به گزارش بانی فیلم، سینمای لهستان سینمایی معناگرا و سرشار از معانی آشکار و پنهان است و حتی در دوران سرکوب ایده ها توسط کمونیست ها همیشه از سدهای باز دارنده عبور می کرد.
«جنگ سرد» هم که پاول پاولیکوفسکی آن را ساخته و سناریویش نوشته هیمن هنرمند و یانوش گلوواکی است. یک کار دارم تاریخی است که بینندگان را به اوایل شکل گیری دوران جنگ سرد بین اتحاد جماهیر شوروی و آمریکا و به واقع اوایل دهه ۱۹۵۰ منتقل می کند اما محل شکل گیری اتفاقات لهستان یکی از اقمار آن موقع شوروی و از پاهای ثابت بلوک شرق است.
بازی های پرفریب
آنجا با یک مدیر هنری و استاد رشته موسیقی کلاسیک با بازی توماژ کوت مواجه می شویم که طی فعالیت های هنری اش با یک خواننده زن (با بازی جووانا کولیگ) آشنا می شود و پاولیکوفسکی در پس زمینه این آشنایی که بهانه ای برای واکاوی تاریخی او در یک عصر مُرده و سرشار از فریب و بازی های سیاسی است، به ظرایف و اتفاقات متعددی اشاره می کند که دایره شمول آن بسیار بیشتر از دو انسان علاقمند اما درمانده است.
پاولیکوفسکی ۶۱ ساله و متولد شهر ورشو پایتخت لهستان است و از ۱۴ سالگی همراه با مادرش به بریتانیا مهاجرت کرد و همان جا ساکن شده است، موضوع جدیدترین فیلمش را تا حدی از روی زندگی واقعی پدر و مادرش که اولی پزشک بود و دومی یک بالرین، برداشت کرده و در یک اثر هنری ۸۵ دقیقه ای حتی یک لحظه را هم به هدر نداده و نه تنها در روایت گویی کلامی موفق بوده بلکه در ارائه مصادیق تصویری مورد نظرش هم قوی عمل کرده است.
همین مسئله سبب شده «جنگ سرد» از غربال اولیه اسکار برترین فیلم «خارجی» (غیرانگلیسی زبان) سال عبور کرده و به فهرست ۹ فیلمی ای راه یابد که پس از مشاهده و بررسی ۸۷ کار ارائه شده به آکادمی علوم سینمایی و هنرهای تصویری (نهاد اهدا کننده اسکار) برتر از سایرین شناخته شدند و بختش برای راهیابی به فهرست نامزدهای نهایی هم که پنج فیلم را در برمی گیرند و در دهه سوم دی ماه معرفی می شوند، اندک نیست. این همان شاخه از اسکار است که نماینده ایران یعنی فیلم «بدون تاریخ، بدون امضاء» ساخته وحید جلیلوند کارشناسان ناموفق عمل کرد و حذف نشد و گمان می رود که «روما» به کارگردانی آلفونسو کوارون مکزیکی بخت دار اول پیروزی اش باشد، ولی اسب چالاک و پرشتاب پاولیکوفسکی بد طوری برای زمین زدن اسب نوستالژیک کوارون کمین کرده است.
کلکسیون خیره کننده
حتی اگر اسکار برترین فیلم خارجی سال را که همراه با سایر اسکارهای ۲۰۱۹ در روز ۶ اسفند در شهر لس آنجلس آمریکا اهدا می شود به «Cold War» ندهند، کلکسیون خیره کننده جوایز صید شده توسط این فیلم در فاصله فقط چند روز تا شروع سال جدید میلادی چنان غنی است که برای پرافتخار تلقی شدن هر فیلمی کفایت می کند.
این فیلم ابتدا در جشنواره کن امسال در اوایل خردادماه جایزه برترین کارگردانی را نصیب پاولیکوفسکی کرد و سپس از دید انجمن پرنفوذ منتقدان نیویورک و همچنین بورد ملی ارزش گذاری فیلم آمریکا برترین فیلم غیرانگلیسی زبان سال شناخته شد و آنگاه در بزرگترین و توفانی ترین دستاورد خود ۵ جایزه را در مراسم اهدای بهترین های سال (۲۰۱۸) سینمای اروپا که آن را اسکار اروپایی تلقی می کنند، به خود اختصاص داد که شامل جوایز اصلی بهترین فیلم، برترین کارگردانی و بهترین سناریو برای پاولیکوفسکی، بهترین بازیگر زن برای جووانا کولیگ و بهترین تدوین برای یاروسلاو کامینسکی می شد. این فیلم به احتمال قوی کاندیدای «بافتا» (اسکار بریتانیا) و «سزار» (اسکار فرانسه) نیز خواهد شد و از آنجا که خالق آن پاولیکوفسکی است هیچکس از ارج گذاری های وسیع فوق بر آن متحیر نشده است.
از مستندها تا «ایدا»
این هنرمند که دانش آموخته دانشگاه معتبر آکسفورد انگلیس است و ابتدا با سری فیلم های هوشمندانه مستند خود در دهه ۱۹۹۰ معروف شد و با فیلم های بلند داستانی «آخرین پایگاه» و «تابستان عشق من» جایزه «بافتا»ی بهترین فیلم «خارجی» سال و بسیاری از جوایز دیگر را به دست آورد، در سال ۲۰۱۵ با «ایدا» به نقطه اوج تازه ای رسید و این فیلم که پیرامون جنگ جهانی دوم در استان و در منظری وسیع تر کل اروپای شرقی و تبعات آن است، اسکار برترین فیلم خارجی را کسب کرد تا اگر پاولیکوفسکی امسال با «جنگ سرد» نیز به افتخار رسید، مانند اصغر فرهادی از ایرالنا و البته فده ریکو فلینی افسانه ای از ایتالیا دو اسکاره شود.
میزان تحسین «Cold War» توسط منتقدان اروپایی به حدی رسیده که نشریه Premier آن را یک روایت گویی کلاسیک به سبک و مدل کنجی میزوگوچی سینماگر سرشناس و فقید ژاپنی که برداشت های بلند و میزانسن های او متفاوت و عالی بود، خوانده و نوشته این یک داستان درخشان اما تلخ عاطفی، جای داده شده در یک دنیای بیرحم سیاسی است و گاردین نیز آن را فیلمی خوانده است که هم موضوع مهمی برای گفتن پیرامون پی آمدهای یک جنگ بزرگ زبان بار دارد و هم بازی هنرپیشه های آن و به ویژه جووانا کولیگ فوق العاده است.
- 16
- 3
