حمایت کمرشکن از مال سوختگان

شاید هنوز کسی حادثه آتش‌سوزی و فرو ریختن ساختمان پلاسکو که پیش از ظهر ۳۰ دی‌ماه سال گذشته اتفاق افتاد را به دلیل حواشی خاصی که داشت، فراموش نکرده باشد؛ حادثه‌ای که منجر به شهادت ۱۶ آتش‌نشان و چند تن از افراد عادی و همچنین از بین رفتن بخش اعظمی از البسه و پوشاک واحدهای تولیدی و توزیعی شد که نه‌تنها بازار پوشاک را تا حدی دچار مشکل کرد بلکه صاحبان پلاسکو را به خاک سیاه نشاند.

اما اندکی پس از گذشت این حادثه، مسوولان مختلف از رسیدگی به مشکلات کسبه پلاسکو و همچنین اعطای وام‌های مختلف به آنها خبر دادند اما به نظر می‌رسد هنوز مشکلات برای پلاسکونشینان تمامی ندارد چرا‌که به گفته رییس اتحادیه پیراهن‌دوزان و پیراهن‌فروشان، هیچ‌کدام از کسبه پلاسکو موفق به دریافت وام نشده‌اند‌ چرا‌که امکان پرداخت سود ۱۸ درصدی برای این تولید‌کنندگان وجود ندارد.

مجتبی درودیان در این خصوص اعلام کرد: با توجه به مشکلات اقتصادی که کسبه پلاسکو پس از تخریب ساختمان و آتش‌سوزی با آن مواجه شدند، در کارگروه دولت که در ماه‌های پایانی سال ۹۵ برگزار شد، مصوب شد ۹ درصد از سود وام را سازمان برنامه و بودجه و ۹ درصد بقیه را خود کسبه پرداخت کنند اما حالا از سود ۱۸ درصدی صحبت می‌کنند که کسبه پلاسکو قادر به اخذ وام مذکور نیستند.

این در حالی است که به فاصله کوتاهی از این اظهار نظر، علی فاضلی، رییس اتاق اصناف ایران در خصوص اظهارات رییس اتحادیه پیراهن‌دوزان و پیراهن‌فروشان مبنی بر عدم اعطای تسهیلات با نرخ سود ۹ درصد به کسبه پلاسکو گفت: تا به حال چنین چیزی نشنیده بودم که قرار است به کسبه وام با سود ۹ درصد اعطا شود و باید بگویم آقای درودیان غیرمسوولانه صحبت کرده است.

همچنین محسن بیگلری، عضو هیات رییسه کمیسیون برنامه و بودجه مجلس نیز با تاکید بر اینکه حادثه‌دیدگان ساختمان پلاسکو نیازمند توجه ویژه از سوی دولت هستند و باید سازمان برنامه و بودجه ۵۰ درصد از سود وام ۱۸ درصدی کسبه پلاسکو را پرداخت کند، بیان کرد: این انتظار وجود داشت که مبالغی به صورت بلاعوض در اختیار کسبه پلاسکو قرار گیرد چرا‌که وام با سود ۱۸ درصد گرهی از کار آنها باز نمی‌کند.

سود دو رقمی برای پلاسکو منطقی نیست

حالا پس از گذشت چند روز از این اظهار نظر‌ها، رییس اتاق اصناف اعلام کرده است که بهتر بود به صاحبان واحدهای حادثه‌دیده پلاسکو وامی کم‌بهره‌تر از ۱۸ درصد تعلق گیرد اما به هر حال بر اساس شرایط موجود آنچه به کسبه پلاسکو تعلق گرفته، بهترین تسهیلات ممکن است‌ هر چند ‌مقصران اصلی این حادثه شاید ۱۵ درصد بیشتر خسارت پرداخت نکرده باشند.

علی فاضلی به ارائه توضیحاتی درباره تصویب وام‌هایی با سود ۱۸ درصد برای کسبه پلاسکو پرداخت و گفت: در جلساتی که در این خصوص برگزار شد، به عنوان یکی از اعضای کارگروه حضور داشتم و همیشه اصرار داشته و داریم که نرخ سود دو‌رقمی برای حادثه‌دیدگان پلاسکو منطقی نیست و باید در صورت مهیا شدن شرایط، نرخ آن تک‌رقمی شود.وی ادامه داد: اکنون عده‌ای صحبت‌هایی را مطرح می‌کنند. باید به نمایندگان صنفی بگوییم حق نداریم تشویش اذهان عمومی کنیم و به مردم موضوعی خلاف واقع بگوییم.

من این کار را نمی‌کنم و دوستان در اتحادیه‌های مربوطه نیز این اجازه را ندارند.رییس اتاق اصناف تاکید کرد: طبق اعلام قرار بر آن بود که به این کسبه وامی تا سقف ۳۰۰ میلیون تومان داده شود که باید در این عبارت به کلمه «تا» دقت شود‌ یعنی بر اساس نوع کار، فضا، سرمایه و مسایلی از این دست به هر واحد وامی بین یک تا ۳۰۰ میلیون تومان تعلق گیرد. بحث تعیین خسارت نیز بر عهده اتحادیه‌های صنفی مربوطه گذاشته شد اما به هر حال هیچ‌گاه و در هیچ مصوبه‌ای از وامی با بهره تک‌رقمی یاد نشده است و از روز اول بحث بر سر وام‌های ۱۸ درصدی بود.

وی ادامه داد: البته در کنار این درصد سود، برخی معافیت‌ها نیز دیده شد. به عنوان مثال قرار بر آن شد که افراد وام‌گیرنده به مدت یک سال از بازپرداخت معاف شده و برای آنها بخشودگی جرایم مالیاتی بیمه‌ای در دستور کار قرار گیرد یا کارگرانی که در آن مجموعه فعالیت داشتند و بیمه نبودند، مشمول دریافت حقوق شوند. این موارد همه از تسهیلاتی بوده که برای اهالی پلاسکو در نظر گرفته شده است.

رییس اتاق اصناف افزود: آنچه بنیاد مستضعفان و دولت قبول کرده بودند، اکنون اجرا می‌شود اما به هر حال شروطی برای اعطای این وام در نظر گرفته شده است‌ از جمله آنکه از کسبه خواسته شده در محلی که برای آنها در نظر گرفته شده، مستقر شوند و اجاره‌نامه مربوطه را ارائه کنند. حال اگر فردی هنوز در این مرکز مستقر نشده و هویت او مورد تایید قرار نگرفته است، چگونه می‌توان از بانک‌ها انتظار داشت که برای او وامی در نظر بگیرند!؟ با این وجود همچنان برای این افراد نیز مهلتی سه هفته‌ای در نظر گرفته شده تا در این محل مستقر شده و مدارک مربوطه را تهیه و به بانک ارائه کنند.

وام بانکی برای مستاجران پلاسکو

فاضلی همچنین اظهار کرد: نکته دیگر آنکه از ابتدا قرار بر آن بود که به مستاجران پلاسکو وامی تعلق نگیرد اما بر اساس اصرار اتاق اصناف ایران این موضوع به تصویب رسید که حتی مستاجران پلاسکو هم مشمول وام شوند و تنها این وام به صاحبان سرقفلی تعلق نگیرد.

وی در عین حال گفت: اکنون تسهیلات متعددی برای پلاسکونشینان در نظر گرفته شده است. اینکه در چنین شرایطی عده‌ای بخواهند با طرح مسایل انحرافی آب را گل‌آلود‌ کنند، اقدام درستی نیست و من فکر می‌کنم این گونه برخوردها در راستای تضعیف برخی نهادهاست و حالت سوء‌استفاده دارد. ما از این همه تسهیلات نام بردیم و آنچه باید تعلق می‌گرفته، اکنون به کسبه این واحدها تعلق گرفته است.

رییس اتاق اصناف در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا بهتر نبود در چنین شرایطی تسهیلات بهتری برای کسبه مهیا می‌شد گفت: در جایگاهی نیستم که بخواهم بگویم بنیاد مستضعفان مقصر ماجرای پلاسکو بوده یا خیر اما مستاجری که بر‌خلاف قانون عقد قرارداد عمل کرده و واحد خود را به مستاجر دیگری اجاره داده، آیا باید از تسهیلات بهره‌مند شود!؟ طبق قانون، سپردن ملک به موجر سوم خلاف محسوب می‌شود. حتی از دولت خواسته‌ایم که این موارد را هم نادیده بگیرد و برای افرادی که عمده سرمایه‌شان در این پاساژ از بین رفته، تسهیلاتی در حد توان قائل شود.

فاضلی ادامه داد: اکنون ۷۵۰ هزار بنگاه غیرمجاز در ایران کار صنفی انجام می‌دهند و اگر بخواهیم همواره به حمایت از این واحدها بپردازیم، آیا خود شما به عنوان مصرف‌کننده نمی‌گویید چرا جلوی ارائه این خدمات مناسب گرفته نشده و حقوق مصرف‌کنندگان مورد توجه قرار نمی‌گیرد!؟

نشد وامی با سود کمتر بگیریم

رییس اتاق اصناف در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه آیا فکر نمی‌کنید به عنوان رییس اتاق اصناف و یک فعال صنفی نیاز به آن است که دفاع بیشتری از حقوق هم‌صنفان خود که بخش عظیمی از سرمایه‌شان را در این شرایط از دست داده‌اند، داشته باشید، گفت: تا جایی که قدرت داشتم از حقوق اهالی صنف دفاع کرده‌ام تا بتوانم بیشترین تسهیلات را برای آنها دریافت کنم اما در خصوص وام کم‌بهره هر چه اصرار کردم موفق نشدم و آنچه هم در بخش بانکی و دولتی صورت گرفت، تماما بر اساس قوانین موجود کشور بود.

وی ادامه داد: نزدیک به ۷۰۰ کارگر پلاسکو بیمه نبودند. آیا چنین رویه‌ای خلاف قانون نبوده است‌؟ آیا افرادی که در اصناف کار می‌کنند، این اجازه را دارند که کارگران را به استثمار بکشند‌؟ با این وجود در پرداخت تسهیلات هیچ یک از این موارد دیده نشد و ما خواستیم دولت تمام این موارد را به نوعی نادیده بگیرد.

تسهیلات فعلی، بهترین تسهیلات ممکن است

فاضلی به ایسنا گفت: آنچه اکنون به عنوان تسهیلات به اهالی پلاسکو واگذار شده، قطعا ایده‌آل‌ترین شکل تسهیلات نخواهد بود اما با توجه به شرایط موجود بهترین تسهیلات برای این افراد در نظر گرفته شده است. من هم قبول دارم که باید از حقوق اصناف دفاع کنم، اما بهتر آن است که موضوعات را یک‌سویه نبینیم. تا جایی که امکان دریافت تسهیلات وجود داشت، این تسهیلات در اختیار پلاسکونشینان قرار گرفته است.

البته من هم به طور صددرصدی موافقم که باید وام‌های کم‌بهره‌تری به آنها تعلق می‌گرفت، کما‌اینکه امروز هم با قاطعیت می‌گویم که در حوزه دفاع از تولید بهره ۱۸ درصدی بانکی جای حرفی باقی نمی‌گذارد و با این بهره در توسعه صادرات غیرنفتی قابلیت رقابت با بنگاه‌های بزرگ دنیا را نخواهیم داشت، اما واقعیت‌ چیز دیگری است.

وی اظهار کرد: متاسفانه شرایط آن‌گونه که باید و شاید مهیا نیست و در چنین شرایطی این‌گونه تصمیم گرفتیم که واحدها از همین تسهیلات موجود استفاده کنند، وگرنه چه کسی است که نداند بخش عمده‌ای از زندگی برخی افراد در پلاسکو سوخته و مقصران این ماجرا شاید بیش از ۱۵ درصد خسارت پرداخت نکنند.