وضعیت سیل‌زدگان مناطق زلزله‌زده

پیرزنی رنجور، دستپاچه و ‌بی‌دفاع در میان هجوم سیل آخرین روز بهمن ماه محاصره شده. پیرمردی در میان آب‌های نطلبیده، به آسمانِ خشمگین که با هر غرش‌ خشمش را می‌پراکند، چشم دوخته و از سر ناچاری سیگار لاپیچ می‌پیچاند. آن سوتر دختر بچه‌ای از عربده ناگهانی رعد و برق سراسیمه از خواب می‌پرد و با ترس و اضطراب فریاد می‌زند و با زبان کردی به خدا می‌گوید:«خدایا گناه مرا ببخش!» 

حوالی خواب‌های شیرین این شب‌های مسئولان زیر لحاف پر قو، در لای دیوارهای هزارتوی خانه پر پیچ وخم‌ آنان، که نه صدای عربده آسمان شنیده می‌شود، نه صدای گریه وحشت دخترک خردسال و نه ناله‌های دردمندانه آن پیرمرد که آرامشش را در لابه‌لای دود سیگار لاپیچ‌ جستجو می‌کند. گویا امسال برای زلزله‌زده‌های کرمانشاهی سال پربارانی است، این را از بارش‌های سیل‌آسای آخر بهمن می‌توان فهمید، اگر خدا بخواهد گویا سال پربرکتی باشد. به نظر می‌رسد ا‌ز پی این همه بدبختی این باران برای مردم زلزله‌زده رحمت و نعمت است.

داستان زلزله‌زدگان کرمانشاهی هر روز با رنج جدیدی گره می‌خورد، رنجی که روزبه‌روز تمدید می‌شود، روزی زلزله بر سرشان آوار می‌شود، روز دیگر سرما جان فرزندانشان را می‌رباید و روزی دیگر باران زندگی نیم‌بند آنان را با گل‌ولای آغشته می‌کند، با این همه مصیبت گویا قرار نیست طبیعت دست از سر مردمان جنگ‌زده دیروز و زلزله‌زده امروز این شهر بردارد. ۱۰۰روز از زلزله ۲۱ آبان می‌گذرد، ولی مردم زلزله‌زده سرپل‌ذهاب این روزها روی آب زندگی می‌کنند.

در چند شبانه‌روز آخر بهمن ماه، باران سیل‌آسا بسیاری از معابر و خیابان‌های شهر سرپل‌ذهاب و روستاهای اطراف آن را در برگرفته است. همین امر موجب بروز مشکلات فراوانی برای مردم زلزله‌زده آن دیار شده است. سوءمدیریت در بحران پیش آمده از سوی مسئولان شهری و استانی در این بارش سیل‌آسا باز هم خبرساز شد. 

اگرچه فرماندار شهر سرپل‌ذهاب اعتقاد دارد مشکلات پیش آمده برای زلزله‌زدگان از سیل اخیر، از سهل‌انگاری خود مردم این شهر نشات می‌گیرد. چرا که فرمانداری چند روز قبل از بارش به مردم هشدار داده که چادرها و محل زندگی‌شان را جابه‌جا کنند. اما برخلاف نظر فرماندار، بسیاری از مردم و مسئولان شهری در مشکل پیش آمده پیکان انتقاد را به نهاد فرمانداری و شخص «اکبر سنجابی» فرماندار نشانه رفته‌اند و او را به کوتاهی و فعالیت‌های جانبی متهم کرده‌اند. به گفته منتقدان فرماندار، هشدار آغاز بارندگی‌های شدید و آبگرفتگی معابر در مناطق زلزله‌زده از چند روز قبل از وقوع این امر به مسئولان داده شده بود و آنان برای استقرار زلزله‌زدگان در جاهای امن تدبیری نیندیشده بودند. 

این هشدارها از هر سویی که جدی گرفته نشد، باعث شد که زلزله‌زدگان مصیبت دیده که هنوز داغشان فروکش نکرده، گرفتار بلایی دیگر شوند و به خاطر عدم چاره‌اندیشی درست دست‌اندرکاران یا به قول مسئولان به‌خاطر سهل‌انگاری خود اکنون در گل و لای دست و پا بزنند.

قصه زندگی در لا‌به‌لای گل‌ولای مردم زلزله‌زده سرپل‌ذهاب صدای نماینده این شهر در مجلس شورای اسلامی را در آورد.«فرهاد تجری» با انتقاد از برگزاری میتینگ سیاسی از سوی فرماندار این شهرستان در شرایطی که چادر زلزله‌زدگان دچار آبگرفتگی شده گفت: استاندار کرمانشاه باید مدیران پوسیده را برکنار کند.

در پایان جلسه علنی روزگذشته (۲۹بهمن) مجلس شورای اسلامی فرهاد تجری نماینده مردم سرپل‌ذهاب در تذکری با اشاره به وقوع سیل در مناطق زلزله‌زده گفت: اگر وزیر کشور تدبیری نیندیشد و رئیس‌جمهور ورود نکند، بنیاد مسکن نمی‌تواند پاسخگوی مشکلات مردم باشد.

وی با انتقاد از فرماندار این شهر ادامه داد: دیشب در میان رعد و برق، طوفان و آبگرفتگی شدید چادرهای زلزله‌زدگان، فرماندار سرپل‌ذهاب به دنبال برگزاری میتینگ سیاسی و نقد و بررسی مدیریت بحران در سرپل‌ذهاب بود.

تجری افزود: انتظار داریم استاندار کرمانشاه، مدیران پوسیده را برکنار و مدیریت جدیدی را بر استان حاکم کند.

تجری با بیان این‌که بنیاد مسکن در برآورد واحدهای تخریب شده دچار اشتباه محاسباتی شده است. این اشتباهات محاسبانی را منشا تصمیم‌گیری‌های غلط در دولت دانست که روند خدمت‌رسانی به مردم را دچار وقفه کرده است. وی تاکید کرد: بخشی از مردم ما به خاطر این اشتباه هنوز در چادر زندگی می‌کنند و از داشتن کانکس محروم هستند.

تجری با انتقاد از عملکرد برخی شخصیت‌های مشهور که به نام زلزله کرمانشاه اقدام به جمع‌آوری مبالغی کردند که بدون استفاده در حساب‌هایشان باقی مانده، از احتمال بروز فاجعه‌ای فراتر از زلزله در این مناطق خبر داد.

امام جمعه سرپل‌ذهاب نیز به عملکرد مسئولان انتقاد دارد. او که که در کانکس زندگی می‌کند و کارهای روزانه‌اش را همان‌جا پیگیری می‌کند، از وضعیت کنونی مردم نگران است. به گفته وی اعضای ستاد بحران که نگذاشتند برای زلزله‌زده‌ها کمپ ساخته شود اکنون در این شرایط باید جوابگوی این رنج مردم باشند.

ریزش ساختمان‌های آسیب دیده

حالا با وجود بارندگی‌های سیل‌آسای اخیر، برخی از ساختمان‌هایی که بر اثر زلزله به طول کامل تخریب نشده بودند، شهروندانی که چادر یا کانکس‌هایشان را در کنار منازل نیمه تخریب خود برپا کرده‌اند خطر ریزش این ساختمان‌ها را بیخ گوش خود احساس می‌کنند. «خاتون محمدی» یکی از این شهروندانی است که بارندگی‌های اخیر باعث تخریب کامل منزلش و آسیب جسمی او شده است، او به همدلی می‌گوید: با پا گذاشتن روی سقف منزل نیمه تخریب‌، در یک چشم به‌هم زدن سقف فرو ریخت و یکی از پاهایم در چند جا شکست. با این وجود شانس با من یار بود که در زیر آن سنگ و آوار زنده بیرون آمدم. 

حال ما خوب است اما تو باور نکن

فراز یکی دیگر از شهروندان سرپل‌ذهابی که به مسئولان انتقاد جدی دارد در زمینه مشکلات زلزله زدگان می‌گوید: ساعت ۵صبح بود که دیدیم آب چه کار کرده و حتی یک پتوی خشک هم برای ما باقی نمانده بود، آب در حال بالا آمدن بود و سیلاب از گوشه جوی خیابان به سمت چادرها می‌آمد. فرزندم را در آغوش کشیدم اما نمی‌دانستم باید به کجا پناه ببرم. همه جا خیس بود. باران به شدت می‌بارید، رعد و برق و غرش‌های آسمان هر نوع واکنشی را از ما سلب کرده بود. فرزندم را در ماشین همسایه جا دادیم و خودمان به ناچار ساعت‌ها در زیر باران به سر بردیم. صبح حدود ساعت ۱۰ که باران بند آمد و کنار چادر برگشتیم،  گل و لای داخل چادر روی تمام وسایل نشست کرده بود و حتی آب وارد چراغ والور که کنار چادر گذاشته بودیم هم شده بود و دیگر روشن نمی‌شود.

او ادامه می‌دهد» چند سال پیش جسد کودک سوریه‌ای تمام مرزهای کشورهای اروپایی را روی مهاجران باز کرد، کشورهایی که ما آنان را در عاطفه و احساس بسیار ضعیف می‌دانیم اما مرگ فرزندانمان در سرپل و مناطق زلزله‌زده هیچ قلبی را به درد نیاورد و هیچ مرز کشوری باز نشد که کودکان سرمازده بیمار ما را پناه دهد، مسئولین کشوری به بازدید و سفر‌های خارجی مشغول هستند و مسئولان استانی و شهری بودجه و کمک‌های مردمی را نگه‌داشته‌اند که نوشدارو بعد از مرگ سهراب شود و بعد در میکروفن سازمان و نهادشان با سرفه‌ای گلو را صاف می‌کند و به همه می‌گویند حال زلزله‌زده‌ها خوب است، اما خواهش می‌کنم از قول مردم مصیبت‌دیده زلزله‌زدگان کرمانشاه به مردم بگویید هر کسی از خوبی حال و احوال ما سخن به میان می‌آورد کسی باور نکند.

اینها ماجرای این روزهای زلزله‌زدگان در غرب کشور است، در روزهایی که مردم مناطق دیگر در خانه‌های گرم از صدای باران لذت می‌برند آنان در میان آب و گل گرفتار شده‌اند.

آذر لطفی