از کجا بفهمم که کودکم استرس دارد؟

شاید باورش برای برخی از والدین سخت باشد اما باید پذیرفت که بچه ها بر خلاف تصور شایع پدر و مادرها، اضطراب را تجربه می کنند. اکثر والدین، دنیای بچه را دنیایی پر از شور و نشاط و بدون هرگونه استرس و نگرانی می دانند و از آن جا که خودشان از فرزندان شان مراقبت و نگهداری و نیازهایشان را تامین می کنند، خيلي به عوامل اضطراب زا توجهی ندارند. بعضی از آن ها باورشان نمی شود کودکان هم با مشکلی به نام استرس درگیربشوند اما روان شناسان حوزه کودک نظر دیگری دارند. طبق آخرین تحقیقات، بیش از ۲۰ درصد خردسالان چهار سال به بالا با این مشکل دست و پنجه نرم می کنند و بی توجهی والدین، سبب حل نشدن این مشکل روانی شان می شود که آينده کودک را با خطراتی روبرو می کند. در ادامه مبحث، چند نکته درباره علائم و توصیه هایی برای کاهش استرس کودکان مطرح می شود.

از کجا بفهمم که کودکم استرس دارد؟

استرس در کودکان کم سن و سال می تواند بصورت مکيدن شست، ناخن جویدن، انگشت در بینی کردن، شب ادراری و... باشد ولی در بچه ها بزرگ تر می تواند به صورت پرخاشگری، بدزبانی، اذیت کردن دیگران، کابوس دیدن، دروغ گفتن ، بی نظمی، نداشتن اعتماد به سایرین و... خود را نشان دهد.با توجه به اهمیت این مورد، این سؤال پیش می آید که چطور می توان به کاهش اضطراب و استرس بچه کمک کرد؟

در مورد ترس هایش با او صحبت کنید 

وقتی می ترسیم از رویارویی با عوامل ترس خود پرهیز می کنیم، در صورتی که اجتناب از این شرایط، اضطراب انسان را افزایش می دهد. در عوض درصورتی که کودک در مواجهه با ترس خود قرار گیرد، یاد خواهد گرفت در طول زمان بطور طبیعی اضطراب خود را کاهش دهد. بدن نمی تواند برای مدت زمان بسیار طولانی مضطرب بماند، بدین ترتیب سیستمی برای کاهش استرس در این شرایط وجود دارد که بدن را آرام می کند.

حواس تان باشد که مثبت نگر شود

یکی ديگر از عوامل استرسی شدن کودکان، دید منفی آن ها به زندگی است. اگر شما مثبت نگر باشید، فرزند شما همچنین خواهد شد. به او بگویید باید در انتظار اتفاق های مثبت زندگی باشد تا با خیال آسوده تری به رشد استعدادهایش بپردازد. به قول معروف، جلوی کودکان بصورت دائمی فال بد نزنید که تو نمی توانی و نمی شود و ....

به او اطمینان بدهید که لازم نیست بهترین باشد

بسياري از ما فکر می کنیم لازم است فرزندان ما در زمینه های ورزشی، مدرسه و عملکردهای گوناگون همواره موفق باشند اما گاهی اوقات فراموش می کنیم بچه ها باید کودکی کنند. عملکرد فرد در مدرسه را نمرات تعيين می کنند نه لذت بردن از یادگیری. مهم است که فرزندتان را به تلاش بیشتر تشویق کنید اما به همان اندازه مهم است که اشتباهات و نواقص وی را بپذیرید و درک کنید. کودک تان باید بداند هر انسانی در برخی حوزه ها ضعیف است. استرس در کودکانی که احساس می کنند باید در تمامی حوزه ها بهترین باشند، خسته کننده و ناامید کننده است.

خودتان استرسی نباشید

کودکان به والدین خود نگاه می کنند تا بدانند چه واکنشی در هر موقعیتی باید داشته باشند. همه ما تا به حال با این صحنه مواجه شده ایم که کودکی در حال دویدن زمین می خورد. اولین حرکت او این است که به والدینش نگاه کند و اگر آن ها را نگران ببیند، گریه می کند به این دلیل که کودک ناخودآگاه برای نحوه برخورد در هر موقعیتی، از والدین راهنمایی می گیرد. کودکان در تمام سنین پیرو احساسات والدین خود هستند. اگر شما مضطرب هستید، فرزند شما مضطرب می شود. بنابراین وقتی می خواهید اضطراب کودک خود را کاهش دهید، باید اضطراب خود را مدیریت کنید.

بپرسید که چرا استرسی می شود؟

اگر فرزندتان به شما می گوید که نگرانی یا ترسی دارد، نگویید:« نه تو نباید بترسی» یا« تو مشکلی نداری که بترسی»  . این به فرزند شما کمک نمی کند. در عوض ، این احتمال وجود دارد فرزند شما به این باور برسد که شما اصلا به او اهمیت نمی دهید یا او را درک نمی کنید. به جای این جملات، تجربیات فرزندتان را با گفتن این که« بنظر می آید ترسیده باشی، چه چیزی تو را نگران کرده؟» درک کنید و سپس بحث و گفت و گو درباره احساسات و ترس فرزندتان را ادامه دهید.

اعتماد به نفس اش را بالا ببرید

بچه ها تحت شرایط تنش زدا امکان دارد در افکار منفی و انتقاد از خود گم شوند یعنی بر نیمه خالی لیوان و نگرانی در مورد اتفاق های آينده تمرکز کنند. هرچه بیشتر بتوانید بر ویژگی های مثبت فرزندتان و نقاط قوت وی تاکید کنید، بیشتر آن را به فرزندتان یادآوری می کنید که با تلاش به خواسته هایش در آینده خواهد رسید. تمجید از کودک اگر واقع بینانه و بر اساس نقاط قوتش باشد، اثر زيادي در افزایش اعتماد به نفس و کاهش اضطراب او خواهد داشت.

سرگرمی برایش ایجاد کنید

کودکان به ارامش احتیاج دارند. متأسفانه گاهی وقت ها چه بسا فعالیت های سرگرم کننده مثل ورزش، بیش از آن که سرگرم کننده باشد، بر موفق یا موفق نشدن در آن تاکید می شود و والدین از فرزند خود می خواهند برای کسب موفقیت در آن تلاش کند. شما باید در طول هفته فعالیت هایی را که برای فرزند شما فقط جنبه سرگرمی دارد، تدارک ببینید. این ممکن است شامل برنامه ریزی روزانه برای بچه شما باشد که با اسباب بازی یا بدون آن بازي کند، یک ورزش( بی آن که رقابتی باشد) انجام دهد یا نقاشی کند.

از پاداش دادن بموقع غافل نشوید

هر زمان که کار درستی انجام می دهد، وی را با ستایش، در اغوش گرفتن یا حتی کادو دادن چیزهای کوچک مانند یک برچسب یا برخورد محبت آمیز پاداش دهید. این روش، دادن رشوه نیست بلکه انگیزه ای برای فرزندتان است تا خود را در موقعیت های مختلف قرار دهد و بیشتر به فکرانجام کارهای درست باشد. اگر رفتارهای توام با پاداش داشته باشید، فرزند شما فعال تر خواهد شد.