حبس تادیبی حبسی است که در جرم جنبه ای وجود داشتحبس تأدیبی
از معانی کلمه ی تادیب می توان به تنبیه، اصلاح، تربیت و ادب کردن اشاره کرد و در اصطلاح عرفی، برای شخصی بکار میرود که سر به راه شده باشد. یکی از دلایل حذف حبس تادیبی از قانون مجازات اینست که به قانون مجازات سابق( ۱۳۰۴) مربوط بود و هیچ سنخیتی در حال حاضر ندارد و در قوانین جدید، تقسیم بندی جرائم با تغییراتی رو به رو شده است.
تقسیم بندی مجازات ها در قانون مجازات سابق
>> جنایت
مجازات فرد مرتکب شده به جرائم سنگین( قتل، محاربه و …)، حبس ابد، اعدام، تبعید و محرومیت از حقوق اجتماعی بود.
>> جنحه مهم
مجازات فرد مرتکب شده به جرم نیمه سنگین( فروش مال غیر و) …، محرومیت از بعضی حقوق اجتماعی، حبس تادیبی بیش از یک ماه، پرداخت غرامت و اقامت اجباری در نقطه یا نقاط معین یا ممنوعیت از اقامت در نقطه ای خاص بود.
>> جنحه کوچک( تقصیر)
اگر فردی بر اثر تقصیر به جرم متوسطی مرتکب میشد؛ مجازاتی که برای آن در نظر گرفته میشد، شامل پرداخت غرامت از دویست و یک ریال تا پانصد ریال یا حبس تادیبی از یازده روز تا یک ماه بود.
>> خلاف
درصورت سبک بودن جرم ارتکاب یافته، مجازاتی که برای آن تعيين میشد، شامل حبس تکدیری از دو روز تا ده روز و پرداخت غرامت تا پنج تومان یا حبس تکدیری از بیست و چهار ساعت تا یکهفته بود.
حداکثر مجازات حبس تادیبی ۳ سال می باشدمدت حبس تادیبی
طبق ماده ۱۲ قانون مجازات اسلامی سابق، مجازاتی که برای حبس تادیبی در نظر گرفته میشود؛ بین ۱۵ روز تا ۳ سال است.
مجازات ها در قانون جدید
طبق ماده ۱۴قانون مجازات جدید، مجازات ها عبارتند از:
* حدود:
حدود، مجازاتیست که در شرع، میزان آنرا مشخص کرده اند ( خدا میزان مجازات ان را مشخص کرده است ). به عنوان نمونه ، ۷۴ ضربه شلاق برای مجازات شرب خمر در نظر گرفته شده است.
* قصاص:
مجازات جنایات وارد شده بر نفس( قتل) یا اعضاء یا منافع انسان، قصاص می باشد؛ یعنی درصورت کشته شدن شخصی به دست شخص دیگر، اولیاء دم مقتول( فرد کشته شده )، اجازه دارند که قصاص قاتل را تقاضا کنند.
* دیات:
درصورت آسیب زدن فردی به نفس، اعضاء یا منافع شخص دیگر، موظف به پرداخت غرامت آن است. به طورمثال ، اگر به عابر پیاده در تصادفات رانندگی، اسیب بزنند؛ مالک خودرو، مکلف به پرداخت دیه آن است.
حبس تادیبی در قانون مجازات قدیم بود* تعزیر:
تعزیر به مجازات هایی اطلاق میشود که شارع( قانونگذار)، میزان آنرا مشخص می کند و اقسام مختلفی دارد.
حبس تعزیری
برخی از مجازات ها توسط شرع، مشخص میشود درحالیکه برخی دیگر توسط دولت و حکومت مشخص می شود. حبس تعزیری به عنوان یکی از این موارد محسوب میشود؛ به عنوان مثال باتوجه به حرام بودن کلاهبرداری در شرع، مجازاتی برای آن تعيين نشده است و دولت، حبس را برای مجازات آن در نظر می گیرد و تحت عنوان حبس تعزیری شناخته میشود. در واقع حبس ابد، حبسی است که در شرع و قرآن از آن یاد شده است( مثل حبس ابد در سومین سرقت حدی).
تفاوت حبس تادیبی و تعزیری
در قانون مجازات قدیم، حبس تادیبی کاربرد داشت درحالیکه امروزه حبس تعزیری در قانون مجازات جدید، جایگزین شده است. برای حبس تادیبی، حداکثر بمدت ۳ سال، مجازات تعيين کرده اند ولی در حبس تعزیری، حداکثر مجازاتی که در نظر گرفته شده؛ حبس بمدت بیش از ۲۵ سال است.
خرید حبس
امروزه دادگاه برطبق قانون حاکم و صحیح می تواند جایگزین های حبس را به جای حکم بدهد که جزای نقدی، یکی از این جایگزین های حبس به شمار میرود .
درصورت حبس فرد بمدت ۳ ماه تا ۶ ماه، دادگاه باید تحت شرایطی، آنرا به جزای نقدی تبدیل کند. پس در صورت سبک بودن مجازات فرد، احتمالا پول را جایگزین آن می کنند ولی حبس بطور کلی قابل خرید نیست.
مجازات حبس تادیبی مربوط به قانون مجازات سال ۱۳۰۴ بودگردآوری: بخش جامعه سرپوش
- 19
- 6
