ماجرای این حضور اما جالب توجه است. مدتی است خانواده‌های با بیش از سه فرزند یک شنبه‌های هر هفته امکان این را دارند که به کاخ کرملین بروند و در بیش از شش ساعتی که آن‌جا حضور دارند به انواع بازی‌ها بپردازند! همچنین در هنگام این حضور، پوتین به مادران حاضر در مراسم مدال «شکوه مادری» هدیه می‌دهد که ارزش مادی این هدیه به حدود ۲۰۰ میلیون تومان می‌رسد. این مدال به خانواده‌های دارای هفت فرزند و بیشتر اعطا می‌شود. این کار یکی از چندین طرح تشویقی پوتین برای تشویق و حمایت از فرزندآوری بیشتر در روسیه است. در ادامه مطلب سعی کرده ایم سیاست های حمایتی چند کشور دیگر را در کنار بسته های تشویقی کشور خودمان برای فرزند آوری بررسی کنیم.
تشویق برای فرزند سوم به بعد
سال گذشته که ولادیمیر پوتین، طرح «حمایت از خانواده» را مطرح کرد، تلاش داشت با انواع سیاست‌های تشویقی موجب افزایش جمعیت روسیه شود و بحران جمعیتی که این کشور مدت‌هاست با آن درگیر است تا حدودی رفع شود. گفته می‌شود هدف‌گذاری پوتین و مسئولان روسیه این بوده که در عرض سه سال بتوانند جمعیت این کشور را یک میلیون نفر افزایش دهند. همچنین خانواده‌های با جمعیت بیشتر می‌توانند از معافیت‌های مالیاتی برخوردار شوند. هر زوج جوان برای اولین فرزندشان مبلغی وام دریافت می‌کنند که آن را «سرمایه مادری» نام گذاری کرده‌اند. با تولد هر کدام از فرزندهای دوم و سوم هم باز تسهیلاتی برای خانواده‌ها در نظر گرفته شده است. دولت برای تولد فرزند سوم، یک خانه به پدر و مادر نوزاد هدیه می‌دهد. همچنین مادری که دارای بیش از دو فرزند می‌شود، می‌تواند کمک‌هزینه قابل‌توجهی دریافت کند.
استفاده از کودکستان رایگان، حمایت مالی به صورت سبد کالا و پرداخت نقدی به خانواده ها از دیگر موارد حمایتی است. این سیاست‌های تشویقی به رغم هزینه‌هایی که برای این کشور دارد در آینده می‌تواند دوباره کمک کند که تعداد افراد جوان این کشور بیشتر شود و نیروی فعال این کشور دچار مشکل نشود. در ضمن مردان بدون فرزند ۲۵ تا ۵۰ سال و زنان ۲۰ تا ۴۵ سال باید ۶ درصد درآمد خود را به عنوان مالیات به دولت پرداخت کنند.
خوشبختی با کودوموتیت
ژاپن یکی از پیرترین کشورهای جهان است که نرخ رشد جمعیت آن منفیِ ۳ درصد است. به گفته کارشناسان اگر این روال ادامه داشته باشد در سال ۳۰۱۱ دیگر در ژاپن کودک زیر ۱۵ سالی وجود ندارد. برای بهبود وضعیت هرم جمعیتی در این کشور، قانونی به نام «کودوموتیت» وضع شد که طبق آن، خانواده‌هایی که فرزند زیر ۱۵ سال دارند، ماهانه تا ۱۳ هزار ین کمک مالی دریافت می‌کنند. همچنین پدر و مادر یک به یک می‌توانند با دریافت نصف حقوق خود تا سقف تعیین شده به مرخصی بروند و این درحالی است که بعد از آن می‌توانند بدون هیچ نگرانی به کار قبلی خود بازگردند.
کمک هزینه اختصاصی برای کودک
در کشور سوئد مرخصی والدین ۱۵ ماه است و آن ها اجازه دارند بعد از این مدت تا هشت سالگی کودکشان به طور متناوب مرخصی بگیرند و در زمان مرخصی، از ۸۰ درصد حقوق خود، معادل ۴۸۰ روز کاری بهره مند شوند. همچنین خانواده‌هایی که بعد از ۳۰ ماه برای فرزند بعدی اقدام می‌کنند، از امکانات ویژه‌ای برخوردار می‌شوند. یکی از این تسهیلات اجتماعی که دولت سوئد برای کودکان سوئدی قائل است «بارن بیدراگ» یا همان«کمک هزینه کودک» است. این کمک هزینه، مبلغ مشخص و بلاعوضی است که دولت سوئد در ازای هر کودکی که در سوئد متولد می‌شود تا زمانی که کودک به سن ۱۶ سالگی برسد به والدین پرداخت می‌کند. میزان این کمک هزینه، ارتباطی با میزان درآمد والدین کودک ندارد و همه اقشار جامعه با هر سطح درآمدی از این تسهیلات دولت سوئد برخوردار هستند.
مرخصی های سالانه برای والدین
در کشورهایی مثل نروژ، کره جنوبی، مجارستان، فرانسه و انگلستان که به دنبال رشد جمعیت هستند مرخصی های طولانی مدت به همراه حقوق برای والدین در نظر گرفته می شود تا نگران هزینه ها در دوران بارداری و بعد از آن نباشند.
تشویق ها از روی کاغذ تا واقعیت
شاید روی کاغذ بسته های تشویقی خوبی برای فرزندآوری در کشورمان تهیه شده باشد اما از حرف تا عمل به این بسته ها فاصله زیادی وجود دارد. در اولین نمونه ای که به تازگی در کشور رقم خورده است همین مسئله یارانه بنزین است که فقط تا سقف خانواده های پنج نفره در نظر گرفته شده است در حالی که در بیشتر روستاهای کشور ما، هنوز خانواده هایی با بیش از سه فرزند وجود دارد. اگر مشکلات بیمه فرزند چهارم و پنجم به بالا را هم در نظر نگیریم، مشکلات پیدا کردن صاحب خانه ای که حاضر باشد به یک خانواده پر جمعیت خانه اجاره بدهد هم از آن مشکلاتی است که خانواده های پر جمعیت هر سال با آن دست و پنجه نرم می کنند.
بی‌شک اجرانشدن کامل سیاست‌های تشویقی، مانع رسیدن به هدف که همان افزایش فرزندآوری در میان خانواده‌هاست، می‌شود. هنوز از یاد‌ها نرفته است که خرداد سال ۹۱ مصوبه‌ای در شورای‌عالی انقلاب فرهنگی به تصویب نهایی رسید که در آن امکاناتی از اعطای سکه تا واگذاری زمین و وام مسکن به عنوان مشوق‌های فرزندآوری تعیین شد، اما عمر زیادی نداشت و اجرای آن به فراموشی سپرده شد. هم اکنون تنها مشوق فرزندآوری در کشور ما مسئله شش تا ۹ ماه مرخصی زایمان برای مادران است که البته آن هم به‌درستی در کشور اجرا نمی‌شود. از طرفی دیگر خانواده ها با دیدن سیاست های متناقض مسئولان درباره فرزندآوری به سیاست های تشویقی هم توجه نخواهند کرد.
به عنوان مثال همان طور که در چند خط بالاتر اشاره کردیم در حالی به دنبال تشویق مردم به فرزندآوری هستیم که در تخصیص یارانه بنزین فقط تا سه فرزند از خانوار را تحت پوشش قرار دادیم در حالی که در کشورهای دیگر برای فرزند سوم به بعد تسهیلات ویژه تری در نظر می گیرند. به هر حال متاسفانه حکایت اعمال سیاست‌های تشویقی فرزندآوری در کشور شبیه این ضرب‌المثل است که می‌گوید: با حلوا حلوا کردن، دهن شیرین نمی‌شود؛ بی‌تردید سیاست‌های افزایش جمعیتی در کشور نیز صرفا با شعار دادن و حرف زدن منجر به نتیجه و افزایش نرخ فرزندآوری در میان خانواده‌ها نمی شود و لازم است مسئولان دولتی با عزمی جدی‌تر این سیاست‌ها را دنبال و اجرایی کنند.
- 12
- 5
