کاشت خیار
خیار یک گیاهیست که بالارونده است و رشد یکساله دارد که طول هر کدام از آن ها ۱ تا ۳ متر می باشد. اصولا برگ های گرد خیار، ۳ تا ۵ لوب دارد و ساقه های گیاه به شکل گوشه دارمیباشد. رشد خیار که باتوجه به شرایط روز بلند است، گیاهی یک پایه محسوب میشود و در صورتیکه دمای محیط بالا باشد گل های نر نسبت به گل های ماده بیشتر تولید می شود و وقتی که روز کوتاه باشد گل های ماده در قیاس با گل های نر بیشتر تولید میشود. اصولا حشراتی مثل زنبور و ... موظفند که گرده افشانی خیارها را انجام دهند البته بعضی از ارقام اروپایی خیار، برای تشکیل میوه به گرده افشانی نیازی ندارند و اقدام به تولید میوه های پارتنوکارپیک می نمایند. به دو روش می توان خیار را کاشت که در ادامه برایتان شرح داده ایم:
۱. کاشت خیار در مزرعه:
>> مکان کاشت خیار:
خیار که به نور مستقیم آفتاب تمایل فراوانی دارد، یک گیاه گرم سیری به شمار می رود. برای کاشت خیار، ابتدا مکانی را انتخاب کنید که عصرها خیلی سایه نداشته باشد. عمق ریشه های خیار تا ۹۱ الی ۱۲۲ سانتی متری زمین رشد می کند، به همین خاطر توصیه میشود که آن ها را نزدیک درختان نکارید بدین دلیل که مجبور به رقابت با درخت برای دریافت آب و مواد مغذی می شود. مساحت زمین موردنظر برای کاشت خیار به شما کمک می کند تا بفهمید که چه تعداد خیار در این مکان میتوانید بکارید. در زمان کاشت، خیارهای درختی باید بین ۹۰ تا ۱۵۰ سانتیمتر از هم دیگر فاصله داشته باشند و درصورت کشت به شکل عمودی می توانید بین شبکه ها ۳۰ سانتیمتر فاصله دهید. در محلی که علف های هرز وجود ندارد می توانید نسبت به کاشت خیار اقدام نمایید.
علف های هرز برای تغذیه ی خود، آب و موادغذایی را از خاک می گیرند که این امر سبب میشود که بوته ی خیار نابود شود. در حالی که بقایای علف های کوچک هرز بریده شده را میتوانید در خاک رها کنید تا از آن ها بعنوان کود استفاده کرد. برای این که نتیجه بیشتری بگیرید، ابتدا علف های هرز را با دست جدا کنید. علف های هرز را تا جای ممکن از ریشه جدا کنید، به این دلیل که در صورت باقی ماندن ریشه آن ها در خاک، به احتمال زیاد، آن علف هرز دوباره رشد می کند. برای راه حل میانبر از علف کش ها هرگز استفاده نکنید. علف کش هایی که شیمیایی و ارگانیک هستند، برای کشت خیار، وضعیت خاک را نامطلوب می کنند و از این طریق به خیارهایتان اسیب میزنند.
>> جوانه زنی بذر خیار:
روش کاشت خیار سبز در مزرعه به صورت کشت مستقیم بذر می باشد و گیاهان بندرت نشا میشوند ولی اخیرا برای جلوگیری از تلفات بذری از نشاهای معمولی و همین طور برای افزایش عملکرد و مقاومت به آفات و بیماریها از نشای پیوند استفاده می شود. بذر خیار باید به مدت ۱۶- ۱۲ ساعت در آب با دمای ۲۵ درجه سانتیگراد بخیسد. برخی از کشاورزان در زمین اصلی، بذرهای خیسانده را کشت می کنند و در بین پارچه مرطوب، بذرهای خیسانده شده را قرار می دهند و در محلی گرم و مرطوب، این پارچه را قرار میدهند تا عمل پیش جوانه زنی انجام شود و سپس با احتیاط، بذرهای پیش جوانه دار شده کشت می شوند.
تیمار بذر با فوزیکوکسین با غلظت ۵/۰ میلی مولار و جیبرلین با غلظت ۱ میلی مولار سبب میشود در دمای ۱۲ درجه سانتیگراد جوانه زنی تحریک شود. درصورتیکه بذر خیار را در محلول استون بخیسانید باعث تسریع جوانه زنی در دمای پائین می شود. تیمار بذر با آب گرم( تقریبا ۵۵ درجه سانتیگراد ) موجب میشود که جوانه زنی در بذرهای تازه برداشت شده تحریک شود و همچنین از بیماریهای بذرزاد جلوگیری می شود.
در دمای ۳۵- ۳۰ درجه سانتیگراد ، جوانه زنی بذر به سرعت صورت میگیرد. در دماهای ۲۹- ۲۸ درجه سانتیگراد ، جوانه زنی به مدت ۳الی۲ روز به طول می انجامد. خاک های سرد در دیر جوانه زنی و فاسدشدن بذر تأثير به سزایی دارد. پس از انتقال نشا( با۴- ۳ برگ حقیقی) در خیار گلخانه ای تا زمان گلدهی دمای ۲۵ درجه سانتیگراد تنظیم می شود. پس از آن باید برای روزها، دمای ۲۱- ۲۰ و برای شب ها، دمای ۱۸- ۱۷ درجه سانتیگراد تنظیم شود. همچنین این نکته را در نظر بگیرید که دما نباید از ۲۸ درجه سانتیگراد ، بیشتر و از ۱۷ درجه سانتیگراد ، کم تر باشد. بطور کلی برای رشد رویشی، دماهای پائین مناسب است در حالی که برای رشد زایشی، دماهای بالا مناسب است. در صورت رو به رو شدن گیاهان با دمای کم تر از ۱۰ درجه سانتیگراد بمدت چند روز، دچار سرمازدگی میشوند و گیاهان در اثر يخبندان نابود میشوند.
>> خاک مورد نیاز کاشت خیار:
خیار در خاک هایی به سرعت رشد می کند که لومی و سیلتی حاصل خیز با PH بین کمی اسیدی تا کمی قلیایی با زهکشی خوب داشته باشد. خیار نیازمند آّبیاری مداوم و یکنواخت میباشد و به خاک هایی حساس میباشد که سرد است و زهکشی ضعیف دارند.
>> آبیاری مورد نیاز کاشت خیار:
آبیاری خیار باید هر به ۷ تا ۵ روز انجام شود و به آرامی باید آن را آبیاری کرد. خیار در زمان فصل رشد، حدود ۵۰۰۰- ۴۰۰۰ متر مکعب در هکتار نیاز به آبیاری دارد و گیاهانی حساس به غرقاب محسوب میشوند.
>> کود مورد نیاز کاشت خیار :
کود موردنیاز برای کاشت خیار شامل ۸۰- ۶۰ کیلوگرم ازت و به همین مقدار اسید فسفریک و ۱۲۰- ۹۰ کیلوگرم در هکتار پتاس می باشد.
>> برداشت خیار :
معمولاً بر اساس اندازه ی خیار، نسبت به برداشت آن اقدام می کنند و توجه به سن آن اهمیتی ندارد. به محض مناسب شدن اندازه ی خیار باید آن را برداشت کنید. در صورتی که در گلخانه، خیار بکارید و گلخانه دارای شرایط عادی باشد میوه ها بزودی رشد می کنند و به همین جهت برداشت این میوه در هفته باید حداقل ۲ تا ۳ بار انجام شود و درصورت طولانیتر شدن فاصله برداشت، تعداد خیارهای درشت که خارج از اندازه مطلوب بازار است، بیشتر می شود.
۲. کاشت خیار در گلدان:
برای کاشت خیار در گلدان، ابتدا بذر هیبرید خیار که به گرده افشانی نیاز ندارد را تهیه کنید. بذر خیاری را بخرید که خوشه اش کوتاه باشد و فضای کمتری را اشغال کند. بعد از آن، یک گلدان بسیار بزرگ بخرید. خیارها حتی با این که خوشه ی کوتاهی دارند، ولی برای رشد به فضای زیادی نیاز دارد. همچنین میتوانید گلدان خیار را برای این که فضای کمتری اشغال کند، از جایی آویزان کنید. چند سنگ کوچک( خرده ریز خاک رس یا شن) در ته گلدان بریزید که این کار برای کمک به زهکشی و جلوگیری از خیس شدن ریشه خیار مناسب است. با مخلوطی از خاک و کمپوست، گلدانتان را پر کنید( ۵۰ درصد خاک، ۵۰ درصد کمپوست).
شما میتوانید برای کاشت خیار از خاک باغتان استفاده کنید، ولی ممکن است بطور ناخواسته بعضی از آفات به خانه ی شما وارد شوند. در عمق ۱۲ میلیمتری، باید چهار یا پنج بذر خیار بکارید. بذرها را در صورت امکان با فاصله ۱۲ میلیمتری از هم بکارید. درصورت کاشت خیارها با فاصله ی خیلی کم، مانع رشد یکدیگر میشوند. پس از این که خیار را کاشتید، باید بطور کامل به بذرها، آب دهید ولی به گونه ای نباشد که خاک، آبکی شود. چند بار به آن آب دهید تا این که آب از ته گلدان خارج شود.
برای این که خیارها بهتر رشد کنند باید به مدت ۶ ساعت گلدان را در نور مستقیم آفتاب نگهداری کنید. بذر خیار پس از گذشت چند روز، جوانه زنی می کند و شما باید تا زمانی صبر کنید که ارتفاع جوانه ها ۷ سانتیمتر شود. حال دو جوانه ی قوی تر نسبت به سایر جوانه ها را انتخاب کنید و بقیه را به آرامی از خاک درآورید. بعد از آن باید تا زمان رشد طبیعی گیاه صبر کنید. وقتی که ارتفاع دو بوته ۲۵ سانتیمتر شد، بوته ی قوی تر را انتخاب کنید و به آرامی بوته ی دیگر را از خاک بیرون بکشید.
پس از این، رشد بوته ی خیار در هر روز بطور متوسط، ۲ سانتیمتر می باشد. برای محصول دادن گیاه، باید ریشه ها به خوبی آب بخورند، به همین خاطر توجه کنید که در حین آبیاری، آب از پائین گلدان خارج شده است. آبیاری زیاد قبل از گلدهی سبب میشود که روند گل دادن با تأخیر انجام شود و آبیاری پس از گلدهی باعث میشود که میوه ها به سرعت رشد کنند.
دلایل ریزش گل های بوته خیار
اصولا میزان گل دهی بوته ی خیار زیاد است. خیار و راسته این میوه از نظر ژنتیک گیاهی، دارای گل های نر و ماده می باشد. افتادن گل های نر خیار، امری طبیعیست، بدین دلیل که فرآیند گرده افشانی خود را انجام داده اند. حتی برخی از گل های نر تازه رسیده ، پیش از این که گل های ماده رسیده شوند یا حتی اولین میوه رشد کند، سقوط خواهد کرد و سپس گل های نر که باروری خود را انجام میدهند سقوط می کنند؛ به این معناست که گرده افشانی آن ها موفقیت آمیز بوده است. افتادن گل های ماده بعد از این که این میوه به اندازه کافی رشد کرد، کاملاً طبیعی می باشد. عواملی که باعث عدم فعالیت گرده افشانی میشود شامل شرایط آب و هوایی است. بعضی از حشره کش های معمولی برای زنبورها بسیار سمی اند که از آن ها می توان به کارباریل اشاره کرد که سبب کاهش جمعیت میوه تولیدی گل میشوند.
گردآوری: بخش علمی سرپوش
- 12
- 4