آلودگی هوا
در زمان ورود حجم زیادی از ذرات یا مواد مضر از قبیل گازها، ذرات و زیست مولکول ها به اتمسفر کرهٔ زمین، آلودگی هوا اتفاق می افتد و درواقع به مخلوطی از ذرات معلق و گازهایی اطلاق میشود که غلظت آن برای انسان، مضر است.
تاریخچه آلودگی هوا
تاریخچه آلودگی هوا با دود ناشی از سوختن گره خورده است. انسانهای اولیه پس از کشف آتش اولین آلایندههای متاثر از فعالیت بشر را وارد هوا کردند. انسان از آتش برای گرمایش ، ساخت ابزار ، پیام رسانی و ... بهره می بردند و از دوران باستان آتش به عنوان یکی از عناصر اربعه حیات شناخته میشد. با یکجا نشینی و تمدن کم کم استفاده از انواع سوختهاافزایش یافت و دودکشها در معماری ساختمانها پدید آمدند تا آلودگی را به خارج از فضای داخلی منتقل کنند. تا جایی که از ۲۰۰۰ سال قبل اولین اعتراضات به آلودگی هوا به صدا در آمد. مطابق آنچه در منابع تاریخی آمده «سنکا» فیلسوف رومی هوای روم را «سنگین» و دودکشها و هواکشهای شومینهها و آشپزخانهها را که حکم هودهای امروزی را داشت «تولیدکننده بوی بد» توصیف کرد: «وقتی من از هوای سنگین رم و بوهای بد دودکشها که میچرخیدند و بخارات بیماریزا و دوده را به هوا میریختند خارج شدم، در حالت خود تغییر احساس کردم.»
آلودگی هوا برای سلامتی انسان به عنوان یک خطر شناخته شده محسوب میشود. سالها پیش، آلودگی هوا برای سلامت تنفسی، نوعی تهدید بود. لذا با گسترش تحقیقات در طول دهه های بعدی، نگرانی ها در خصوص اثر آلودگی هوا بر بیماری های قلبی عروقی، دیابت، چاقی و اختلالات سیستم تولید مثل، سیستم عصبی و سیستم ایمنی، زیاد شد.
انواع آلودگی هوا
آلودگی هوا از دو نوع اصلی آلودگی هوای محیطی( آلودگی فضای باز) و آلودگی هوای خانگی( یا درون ساختمان) تشکیل شده است و در اثر سوختن موادی نظیر زغال سنگ، چوب یا نفت سفید در فضاهایی با تهویه نامناسب بوجود می آید. الودگی هوای محیطی و خانگی، نقش بسزایی در شکل گیری یکدیگر دارند به این دلیل که هوا از داخل ساختمان به بیرون میرود و بالعکس.
آلاینده های اصلی هوا شامل موارد زیر می شوند :
> به ترکیبی از ذرات جامد و مایع که حاصل از احتراق سوخت و ترافیک جاده ای است؛ ذرات معلق می گویند.
> منشأ دی اکسید نیتروژن از ترافیک جاده ای یا چراغ های خوراک پزی داخلی می باشد.
> دی اکسید گوگرد از احتراق سوخت های فسیلی به دست می آید.
> در اثر واکنش نور خوشید با آلاینده های منتشر شده از وسایل نقلیه، ازن در سطح زمین بوجود می آید.
تأثير آلودگی هوا بر سلامت کودکان
در ادامه با اثرات بلندمدت آلودگی هوا بر سلامت تنفسی کودکان اشنا شوید:
- یکی از تبعات آلودگی هوا ، افزایش عفونت های تنفسی و غیبت بیشتر از مدرسه می شود.
- کودکانی که به فعالیت ورزشی در فضای باز با آلودگی اوزون بالا می پردازند بیشتر به آسم، مبتلا میشوند.
- احتمال بروز علائم برونشیت در کودکان مبتلا به آسم، بیشتر است.
- ریه ی افرادی که در شهرهایی با سطح آلودگی هوای بالاتر، زندگی میکنند؛ اسیب می بیند.
- کودکانی که محل زندگی آن ها در نزدیکی جاده های پر رفت وآمد است؛ احتمال دارد که به بیماری آسم ، مبتلا شوند.
اثرات الودگی هوا و تأثير آن بر سلامتی انسان
آلودگی هوا، اثراتی بر سلامتی انسان می گذارد که این اثرات به دو دسته ی کوتاه مدت و بلندمدت، تقسیم میشود.
>> اثرات کوتاه مدت آلودگی هوا :
از اثرات کوتاه مدت آلودگی هوا می توان به بیماری هایی نظیر گلو، سوزش بینی، چشم یا پوست، ذات الریه یا برونشیت اشاره کرد. علائم دیگر آلودگی هوا شامل سردرد، سرگیجه و تهوع می باشد. بوهای ناخوشایندی که توسط کارخانه ها، زباله ها یا سیستم های فاضلاب بوجود می آیند؛ نوعی آلودگی هوا تلقی می شوند.
>> اثرات بلند مدت آلودگی هوا :
آلودگی هوا در بلندمدت، اثراتی برجای می گذارد که برای سالها یا همیشه باقی میمانند و حتی منجر به مرگ فرد میشوند. بیماری هایی نظیر بیماری های قلبی، سرطان ریه و بیماری های تنفسی، از اثرات طولانی مدت ناشی از آلودگی هوا به شمار می رود. آلودگی هوا در طولانی مدت، آسیب هایی را بوجود می آورد که شامل اسیب به اعصاب افراد، مغز، کلیه ها، کبد و سایر اندام ها می باشد. تصور برخی از دانشمندان اینست که آلاینده های هوا، مشکلاتی نظیر نقص های مادرزادی را بهمراه دارد.
تعطیلی مدارس برای آلودگی هوا
آلودگی هوا هرساله تبدیل به امری طبیعی در ایران و کلان شهرهایی مانند تهران شده است. مدارس، دانشگاه ها و ادارات کلان شهرها در زمان آلودگی هوا به مدت چندروز تعطیل می شوند.
روش های مقابله با آلودگی هوا
روش های گوناگونی برای کاهش آلودگی هوا در شهرها و خانه ها به شرح زیر وجود دارد :
* برای مقابله با آلودگی هوا از وسیله نقلیه خود در موارد کم تر استفاده کنید. شما باید از وسایل حمل و نقل عمومی و دوچرخه به جای خودروی شخصی استفاده کنید.
* میزان غلظت آلاینده های ناشی از احتراق بنزین در هوا با کاهش حضور خودروهای شخصی در خیابان، کم تر می شود. آلودگی هوا در صورت استفاده ی سیستم حمل و نقل عمومی از سوخت های پاک، تا حد بسیار زیادی کاهش می یابد.
* درصورت رانندگی مداوم، مطمئن شوید که رانندگی هوشمندانه ای به جای هدر دادن بنزین دارید. بنابراین در حد مجاز سرعت، رانندگی کنید و مطمئن شوید که چیزهای سنگین وزن در ماشینتان وجود ندارد و تمام تلاش خود را برای صرفه جویی در مصرف بنزین انجام دهید.
* یکی از روش های مؤثر در کاهش آلودگی هوای محیط، پالایش و فیلتر گازها و فاضلاب خارج شده از کارخانه ها است.
* سیستم ایمنی فرد با مصرف آنتی اکسیدان هایی نظیر ویتامین C ، ویتامین A و ویتامین E تقویت می شود.
* کلسیم موجود در لبنیات و شیر نمی گذارد که سرب موجود در آلاینده های هوا جذب شود؛ به همین دلیل، موجب تقویت سیستم ایمنی می شود.
* مصرف مواد غذایی دارای سدیم، روی یا زینک و منیزیم می توانند از جذب مواد سمی و مضر موجود در آلاینده های هوا جلوگیری کنند.
* توصیه میشود که به هیچ عنوان ورزش یا فعالیت جسمی شدید در شرایط آلودگی هوا در خارج از خانه نداشته باشید؛ این هوای آلوده با تنفس سریعتر شما به ریه هایتان وارد میشود. این اقدامات در کودکان و بزرگسالان سالم، مانع چنین علائمی میشود ولی درصورت زندگی در نزدیکی یک منبع آلوده کننده یا ابتلا به بیماری مزمن قلبی یا ریوی، باید با دکتر خود مشورت کنید.
* بهترین روش برای محافظت از افراد خانواده در برابر آلودگی هوا ، استفاده از دستگاه تصفیه هوای خانگی می باشد. یک دستگاه تصفیه هوا، توانایی تصفیه ی ۹۹.۹۷% آلاینده های موجود در هوای خانه را دارد. درواقع این دستگاه ها با بهره گیری از فیلترهای هپا و کربن اکتیو، فاقد ضرر و عوارض هستند.
* سیگار کشیدن را ترک کنید. دود سیگار، سلامت قلبی عروقی انسان را کاهش می دهد و باعث افزایش خطر ابتلا به سرطان ها میشود. همچنین یکی از عوامل آلودگی هوا به خصوص هوای داخل ساختمان، دود سیگار می باشد.
* برای مقابله با آلودگی هوا ، گیاهی را در باغچه ی خود بکارید. گیاهانی که برای تمیز کردن هوا بتوانند مواد مغذی موردنیاز را به هوا بدهند. گیاهان زیادی موجب جذب آلودگی هوا میشوند.
* شومینه های چوب سوز را جایگزین انواع مدل های گاز سوز کنید تا کیفیت هوا در خانه ی شما افزایش یابد و الودگی کمتری به خارج از منزل، منتشر شود.
گردآوری: بخش علمی سرپوش
- 12
- 5