کارگردان‌های نامزد اسکار ۲۰۲۵ از بدترین تا بهترین

دیجی کالا | مدتی قبل بود که نامزدهای نود و هفتمین دوره جوایز اسکار معرفی شدند و مطابق انتظار، این فهرست با بازخوردهای ضدونقیضی روبه‌رو شد. از طرفی، سیزده نامزدی برای یک فیلم موزیکال ملودرام که با اهداف خاصی ساخته شده، یعنی «امیلیا پرز» گیج‌کننده و حتی توهین‌آمیز بود و از طرف دیگر، اینکه به فیلم «ماده» و بازیگر اصلی‌اش، دمی مور، توجه شد، اتفاق خوشایندی به حساب می‌آمد. وضعیت برای کارگردان‌های نامزد اسکار ۲۰۲۵ هم چندان متفاوت نیست.

مانند سال‌های گذشته، امسال هم پنج فیلمساز، در بخش بهترین کارگردانی نامزد شده‌اند که هر کدامشان سبک خاص خودشان را دارند. ما در این مقاله، آن‌ها را رتبه‌بندی کرده‌ایم اما نه بر اساس کارنامه‌ی حرفه‌ای آن‌ها، بلکه بر اساس عملکردشان در آخرین فیلمی که تولید کرده‌اند. شاید نیازی به گفتن نباشد که چنین فهرست‌هایی سلیقه‌ای هستند اما اگر فیلم‌های مذکور را تماشا کرده‌اید، احتمالا موافق هستید که بعضی از آن‌ها برای کسب جایزه‌ی کارگردانی سزاوارتر هستند.

۵- ژاک اودیار

امیلیا پرز (Emilia Pérez)

ژاک اودیار فیلم‌های درخشانی در کارنامه دارد، از جمله «یک پیامبر» (۲۰۰۹)، «زنگار و استخوان» (۲۰۱۲) و «برادران سیسترز» (۲۰۱۸). با این حال، او اولین نامزدی اسکار خود را برای فیلم جنجالی و سوال‌برانگیز «امیلیا پرز» دریافت کرد. این فیلم موزیکال عجیب، داستان یک قاچاقچی سابق مواد مخدر (کارلا سوفیا گاسکون) را روایت می‌کند که از یک وکیل (زوئی سالدانا) کمک می‌گیرد تا به یک زن تبدیل شود. سال‌ها بعد، امیلیا بازمی‌گردد و بار دیگر درخواست کمک می‌کند تا بتواند فرزندانش را پس بگیرد.

«امیلیا پرز» پدیده‌ی عجیبی است و تردیدی وجود ندارد که بیش از حد تحویل گرفته شده. اگر سخت‌گیر نباشیم، باید ژاک اودیار را برای جسارت‌هایش تحسین کنیم، زیرا فیلمی ساخته که انتظارات را نادیده می‌گیرد و به فرمول‌های رایج پایبند نیست. اما اگر سخت‌گیر باشیم، این یک فیلم آزاردهنده و توهین آمیز است که نباید تا این اندازه مورد توجه قرار می‌گرفت. فیلم حواشی زیادی ایجاد کرده و بعید نیست که با همین جنجال‌ها و سوژه‌ی حساسی که دارد، جایزه اسکار بهترین فیلم را هم به دست بیاورد.

۴- جیمز منگولد

یک ناشناخته کامل (A Complete Unknown)

جیمز منگولد فیلمساز کهنه‌کاری است که بارها استعدادهای خودش را در ژانرهای مختلف نشان داده است، از وسترن‌های خوبی مانند «۳:۱۰ به یوما» و فیلم‌های ابرقهرمانی پرفروشی مثل «لوگان» (۲۰۱۷) تا آثار زندگی‌نامه‌ای موفقی همچون «فورد در برابر فراری» (۲۰۱۹). او پیش از این هم سزاوار نامزدی اسکار بود اما این اتفاق نخستین بار با «یک ناشناخته کامل» رخ داد، فیلمی که در آن، تیموتی شالامی نقش باب دیلن را ایفا می‌کند.

«یک ناشناخته کامل» فیلم موزیکال زندگی‌نامه‌ای خوبی است و شباهت‌های موضوعی و ساختاری بسیاری با ساخته‌ی قبلی منگولد در این ژانر، یعنی فیلم «سربه‌راه باش» (۲۰۰۵) دارد که درباره‌ی زندگی جانی کش بود. مانند آن فیلم، «یک ناشناخته کامل» با ریتم مناسبی پیش می‌رود (این یکی از مهارت‌های منگولد است که ریتم فیلم‌هایش هرگز نمی‌خوابند) اما اگر دقیق‌تر به آن بنگریم، چندان زیر پوست باب دیلن نمی‌رود تا متوجه شویم چرا مردی افسانه‌ای است. در عوض، فیلم بیشتر یک نامه‌ی عاشقانه به این موزیسین بزرگ است. فیلم در مجموع خوش‌ساخت است اما جیمز منگولد قبلا کارگردانی‌های بهتری هم داشته است.

۳- شان بیکر

آنورا (Anora)

شان بیکر از آن فیلمسازانی است که سال‌ها تلاش کرد و نادیده گرفته شد اما به لطف ساخته‌ی کمدی-درام عاشقانه نامتعارف اخیرش، در نهایت در کانون توجه قرار گرفت و یک نامزدی اسکار دریافت کرد. مایکی مدیسون، بازیگر با استعدادی که او هم در این سال‌ها نایده گرفته شده، نقش یک رقصنده به نام آنورا را بازی می‌کند که پس از یک ازدواج عجولانه با جوانی ثروتمند، زندگی‌اش وارد سرازیری می‌شود.

فیلم «آنورا» که جایزه نخل طلای کن را هم به خانه برد، شانس بالایی برای کسب جایزه‌ی بهترین فیلم و بهترین کارگردانی دارد و اگر این اتفاق رخ دهد، نباید متعجب شد. مانند ساخته‌های پیشین بیکر، فیلم تصویری مالیخولیایی و هجوآمیز از زندگی آدم‌هایی است که می‌خواهند به هر نحوی، زندگی بهتری را تجربه کنند و به اصطلاح به رویای آمریکایی برسند. در «آنورا»، بیکر هم رویکرد همیشگی‌اش را به کار می‌گیرد و هم سبکی کلاسیک‌تر از فیلمسازی را به نمایش می‌گذارد.

۲- کورالی فارژا

ماده (The Substance)

فیلم «ماده» برای سینمادوستان و طرفداران ژانر ترسناک، یک غافل‌گیری شیرین است، فیلمی آغشته به کمدی سیاه و خشونت که در آن، دمی مور بهترین بازی کارنامه‌ی حرفه‌ای خود را ارائه می‌دهد. قصه درباره‌ی یک بازیگر مشهور است که وقتی به ۵۰ سالگی می‌رسد، او را از برنامه‌ی تلویزیونی تناسب اندامش کنار می‌گذارند. الیزابت که در مخمصه گرفتار شده، به سراغ یک داروی غیرقانونی می‌رود تا جوانی را بار دیگر لمس کند و این تصمیم او به یک فاجعه‌ی بزرگ ختم می‌شود.

فیلم اول کورالی فارژا یک اثر ترسناک سرگرم‌کننده و خشن اما تقریبا سطحی بود، در «ماده» اما او اوج توانایی‌های خلاقانه‌ی خود را به نمایش می‌گذارد. فیلم‌نامه‌ی فارژا، نقدی صریح بر صنعت سرگرمی، استانداردهای زیبایی و تلاش‌ آدم‌ها برای اینکه جوان باقی بمانند، است. او اما یک کار بزرگ دیگر هم انجام می‌دهد، بهترین بازی ممکن را از دمی مور می‌گیرد، بازیگری که همه تصور می‌کردند تمام شده است و دیگر نمی‌تواند به روزهای خوبش بازگردد. «ماده» فیلم جسورانه‌ای است که به آسانی فراموش نمی‌شود.

۱- بردی کوربت

بروتالیست (The Brutalist)

«ماده» شاید با جسارت پیوند خورده باشد اما به جرأت می‌توان گفت «بروتالیست» بهترین فیلم سال ۲۰۲۴ است. یک درام حماسی ۲۰۵ دقیقه‌ای که هرگز احساس نمی‌کند طولانی و کسل‌کننده است. داستان درباره‌ی یک معمار مشهور اروپایی به نام لازلو توث (آدرین برودی) است که سال ۱۹۴۷، پس از دوران جنگ، از مجارستان به آمریکا فرار کرده است تا آغاز دوباره‌ای داشته باشد اما هیچ‌چیز مطابق برنامه پیش نمی‌رود. نه تنها همسر او در اروپا گرفتار می‌شود و نمی‌تواند همراه او به آمریکا بیاید، بلکه حالا به جای طراحی ساختمان‌های شگفت‌انگیز، زغال‌سنگ جابه‌جا می‌کند تا او را از پناهگاه اخراج نکنند و آواره نشود.

بردی کوربت، یکی از کارگردان‌های جنجالی نامزد اسکار ۲۰۲۵، ابتدا یک بازیگر نوجوان بود که در فیلم‌هایی مانند «سیزده» و «پوست رازآمیز» به ایفای نقش پرداخت. او سپس وارد حوزه کارگردانی شد و هر یک از سه فیلمی که ساخته، جدیت او به عنوان یک فیلمساز خلاق را به نمایش می‌گذارند. او علاقه خاصی به قرار دادن شخصیت‌هایش در پس‌زمینه لحظات پرالتهاب تاریخی دارد و اینجا با «بروتالیست» چیزی عرضه می‌کند که احتمالا بسیاری از سینمادوستان آن را شاهکار توصیف خواهند کرد. این فیلم از جنبه‌ی بصری، تقریبا بی‌نقص است و بلندپروازی‌های کوربت را به وضوح خواهید دید. ضمن اینکه همه‌ی اعضای تیم تولید، از فیلم‌بردار تا آهنگساز و بازیگران، تحت رهبری کوربت، کار خود را به بهترین شکل انجام داده‌اند. اگر حواشی استفاده از هوش مصنوعی در «بروتالیست» گریبان‌گیر کوربت نشود، او از شانس زیادی برای کسب جایزه‌ی بهترین کارگردانی خواهد داشت.