بستن پرونده فاضلاب تهران تا سال ۱۴۰۰

تا شهریور ۹۶با اجرای بیش از شش‌هزار و ۶۰۰ کیلومتر لوله‌گذاری، نصب ۶۴‌درصد از انشعابات طرح و اجرای شش واحد تصفیه‌خانه در جنوب تهران ظرفیت جمع‌آوری و تصفیه فاضلاب‌های خانگی شهر تهران به ۲۷۰ میلیون‌متر مکعب در سال ارتقا یافت تا شاخص برخورداری جمعیت تهران از خدمات جمع‌آوری و دفع بهداشتی فاضلاب به ۵۷‌درصد برسد. پساب یا فاضلاب به بازمانده‌ها و دورریزی‌های عمدتا مایع محلی، شهری یا صنعتی گفته می‌شود. شیوه گردآوری و دورریزی آن در هر منطقه بسته به آگاهی محلی نسبت به محیط‌زیست فرق می‌کند.

سیستم‌های فاضلاب برای جمع‌آوری آب‌های سطحی یا فاضلاب‌های صنعتی در مجتمع‌های بزرگ صنعتی از اهمیت زیادی برخوردار است، چون نفوذ سیالات به عمق خاک می‌تواند ضربه جبران‌ناپذیری را به پایه‌ها و تاسسیات زیرزمینی وارد کند. فاضلاب شهری معمولا فاضلاب ترکیبی یا فاضلاب بهداشتی را حمل کرده و آن را در یک تصفیه‌خانه، تصفیه می‌کند. فاضلاب تصفیه‌شده از طریق نهرهای فاضلاب تخلیه می‌شود. فاضلاب تولیدشده در مناطقی که به سیستم‌های فاضلاب متمرکز دسترسی ندارند بر سیستم‌های فاضلاب در محل تکیه می‌کنند. این فاضلاب‌ها به‌طور معمول یک گندانبار، زه‌کشی تخلیه فاضلاب و یک بخش اختیاری تصفیه در محل دارند. روش‌های بسیاری برای تصفیه فاضلاب از انواع مواد تشکیل‌دهنده آن وجود دارد.

استفاده از زباله‌های آب به‌عنوان منبع (مثل ساختن تالاب) یا تاکید آنها بر آلودگی (مثل انواع کارخانه‌های تصفیه‌‌کننده امروزی). بیشتر فاضلاب‌ها در مقیاس صنعتی پرانرژی در تصفیه‌خانه‌های فاضلاب (WWTPs) تصفیه می‌شوند که شامل مراحل تصفیه فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی هستند. به هر حال گندانبار و دیگر امکانات فاضلابی در محل (OSSF) به‌صورت گسترده در مناطق روستایی وجود دارند، به‌طوری ‌که بالای ۲۰‌درصد از خانه‌ها را در ایالات متحده ساپورت می‌کنند.

با پول دولت۵۰سال طرح فاضلاب طول می‌کشید

«فاضلاب شهر تهران تا سال ۱۴۰۰ جمع می‌شود» این اظهارنظر آبان سال گذشته توسط مدیرعامل آبفای استان تهران انجام شد. به‌گفته محمد پرورش اینکه فاضلاب دیگر فاضلاب نباشد، بحث درستی است، اما به‌طور مثال در مورد یک نفر که محصل است، نمی‌توانیم بگوییم در نظر دارد دانشجو شود. زمانی که کنکور بدهد و قبول شود، اسم او دانشجو می‌شود. در زمینه فاضلاب نیز باید عملیات‌هایی انجام شود تا بتوانیم فاضلاب را حذف کنیم. او ادامه داد: فاضلاب، فاضلاب است.

نمی‌توانیم از دست آن فرار کنیم، اما می‌توان برای آن تصمیم گرفت و آن را جمع‌آوری و تصفیه کرد. زمانی که فاضلاب تصفیه شود، به پساب تبدیل می‌شود. به عبارتی، به آبی با ارزش و دوباره قابل استفاده تبدیل می‌شود. پرورش بیان کرد: ما به‌دنبال این هستیم که فاضلاب دیگر فاضلاب نباشد و قابل استفاده باشد. با حضور آقای اردکانی این اتفاق سریع‌تر رخ می‌دهد. مدیر عامل شرکت آب و فاضلاب استان تهران بیان کرد: در کل کشور ۵/۵ تا شش‌میلیارد مترمکعب آب برای شرب در شهرها استفاده می‌شود. در حدود ۷۰ درصد، چهار‌میلیارد مترمکعب فاضلابی را داریم که می‌توانیم آن را به پساب قابل قبول تبدیل کنیم. سیاست‌ها این است که این هدف محقق شود.

نیاز به ۱۰هزار‌میلیارد تومان سرمایه‌گذاری

این مقام مسئول اظهار کرد: در استان تهران در راستای همین بحث باید برنامه داشته باشیم. برنامه ما این است که در سال ۱۴۰۰ دیگر موضوعی به نام فاضلاب نداشته باشیم، به عبارتی فاضلابی که تولید می‌شود، به پساب قابل قبول تبدیل می‌شود. برای این منظور حدود ۱۰‌هزار‌میلیارد تومان سرمایه‌گذاری می‌خواهیم. برای همه این موارد برنامه‌ریزی کردیم و ساخت تصفیه خانه‌ها، خطوط انتقال و همه موارد در دستور کار است. پرورش عنوان کرد: هدف این است که از سال ۱۴۰۰ پرونده فاضلاب شهر تهران را ببندیم. تاکنون شبکه های فاضلاب تهران بیش از ۷۵‌درصد اجرا شده است.

در گذشته ۱۸‌درصد انجام شده بود. مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان تهران در مورد جمعیت تحت پوشش فاضلاب در شهر تهران گفت: جمعیت تحت پوشش بین ۶۳ تا ۶۵‌درصد است، اما از نظر شبکه عقب نیستیم و ظرف پنج شش‌سال گذشته حدود سه‌هزار و ۲۰۰ کیلومتر شبکه اجرا کردیم. شبکه‌هایی که در آینده باید توسعه دهیم، کمتر از‌هزار و ۶۰۰ کیلومتر است. او افزود: در حال حاضر حدود ۴۰۰ کیلومتر در تهران کار فاضلاب انجام داده‌ایم. تصفیه‌های فاضلاب را مدل مالی کردیم و در حال جمع کردن فاضلاب تهران هستیم.  پرورش ادامه داد: مدل دیگری نیز برای فاضلاب شهرهای استان تهران تهیه کردیم، اما فاضلاب شهرهای استان تهران عقب است. دلیل آن نیز این است که شهرها بزرگ‌اند و جمعیت زیادی دارند.

به همین ترتیب، انجام دادن فاضلاب این شهرها با منابع دولتی امکانپذیر نیست. او بیان کرد: پنج‌هزار‌میلیارد پول می‌خواهد. ما یک مدلی را تهیه کردیم که ظرف چهار پنج سال دیگر جمع شود. برای تصفیه خانه‌ها از بانک وام می‌گیریم. اگر بنا بود این تصفیه خانه‌ها با پول دولتی ساخته شود، حدود ۵۰ سال طول می‌کشید. مدیر عامل شرکت آب و فاضلاب استان تهران در جمع‌بندی صحبت‌های خود گفت: فاضلاب شهر تهران تا سال ۱۴۰۰ جمع می‌شود.  تازه این عملیات شروع شده اما ظرف پنج شش سال دیگر جمع می‌شود. به گزارش خبرآنلاین، او اظهار کرد: با این اتفاق حدود یک‌میلیارد فاضلاب را می‌توانیم تصفیه کنیم. به عبارتی بیش از پنج سد آبی کرج مجدد به چرخه طبیعت بر می‌گردد.

شناسایی فاضلاب‌های تصفیه‌نشده در تهران

تیر ۹۶، رئیس اداره محیط زیست شهر تهران از شناسایی و رصد وضعیت فاضلاب‌های تصفیه نشده در تهران خبر داد و گفت: پایش مستمر فاضلاب‌های تصفیه نشده در دستور کار قرار دارد. محمد حسین بازگیر درباره آبیاری مزارع با فاضلاب خام در تهران اظهار کرد: آبیاری مزارع با پساب تصفیه شده مشکلی به وجود نمی‌آورد، اما آبیاری با فاضلاب تصفیه نشده علاوه بر اینکه موجب آلودگی محصولات می‌شود، آلودگی خاک و آب‌های زیرزمینی و تهدید سلامت مردم را به‌دنبال دارد.

رئیس اداره محیط زیست شهر تهران با اعلام اینکه آبیاری مزارع با فاضلاب تصفیه نشده غیرقانونی است، گفت: جمع‌‌آوری فاضلاب‌‌های خانگی یا شهری بر عهده‌ شرکت آب و فاضلاب است که مسئولان این شرکت نیز باید این مساله را مدیریت کنند، اما بر اساس قانون وظیفه برخورد با کشاورزانی که مزرعه را با استفاده از فاضلاب آبیاری می‌‌کنند برعهده وزارت جهاد کشاورزی است، چرا که مدیریت زمین‌‌های کشاورزی با این وزارتخانه است و با نظارت‌هایی که صورت می‌گیرد، باید محصولاتی که با فاضلاب تصفیه نشده آبیاری شده معدوم شود. او افزود: در جنوب تهران تصفیه ‌خانه‌‌ای وجود دارد که پساب خروجی آن پایش شده و استاندارد است و می‌تواند منبعی مناسب برای آبیاری مزارع باشد ضمن اینکه منبع تامین آب مزرعه نیز باید مشخص باشد تا مسیر کانال آب و فاضلاب باهم یکی نشود.

رئیس اداره محیط زیست شهر تهران خاطرنشان کرد: برای کنترل آبیاری محصولات کشاورزی و به‌ویژه صیفی‌جات با فاضلاب خام که آلودگی و مشکلات زیادی را ایجاد می‌کند، گزارش‌هایی به‌دست ما رسیده که در بازدیدهای صورت گرفته این موضوع نسبت به سال‌های ۹۵ کاهش یافته است. بازگیر درباره مسئولیت وزارت بهداشت در سلامت محصولات کشاورزی نیز توضیح داد: معاونت غذا و داروی وزارت بهداشت وظیفه نظارتی بر سلامت محصولات دارد و تمامی محصولات غذایی باید نظارت شوند تا از ورود محصولات آلوده به چرخه مصرف مردم جلوگیری شود. به گزارش پانا، او تصریح کرد: حدود ۴۰۰‌میلیون متر مکعب فاضلاب‌‌های شهری و آب‌های سطحی در تهران وجود دارد که ساماندهی آن تاثیرات زیادی بر آبیاری زمین‌‌های کشاورزی در جنوب تهران و همچنین ساماندهی معضل آلودگی خاک دارد.