به خاطر مسائل حاشیه ای به جان سینما نیفتیم

 <

قاسم زارع یکی از بازیگرانی است که معمولاً او را در فیلم های دفاع مقدس دیده ایم و در فیلم هایی همچون «بوی پیراهن یوسف»، «آژانس شیشه ای»، «اخراجی ها» و… حضور داشته است. او به عنوان یکی از بازیگران فیلم سینمایی «چهار اصفهانی در بغداد» اعتقاد دارد در نگاه کلی ممکن است نقش ها و موضوعات فیلم هایی که بازی کرده یکسازن به نظر بیایند، ولی در جزئیات، قصه و کاراکتر تفاوت های زیادی دارند. همچنین کارگردان ها و کسانی که بازیگران را برای نقش ها انتخاب می کنند، معمولاً سعی می کنند کوتاهترین راه را بروند و نقش را به کسانی بسپارند که قبلاً از عهده نقش برآمده اند. زارع علاقه دارد که در نقش های متفاوت ظاهر شود.

| از نحوه حضورتان در این فیلم بگویید. چه شد که با آقای ممتاز که اولین کار سینمایی خود را می سازد همکاری کردید؟

– البته من هنوز فیلم را ندیده ام و نمی دانم نتیجه کار چه شده است. آقای ممتاز از فیلمسازان اصفهان است و پیش از این کار چندین تله فیلم در شبکه های استانی ساخته بود و از این شبکه پخش شده بود، روز اول هم که سر صحنه حاضر شدم دیدم که او جوانی بسیار مسلط و به فضای کار وارد است. او کاربلد است و می داند که چه می خواهد. البته این کار سناریوی پیچیده ای هم نداشت و شاید قبلاً هم کار شده بود. در نهایت پذیرفتم که برای حضور در این فیلم به شهر اصفهان بروم و حدوداً دو ماه سر این کار در اصفهان بودم.

| با توجه به اینکه این فیلم در شهرستان ساخته می شد، برای بازی با چه سختی هایی روبرو بودید؟

– به هر حال کار و بازی در شهرستان سختی های خاص خودش را دارد و امکاناتی که در شهر تهران است متاسفانه حضور در شهرستان ها جا نیفتاده و این اصلاً خوب نیست که همه امکانات و تجهیزات در تهران باشد. معتقدم شهرستان های بزرگ و کلان شهرهای دیگر مثل مشهد، تبریز، اصفهان، شیراز و سایر استان های دیگر هم می توانند تجهیزات و امکانات ساخت فیلم و اجرای کار داشته باشند. بیشتر مشکلات در شهرستان ها مشکلات سخت افزاری است. به دلیل آشنا بودن عوامل و اهالی آن شهر تولید یک کار اگر ساخت فیلم ها تولید فیلم در شهرستان ها و استفاده از عوامل بومی به دلیل آشنا بودن آن عوامل و اهالی به شهر اتفاق خوبی است و ما می توانیم در شهرهای دیگر به جز تهران کارهای خوبی داشته باشیم.

| در این فیلم نقش یک فرمانده جنگ تحمیلی را دارید که مشابه آن را زیاد بازی کرده اید. چه کردید که به دام تکرار نیفتید؟

– در این فیلم هم نقش فرمانده ای داشتم که به دنبال ایده آل های خودش است و حاشیه هایی کنارش می گذرد را برنمی تابد و این حاشیه ها با اصولی که در نظر دارد هماهنگ نیست و با آنها برخورد می کند. شاید بتوان گفت نظیر این نقش را با فرم ها و شکل های دیگر بازی کرده ام.

| فکر نمی کنید این نقش ها کمی شبیه هم شده اند؟

– در کلیت اگر بخواهیم به این نقش ها نگاه کنیم ظاهراً شبیه هم هستند، ولی در جزئیات نقش ها که وارد می شوی از نظر بازی و بازیگری تفاوت هایی با یکدیگر دارند. حتی اگر نقد منصفانه ای هم شود، در خواهید یافت که نقش ها در جزئیات متفاوت می شوند. اما در نگاه کلی به نظر می رسد فرمانده ای است که روی اصول خود پافشاری می کند. فکر می کنم نقش ها در جزئیات رنگ و بو پیدا می کنند. من هم تلاش کردم که کاراکتر مورد نظر را ارائه دهم تا برای تماشاگر در هر چارچوبی باورپذیر باشد و کسی که نقش را می بیند با آن نقش همذات پنداری کند و از آن طریق بتواند کاراکتر را پیش ببرد. در تلاش هستم تا در همه نقش هایم چارچوب کلی برای آن کاراکتر قائل باشم و کمک کنم برای تماشاگر قابل باور باشد.

| ترکیبی که در این فیلم حاضر بود کمی ما را یاد فیلم «اخراجی ها» می اندازد. نظرتان در خصوص این موضوع چیست؟

– در نگاه کلی به نظر می رسد که فیلم شبیه «اخراجی های ۱» شده است، ولی وقتی وارد قصه فیلم و جزئیات آن می شویم متوجه تفاوت ها و تغییرات آن می شویم. افرادی که در شرایط جنگی دست به کارهای نامتعارف از نظر حضرات می زنند، درگیری آنها و نهایتاً به جبهه ختم شدن ماجرا را در هر دو فیلم شاهد هستیم، ولی نمی توانیم بگوییم که برداشتی از فیلم «اخراجی ها» بوده است.

| شما معمولاً در فیلم هایی با موضوع دفاع مقدس حضور پیدا می کنید. این موضوع علاقه خودتان است؟

– ما اول انتخاب می شویم و بعد انتخاب می کنیم. طبیعتاً نقش هایی هم که به من پیشنهاد می شود بیشتر در این ژانر و امثال این کاراکترها استف وگرنه هر بازیگری دوست دارد نقش های متفاوتی بازی کند و در نقش های متفاوتی دیده شود. اگر نه هم باید این حرفه را کنار بگذارد. متاسفانه کارگردانان و دستیاران و کسانی که نقش ها را تقسیم می کنند و با افراد برای نقش ها تماس می گیرند، سعی می کنند کوتاهترین راه را بروند و افرادی را انتخاب می کنند که نقش های مورد نظر را راحت تر بازی کنند و دم دست تر باشند. بالاخره از چند پیشنهاد به این شکل که می شود، باید یکی را انتخاب کرد، همه را که نمی توان رد کرد!

| لهجه داشتن یا نداشتن بازیگران تصمیم خودتان بود یا کارگردان؟

– لهجه داشتن برای فیلم سخت است. کسی باید سراغ لهجه برود که بتواند تمام عیار از عهده آن لهجه برآید. تنها کسی از هنرپیشگانی که از تهران آمده بودند آقای اکبر عبدی لهجه داشت و بقیه بدون لهجه بودند. هنرپیشگانی هم که از اصفهان بودند با لهجه اصفهانی صحبت می کردند. این موضوع خواست کارگردان بود وگرنه هنرپیشگان اصفهانی به کار دعوت می کرد که برایش راحت تر هم بود.

| به نظر می رسد این روزها کم کار هستید.

– راستش فیلمنامه و پیشنهادهای خوبی آنچنان که باید و شاید وجود ندارد. همچنین تولیدات خوب هم کم شده است. در این میان ما هم با حضور در سریال ها و تله فیلم ها روزگار می گذرانیم. ما هم ارتباطات آنچنانی نداریم وگرنه دلم می خواهد جایی که واقعاً باید باشم، حضور پیدا کنم و جایی نباشد که خط و ربط خاصی حاکم است.

| در حال حاضر مشغول کاری هستید؟

– خیر. دیگر به آخر سال نزدیک می شویم و امیدوارم که سال آینده سال خوبی برای همه باشد و سال شادی و سلامتی برای همه عزیزان باشد.

| نکته ای اگر باقی مانده…

– بهتر است هوای سینما را بیشتر داشته باشیم و بیخود و بی جهت به خاطر مسائل حاشیه ای به جان سینما نیفتیم. سینما مظلوم تر از آنی است که فکرش را بکنیم.