.
۴۰ تا ۵۰ سانتی متر بین هر گیاه و بین ردیف ها ۶۰ تا ۷۰ سانتی متر فاصله قرار دهید، آبیاری را به خوبی انجام داده تا گیاهچه ها بعد از جوانه زنی سریعا رشد کنند و از علف های هرز به خوبی قابل تمایز باشند.
شرایط مناسب آب و هوایی هنگام گلدهی گل گاوزبان و رعایت اصول بهزراعی از مهمترین دلایل افزیش برداشت گل گاوزبان می باشد.
نکته دفع علفهای هرز مزارع گل گاوزبان، به دفعات باید انجام گیرد.
کاشت تکثیر گل گاوزبان با استفاد از بذرآبیاری گاوزبان:
در مناطقی که بارندگی به اندازه کافی و پراکندگی بارش مناسب باشد، کاشت به صورت دیم انجام خواهد شد اما در مناطق خشک نیاز به آبیاری منظم خواهید داشت.
از آنجایی که آبیاری بیش از حد نسبت به آبیاری کمتر از حد مشکل بزرگتری باشد، باید میان هر آبیاری اجازه دهید اطراف گل گاو زبان خشک شود. پیش از کاشت گل گاوزبان مقداری کمپوست به خاک اضافه کنید. با انجام این کار مقدار زیادی از موادمغذی به گیاه برمی گردد، البته باید مراقب باشید که بیش از اندازه کمپوست اضافه نکنید.
مهمترین آفات گل گاوزبان:
مهمترین آفتی که برای گل گاوزبان درنظر می گیرند کرم های برگ خوار هستند که در زمان برداشت بیشترین خسارت را وارد خواهند کرد، از انجایی که در این زمان مبارزه شیمیایی صلاح نیست استفاده از آفت کش های بیولوژیک پیشنهاد می شود. سفیدک پودری نیز می تواند خساراتی را بر این گیاه وارد کند.
روش برداشت گل گاوزبان:
مهمترین مشکلی که در رابطه با کاشت گل گاوزبان وجود دارد بحث برداشت آن است. گل چینی در خرداد انجام می شود و گل های چیده شده در کنار مزرعه روی پارچه یا سفره پلاستیکی به ارتفاع ۲ الی ۳ سانتی متری پهن می کنند، برای جلوگیری از آفتاب خوردن روی گل ها پارچه می اندازند. خشک کردن محصولات در سایه بهتر است و نتیجه مرغوب تری ایجاد خواهد کرد.
میزان تولید گل گاوزبان در هرهکتار به طور متوسط ۶۰۰ کیلوگرم می باشد که به ازای هر ۱۰ کیلوگرم گل تر می توان یک کیلوگرم گل خشک جمع آوری کرد.
برای جلوگیری از آسیب به گل ها زمان خشک شدن باید آنها را بهم بزنید، گل مرغوب دارای دم سفید و گلبرگ های بنفش می باشد. میزان عملکرد آن حدود ۱۱۰۰-۱۰۰۰ کیلوگرم گل تازه می‌باشد که از این میزان حدودا ۳۰۰ – ۲۵۰ کیلوگرم گل خشک بدست می‌آید.
کاشت گل گاوزبان و روش برداشت آنزمان برداشت محصول گل گاوزبان:
نخستین زمان برداشت محصول مربوط به اواخر خرداد می باشد، از این زمان بع بعد تا چند هفته می توان با توجه به شکفته بودن گل، عمر برداشت را ادامه داد. دوره برداشت گیاه گل گاو زبان ۴ ماه طول می کشد.
برداشت محصول گل گاوزبان:
در گل گاوزبان های ایرانی تنها گل را بداشت می کنند، در سال نخست گیاه به صورت رزت می باشد و از سال دوم شروع به گل دهی خواهد کرد. گیاه ۸ تا ۷ سال رشد و نمو را ادامه می دهد. پربازده ترین سال های گلدهی مربوط به سال های ۴ و ۵ می باشد.
گل دهی از نیمه اردیبهشت ماه هرسال آغاز می شود و تا تیرماه ادامه پیدا می کند. با شروع شکفتن گل ها گل چینی نیز آغاز می شود، درصورتی که تاخیری در برداشت باشد گل ها یکی پس از دیگری ریزش پیدا کرده و جمع آوری آنها از روی سطح خاک بسیار دشوار می شود.
گل های جمع اوری شده را روی پارچه تمیز و در سایه خشک کنید. گل هایی که تازه چیده می شود دارای شهد هستند به همین دلیل خاصیت چسبندگی دارد و می توانند مورچه ها را دور خود جمع کنند. شرایط آب و هوایی خشک و نیمه خشک کشور ما سبب خشک شدن کامل گل ها در مدت ۴۸ ساعت خواهد شد. این درحالی است که نواحی شمالی برای خشک شدن گل ها به یک هفته زمان نیاز دارند.
از هر ۱۰۰۰ گرم گل تر می توان ۲۰۰ گرم گل خشک به دست آورد.
گل های تازه رنگ ارغوانی دارند و اگر در شرایط مطلوب خشک شوند رنگشان به بنفش تغییر می کند، اما اگر شرایط عدم تهویه یا زیاد بودن رطوبت برپا باشد رنگ گل ها به سیاهی گرایش پیدا کرده و احتمال کپک زدن آنها نیز زیاد می شود.
نیروی کار لازم برای برداشت هر هکتار گل گاوزبان ۷۰ تا ۸۰ کارگر در روز می باشد. به همین دلیل گل گاوزبان به عنوان یک محصول اشتغل زا به حساب می آید اما هزینه گل چینی از مهمترین جنبه های اقتصادی آن محسوب می شود.
محصول نهایی گل گاوزبان بسیاری موردتوجه بازارهای داخلی قرار می گیرد و ارزش اقتصادی چشم گیری به خصوص در چند سال اخیر به خود اختصاص می دهد.
کاشت گل گاوزبان و مقدار محصول ایجاد شدهروش برداشت گل گاوزبان:
تماس با سطح خارجی گل های گل گاوزبان می تواند منجر به خارش پوست در افرادی که حساس هستند، شود.
خارهای سطح گیاه تحریک کننده پوست هستند به همین دلیل باید زمان کار با این گیاه از دستکش استفاده کنید.
برداشت محصول زمانی انجام می شود که گیاه گل داشته باشد، در این صورت ساقه گیاه را از قاعده قطع کرده و به صورت بسته بندی درمی آورند، بعد از آن برای خشک کردن در جریان هوا آنها را به انبارهای مخصوصی منتقل خواهند کرد.
از هر هکتار زمین زراعی معمولاً معادل ۹۰۰ تا ۱۱۰۰ کیلوگرم سر شاخه گلدار خشک شده بدست می آید که می توان گلهای آنرا با دست از سر شاخه ها جدا نمود.
مواد و عناصر غذایی مورد نیاز کشت گل گاوزبان:
گل گاو زبان در زمان رویش به مقدار متوسطی از مواد و عناصر غذایی احتیاج خواهد داشت، باوجودی که کودهای حیوانی نقشی موثر در افزایش عملکرد محصول ایفا می کنند اما کودهای نپوسیده دامی می توانند تاثیر نامناسبی بر ریشه گیاه باقی بگذارند.
همین موضوع سبب می شود زمان اضافه کردن کودهای حیوانی به زماین گل گاوزبان نهایت دقت را به کار بست، توصیه می شود کودهای حیوانی را در اختیار گیاهانی قرار داد که به صورت تناوب با گل گاوزبان کشت می شود.
در زمان آماده سازی فصل پاییز باید ۷۰ تا ۸۰ کیلوگرم ازت در هرهکتار، ۶۰ تا ۷۰ کیلوگرم اکسید فسفر در هرهکتار، ۶۵ تا ۷۰ کیلوگرم اکسید پتاس در هر هکتار به خاک اضافه کرد.
افزودن ازت در طول رویش گیاه گاو زبان باغی باید با دقت انجام گیرد. زیرا ازت زیاد سبب کاهش عملکرد محصول می شود.
کاشت گل گاوزبان؛ روش های برداشت گل گاو زبانتاریخ و فواصل کاشت گل گاوزبان:
همانطور که اشاره شد فصل بهار و نیمه دوم فروردین ماه زمانی مناسب برای کاشت گل گاوزبان است. بسته به روش کشت فاصله بین ردیف ها مشخص خواهند شد. درصورتی که محصول با استفاده از ماشین برداشت شدند در یک مرحله برداشت صورت می گیردو فاصله ردیف های کاشت ۷۰ سانتی متر مناسب است.
درصورتی که محصول با دست برداشت شود در دومرحله به اتمام می رسد و فاصله ۸۰ تا ۱۰۰ سانتی متری با کشت دو قلو (فاصله ردیف ها ۵۰ و ۱۰۰ سانتی متری) مناسب است.
گردآوری: بخش علمی سرپوش
- 9
- 6
