هشدار سازمان نقشه‌برداری درباره فرونشست ۲۹ سانتیمتری استان البرز

به گزارش روابط عمومی سازمان نقشه‌برداری کشور، در نامه مسعود شفیعی که هفت وزیر کابینه (وزرای کشاورزی، کشور، صنعت، نیرو، راه، ارتباطات و نفت) و همچنین محمدباقر نوبخت و عیسی کلانتری؛ معاونین رئیس جمهوری و رؤسای سازمان برنامه و بودجه کشور و سازمان حفاظت محیط زیست از مخاطبانش بودند؛ به تهیه گزارش‌های دوره‌ای سازمان نقشه‌برداری کشور از مناطق تحت تأثیر پدیده فرونشست اشاره شد و گفت: محدوده تحت تأثیر پدیده فرونشست در استان البرز در حدود ۷۰۰ کیلومتر مربع بوده و بیشترین نرخ فرونشست سالانه قابل توجه به میزان ۲۹ سانتی‌متر در سال، مربوط به زمین‌های زراعی جنوب اتوبان کرج - قزوین در محدوده روستای حاجی‌آباد است.

وی با ابراز تأسف از اینکه محدوده فرونشست به منطقه شهری حسین‌آباد مهرشهر نیز با نرخ سالانه ۱۸ سانتی‌متر در سال نیز رسیده است؛ افزود: در بازه زمانی مورد مطالعه، فرونشست گسترش یافته و در محدوده نظرآباد، ماهدشت و کمال‌شهر نیز این نرخ به ترتیب به ۴، ۵ و ۸ سانتی‌متر در سال نزدیک شده است.

شفیعی این نامه را برای چهار نماینده استان البرز در مجلس (آقایان اکبریان، کولیوند و بهمنی و خانم عربشاهی)، شهبازی استاندار البرز و نجار رئیس سازمان مدیریت بحران کشور نیز با یک جلد اطلس فرونشست استان البرز که نتیجه پردازش داده‌های ژئودتیکی و راداری اخیر (از دی ماه سال ۹۵ تا بهمن ماه ۹۷ است)، نیز ارسال کرده است.

فرونشست زمین پدیده تقریباً نوظهوری است که بیش از ۱۵۰ کشور از جمله ایران با آن درگیر هستند؛ بر اساس اعلام مجامع بین المللی فرو نشست سالانه ۴ میلیمتر از زمین بحران است؛ درحالیکه در حدفاصل بین دشت فسا و جهرم شاهد فرونشست زمین تا ۵۴ سانتیمتر یعنی چیزی حدود ۱۴۰ برابر حد بحران هستیم.

فرونشست می‌تواند در اثر پدیده‌های طبیعی زمین شناسی مانند زمین لرزه، انحلال سنگ‌های گچی، نمکی یا آهکی، آب شدن یخ‌ها و حرکت آرام پوسته و خروج گدازه از پوسته جامد زمین یا فعالیت‌های انسانی مانند معدنکاری، برداشت سیالات زیرزمینی مانند آب‌های زیرزمینی، نفت یا گاز ایجاد شود، اما به گفته کارشناسان، کاهش شدید سطح آب‌های زیر زمینی در نتیجه برداشت‌های بی رویه، مهم‌ترین دلیل فرونشست زمین در ایران است.

زمانی که یک سفره آبی زیر زمینی خالی می‌شود زمین آن قسمت مانند اسفنجی که آب آن کشیده شده جمع می‌شود و در آن بخش از زمین حفره‌ای ایجاد می‌شود که دیگر حتی با تزریق آب نیز قابل برگشت نیست در واقع آن بخش از زمین دیگر مرده به حساب می‌آید.

بالاترین رکورد فرونشست درکره زمین ۳۲ سانتیمتر متعلق به ایالت نیومکزیکو بود؛ ایران در مدت ۱۸ سالی که از قرن ۲۱ می‌گذرد ۲ بار این رکورد را یکی در سال ۲۰۱۰ در تهران با ۳۶ سانتیمتر و بار دوم در سال ۲۰۱۵ بین دشت فسا و جهرم با ۵۴ سانتیمتر شکست.