کوتاه آمدن سازمان تأمين اجتماعی برای ارائه خدمات به كارگران هپكو و آذرآب

با گذشت چند روز از اعتصاب كارگران دو كارخانه هپكو و آذرآب اراك، ديروز علي ربيعي، وزير تعاون، كار و رفاه اجتماعي خواستار پیگیری اعتراضات اخیر کارگران اين دو کارخانه از معاون روابط کار شد. حالا كه احمد مشيريان، معاون روابط کار وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی دستور رسيدگي به اين ماجرا را دارد، خبر رسيده كه مشكلات بيمه‌ تأمين اجتماعي اين دو كارخانه باوجود پيگيري نمايندگان كارگري، در برخي موارد ادامه دارد.

البته رئيس شوراي هماهنگي كانون عالي كار اراك به «شرق» گفته با رايزني‌هاي صورت‌گرفته اكنون كارگران مي‌توانند در صورت بروز مشكل در اعتبار دفترچه‌هاي بيمه به اداره تأمين اجتماعي استان مراجعه كنند تا به مشكلاتشان رسيدگي شود.

در نامه علی ربیعی خطاب به احمد مشیریان (معاون روابط کار وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی) آمده است: «با توجه به حوادث و مشکلات اخیر کارگری در شرکت‌های «هپکو» و «آذرآب» شهرستان اراک و حوادث ناخوشایند پیش‌آمده و به‌منظور مدیریت مطلوب شرایط، لازم است در اسرع وقت ضمن استقرار در آن استان و بررسی دقیق موضوع از جوانب مختلف، گزارشی جامع از علل و دلایل بروز اعتراضات و حواشی آن و نیز راهکارهای حل مسئله برای طرح در جلسه این‌جانب با وزرای ذی‌ربط در روز شنبه مورخ یکم مهر ماه جاری برای اتخاذ تصمیمات مقتضی ارائه نمایند».

البته هنوز خبري از نتيجه اين نشست به بيرون درز نكرده و مشخص نيست ماحصل آن، چه خواهد بود.

كم‌كاري وزارت كار

ديروز عضو کانون شوراهای اسلامی کار کشور با تأکید بر اینکه مطالبات معوق شش‌ماهه کارگران آذرآب در عالی‌ترین نهادهای نظارتی استان مرکزی نیز حل نشده است، به فارس گفته بود: کم‌کاری وزارت کار و سازمان تأمين اجتماعی بر مشکلات این کارگران افزوده است.

علی خدایی، با تأکید بر اینکه تأمين اجتماعی در جریان این مشکلات کارگران برخلاف قانون از ارائه هرگونه خدمات بیمه‌ای به این کارگران امتناع کرده است، گفت: براساس قانون اگر کارفرمایی در پرداخت تعهدات خود به سازمان تأمين اجتماعی تخلف کند، این سازمان نباید خدمات بیمه‌ای را به کارگران قطع کند.

خدايي البته به «شرق» هم گفت اكنون با رايزني‌ها مشكل بيمه كارگران در حال پيگيري است اما گروكشي تأمين اجتماعي از كارگران براي وصول مطالبات، به عادت هميشگي سازمان تأمين اجتماعي تبديل شده است و در اين ماجرا به‌خاطر پيچيده‌شدن آن، دستور فوري رسيدگي داده شده است.

 تجمع در مقابل استانداري

با چند نفر از كارگران اين دو كارخانه صحبت مي‌كنم. خبر مي‌رسد كه ديروز هم تعدادي از كارگران جلوي استانداري اين استان تجمع كرده‌اند.

يكي از كارگران از رسيدگي فوري به مشكلات بيمه‌اي خبر مي‌دهد و مي‌گويد: «تا قبل از اعتراضات بيمه قطع شده بود اما الان اطلاعیه زده‌اند برای تمدید اعتبار دفترچه‌ها تا اوایل ماه اقدام کنیم».

ديگري حرف همكار خود را ادامه مي‌دهد: «تا هفته پیش دفترچه‌ها تمدید اعتبار نمی‌شد».

يكي ديگر از كارگران مي‌گويد: «به‌خاطر بدهی به بیمه در این مدت چندبار دفترچه‌ها را اعتبار نزدند».

در‌اين‌ميان يكي از معترضان هم خبر مي‌دهد كه با وجود اينكه ١١ سال در كارخانه هپكو كار كرده هنوز بيمه نشده و يك سال هم به‌خاطر اعتراض از كار اخرج شده است. او مي‌گويد اكنون هم قراردادهايش يك‌ماهه منعقد مي‌شود و كسي هم به دادش نمي‌رسد.

يكي از كارگران آذرآب مي‌گويد: «بيمه تكميلي كاركنان آذرآب قطع است، در‌حالی‌که هزینه را از کارگر کم می‌کنند ولی تعهدات اجرا نمی‌شود».

ديگري نيز از همين كارخانه قطع‌بودن بيمه تكميلي را تأييد مي‌كند: «حتی بیمه تکمیلی هم که از حقوق پرسنل کم می‌کنند، خدمات ارائه نمی‌دهد».

او ادامه مي‌دهد:‌ «جدیدا یك اطلاعیه براي دفترچه‌های بیمه تکمیلی منتشر كرده‌اند تا براي تمديد آنها، اوایل ماه اقدام کنیم، اما قبلا هر زمانی می‌دیدیم دفترچه اعتبار ندارد، می‌برديم اعتبار می‌زدند».

 تعلل در پرداخت حق بيمه مشاغل سخت‌و زيان‌آور

ابوالفضل پوروفايي، رئیس کانون هماهنگی شوراهای کار استان مرکزی هم به «شرق» خبر داده كه اين مشكل تا حدود زيادي حل شده است و با رايزني‌ها توانسته‌ايم مشكل اعتبار بيمه دفترچه كارگران را حل كنيم. نایب‌رئیس کانون عالی شوراهای کار کشور مي‌گويد:‌ «این مشکل در گذشته به علت پرداخت‌نشدن حق بیمه از سوی کارفرما و بدهی به تأمين اجتماعی وجود داشت.

حتی با اینکه در کمیسیون کارگری مصوب شد با پرداخت ١٠ درصد مبلغ هم امکان ارسال لیست بیمه وجود داشته باشد اما کارفرما نسبت به پرداخت همین میزان هم اقدام نمی‌کرد. در جلساتی که با مدیر کل تأمين اجتماعی استان داشتیم، مصوب شد که حتی با پرداخت هفت درصد حق بیمه هم امکان ارسال لیست فراهم شود، ولی همین هفت درصد هم پرداخت نمی‌شود».

پوروفايي مي‌افزايد: «با‌این‌حال از آنجا که طبق قوانین این وظیفه تأمين اجتماعی است که مطالباتش را از کارفرما دریافت کند و بدقولی کارفرمایان توجیهی برای تضییع حقوق کارگران نخواهد بود، نسبت به دریافت لیست بیمه همین شرکت‌ها هم اقدام شد و خدمات بیمه‌ای کارگران این شرکت‌ها نیز انجام می‌شود».

او اما به مشكل ديگري اشاره مي‌كند و مي‌گويد: «در مورد سخت و زیان‌آوربودن شغل اين کارگران، همچنان مشکل باقی است، زیرا طبق نظر سازمان، کارفرمایان باید حتما سهم چهاردرصدی خود قبل از بازنشستگی کارگران را پرداخت كنند و با توجه به استنکاف کارفرمایان از پرداخت سهم خود، امکان بازنشستگی پیش از موعد این دسته از کارگران وجود نداشته، به شکلی که متأسفانه کارگرانی وجود دارند که با وجود گذشت یک یا دو سال از امکان بازنشستگی پیش از موعدشان نتوانسته‌اند بازنشسته شوند».

یعنی این افراد در فهرست کارگران با مشاغل سخت و زیان‌آور ثبت شده‌اند؟

«بله، این افراد در کمیته‌های مربوطه به‌عنوان کارگران با مشاغل سخت و زیان‌آور تأیید شده‌اند، اما به علت عدم اجرای تعهدات ازسوي کارفرما هنوز نتوانسته‌اند از امکان بازنشستگی پیش از موعد استفاده کنند و این مشکل در همه استان‌ها وجود دارد. از طرفی در برخی از استا‌ن‌ها هم که ارائه خدمات درمانی به صورت مکانیزه انجام می‌شود، به علت عدم تمدید اعتبار بیمه این دسته از کارگران، امکان ارائه خدمات وجود نداشت که برای حل مشکل به صورت جداگانه دفترچه‌های این کارگران تمدید اعتبار می‌شوند».

اما کارگران این ادعا را تأیید نمی‌کنند. بعضی از آنها مي‌گويند هنوز دفترچه بیمه ندارند و برخی هم می‌گویند بیمه تکمیلی آنها برقرارنيست.

«بیمه تکمیلی شرایط خاص خودش را دارد. با توجه به اینکه کارفرماها پول بیمه‌ها را پرداخت نکرده‌اند، بیمه‌ها نیز متقابلا خدماتی به آنها ارائه نمی‌کنند، اما درباره تأمين اجتماعی چنین مشکلی نداریم و ما مشکل هرکسی را که مراجعه کرده، حل و دفترچه‌ها را تمدید اعتبار کرده‌ایم. بیمه تکمیلی ارتباطی با سازمان تأمين اجتماعی ندارد».

 كارفرمايان ديون ممتازه تأمين اجتماعي را بپردازند

با پيگيري‌هاي «شرق» از سازمان تأمين اجتماعي مشخص شد اين مشكل از سوي مقام مربوطه در استان اراك در حال پيگيري و حل‌شدن است، چراكه در صورت عدم رسيدگي به اين مسئله، مشكل بيمه بي‌كاري اين كارگران، بار سنگيني بر دوش سازمان تأمين اجتماعي خواهد بود و براين‌اساس، رسيدگي به اين مسئله، به‌سرعت در دستور كار سازمان قرار گرفته است.

مقامات مسئول در سازمان تأمين اجتماعي معتقدند كه مشكل سازمان با كارفرما، مشكل ديگري است و كارفرما موظف است با توجه به اينكه ديون سازمان تأمين اجتماعي از زمره ديون ممتازه محسوب مي‌شود، براي تسويه آن سريعا اقدام كند، بااين‌حال مشكلي براي كارگران به وجود نخواهد آمد.