مینی‌سریال چرنوبیل؛ روایتی نفس‌گیر از یک فاجعه بشری

شبکه معروف اچ. بی. او (HBO)، نیز که ید طولایی در ساخت سریا‌ل‌های بسیار جذاب دارد مدتی است مشغول به پخش مینی‌سریالی با نام چرنوبیل می‌باشد که از قرار معلوم یکی از محبوب‌ترین مینی‌سریال‌های چند سال اخیر است.

این سریال بازتابی از حادثه مرگبار نیروگاه چرنوبیل در سال ۱۹۸۶ میلادی است و از حادثه‌ای تلخ صحبت می‌کنیم که نزدیک به ۵ میلیون‌نفر در جریان آن آسیب دیدند. تعداد بیشماری کتاب، مستند تلویزیونی، فیلم سینمایی و بازی ویدیویی از حادثه چرنوبیل ساخته شده و هر کدام از این برنامه‌ها نگاه خاصی به چرنوبیل دارند. سریال چرنوبیل فاجعه نیروگاه چرنوبیل را از زوایای مختلف نمایش می‌دهد و داستان‌های تکان‌دهنده‌ای را در این سریال شاهد هستیم که با تمرکز بر تحت‌تاثیر قرار دادن مخاطب به روایتی تلخ و فراموش‌نشدنی از چرنوبیل تبدیل شده است.

مینی‌سریال چرنوبیل در حال حاضر در پایگاه اینترنتی آ. ام. دی. بی (IMDB)، امتیاز ۹.۷ از ۱۰ را از میان ۵۱.۹۳۷ رأی بدست آورده و به همین دلیل نیز یکی از محبوب‌ترین مینی‌سریال‌های چند سال اخیر شناخته می‌شود. این مینی‌سریال در ۵ قسمت حدوداً یک ساعته ساخته شده است و بازیگرانی مانند جرِد هَریس (Jared Harris)، استلان اسکارشگورد (Stellan John Skarsgård ()‎ و امیلی واتسون (Emily Margaret Watson) در مینی‌سریال چرنوبیل حضور دارند و کارگردانی این اثر نیز بر عهده یوهان رنک (Johan Renck) است.

مینی‌سریال چرنوبیل شاید آغاز توفانی نداشته باشد، اما این سریال در انتهای قسمت دوم به اوج می‌رسد و ثابت می‌کند سریالی است که حتی نباید یک ثانیه از آن را از دست داد.

ماجرای مینی‌سریال چرنوبیل دقیقاً مدتی بعد از انفجار در نیروگاه هسته‌ای چرنوبیل واقع در اوکراین رخ می‌دهد و قسمت اول این سریال زمانی اوج می‌گیرد که چند مهندس به‌صورت کاملاً داوطلبانه عملیات دیوانه‌وار و خطرناک خارج کردن آبی که در مخازن زیر هسته راکتور تخریب شده قرار داشت را برعهده می‌گیرند. اشتباه این افراد می‌تواند حادثه‌ای مرگبار را به دنبال داشته باشد و سوخت مشتعل راکتور از زیر آن به آب نفوذ می‌کرد و چنین حادثه‌ای تمام مردم شهر کی‌یف (Kyiv) را از بین می‌برد و زمین‌های اوکراین و بلاروس را برای یک قرن غیرقابل سکونت کند.

همان‌گونه که اشاره کردیم جرد هریس و استلان اسکارشگورد در این سریال نقش یک دانشمند و یک عضو رسمی حزب کمونیست را بازی می‌کنند، بازی بی‌نقص این دو هنرپیشه، خطر‌ها و فجایع چرنوبیل را تمام و کامل در ذهن مخاطب بازسازی می‌کند. به این نکته نیز اشاره کنیم که سازندگان مینی‌سریال چرنوبیل اصرار زیادی دارند که این سریال از واقعیت‌های تاریخی الهام گرفته است. به همین ترتیب از یک طرف نمی‌توانیم زیاد در خصوص داستان این سریال مانور دهیم چرا که این داستان برای مخاطب لو می‌رود، از طرف دیگر نیز از آنجایی که داستان آن بر اساس رویداد‌های تاریخی ساخته شده، شالوده داستان کاملاً مشخص است و در جریان اتفاق‌های چرنوبیل هستیم و همان‌گونه که می‌دانید اوکراین امروزه به سرزمین برهوتی تبدیل نشده و کاملاً مشخص است کار مهندسینی که در بالا به آن‌ها اشاره کردیم جواب داده است.

ناگفته نماند حادثه چرنوبیل از آن رویداد‌هایی بود که هنوز هم اطلاعات زیادی از آن در دسترس نیست و هرگز آمار دقیق کشته‌های این فاجعه مرگبار منتشر نشد. آن چند نفری که در ابتدا به آن‌ها اشاره کردیم نیز از قرار معلوم پس از موفقیت در خروج آب از مخازنی که در زیر راکتور تعبیه شده بود زنده می‌مانند، اما پس از مدتی در اثر مجاورت دربرابر پرتو‌های رادیواکتیو به دردناک‌ترین شکل ممکن از دنیا می‌روند.

این چند مهندس در زیرزمینی تاریک و سیاه برای پیدا کردن شیر‌های آب و بستن آن‌ها در حالی که پای آن‌ها تا زانو در آب فرو رفته بود به پیش می‌روند و دستگاه تشخیص مواد رادیواکتیو دائم در حال بوق زدن است تا از میزان بالای رادیواکتیو در این مکان خبر بدهد. اینجاست که ترس بر این افراد غلبه می‌کند و مرگ جلوه‌ای واقعی به‌خود می‌گیرد.

همان‌گونه که پیش از این نیز در مجموعه‌هایی که حادثه چرنوبیل را روایت می‌کنند با داستانی مرگبار و تکان‌دهنده روبرو بودیم، در مینی‌سریال چرنوبیل نیز فضایی غم‌بار و سرشار از مرگ را مشاهده می‌کنیم.

ماجرای چرنوبیل پیچیدگی ها‌ی زیادی داشت و در کنار خطری که انفجار موادرادیواکتیو در داخل نیروگاه سلامت میلیون‌ها انسان را تهدید می‌کرد، اشتباه‌های انسانی و غرور تکبر بی‌جا برای قبول نکردن ابعاد این فاجعه باعث وخیم‌تر شدن حادثه می‌شود. در این بین خبر‌های ناگوار دست از سر اهالی منطقه بر نمی‌دارد و کارگران معدن برای جلوگیری از نشت مواد رادیواکتیو به دریای سیاه، راهی چالش سخت و مرگبار دیگری می‌شوند.

اچ. بی. او که ثابت کرده استاد روایت داستان‌های جذاب و نفس‌گیر است، این ماجرا‌ها را به گونه‌ای که تصویر می‌کشد تا مخاطب قسمت به قسمت مینی‌سریال چرنوبیل را دنبال کند. شروع این سریال نیز بدون هیچ‌مقدمه‌چینی انجام می‌شود و بدون پرداختن به اتفاق‌هایی که حادثه چرنوبیل را منجر شده بود در اوایل قسمت اول از مینی سریال چرنوبیل شاهد انفجار این نیروگاه هستیم. به این ترتیب می‌توان پیش‌بینی کرد رویداد‌های هیجان‌انگیزتری از این رویداد را در قسمت‌های آخر مینی‌سریال شاهد باشیم.

جالب اینجاست به‌رغم اینکه در مینی‌سریال چرنوبیل با یکی از مرگبارترین حادثه‌های اتمی دنیا طرف هستیم، این سریال نگاهی به روایت زندگی معمولی مردم دارد و زمانی اتفاق می‌افتد که مردم کار‌های معمولی‌شان را انجام می‌دهند و پس از انفجار، بعضی از این مردم از این حادثه جان سالم به‌در می‌برند و بعضی دیگر نیز آسیب‌های زیادی متحمل می‌شوند.

یکی دیگر از جذابیت‌های مینی‌سریال چرنوبیل را می‌توان نحوه روایت بی‌پرده و خشن آن دانست. در این سریال شاهد انتقال مواد رادیواکتیور به بدن کارگران نیروگاه و ماموران آتش‌نشان هستیم. مواد رادیواکتیو بدن این افراد بخت‌برگشته را از داخل نابود می‌کند و در قسمت‌های از مینی‌سریال چرنوبیل شاهد بازی کودکان نزدیک راکتور هستیم. از طرف دیگر یکی از مدیران ارشد چرنوبیل در این سریال نمایش داده می‌شود که به‌رغم انفجار و نابودی این نیروگاه، حاضر نیز باور کند که چرنوبیل نابود شده و خطر‌های زیادی جان انسان‌ها را تهدید می‌کند.

ماجرای چرنوبیل همانند بیشتر رویداد‌های تلخ بشری، ریشه‌ای در سیاست و فساد انسان‌ها نیز دارد و به همین دلیل در این مینی‌سریال شاهد این هستیم که روال اداری فرسوده شوری سابق جلوی انجام کار‌ها را می‌گیرد. برای نمونه به یکی از قسمت‌های فصل اول این مینی‌سریال اشاره می‌کنیم که گروهی از اعضای محلی حزب کمونیست نه‌تن‌ها حاضر به پذیرفتن مسئولیت چنین حادثه مرگباری نیستند بلکه در آن شرایط حساس به‌درستی نمی‌توانند تصمیم بگیرند و به جای اینکه دستور فوری تخلیه منطقه را صادر کنند، در صدور دستور کوتاهی می‌کنند و به رغم حضور میزان زیادی از پرتو‌های رادیواکتیو تا یک روز پس از انفجار نیروگاه شهر پریپیات (Pripyat)، تخلیه نمی‌شود.

این شهر با هدف اِسکان کارمندان نیروگاه چرنوبیل ساخته شده بود و چیزی نزدیک به ۵۰ هزار نفر در آن زندگی می‌کردند. شهر پریپیاپ پس از حادثه چرنوبیل خالی از سکنه باقی‌مانده و به شهر ارواح تبدیل شده است.

ابعاد فاجعه چرنوبیل به اندازه‌ای بود که خبر این حادثه به‌سرعت به مسکو می‌رسد و نزدیکان سیاسی گورباچف وی را در جریان این حادثه تلخ قرار می‌دهند. اما در این قضیه نیز کوتاهی‌های زیادی انجام می‌شود و نزدیکان گورباچف به او می‌گویند که میزان رادیواکتیو آزادشده در جریان حادثه چرنوبیل در حد آزمایش رادیوگرافی قفسه‌سینه است. اینجاست که پای والری لگاسف (Valery Legasov)، یکی از دانشمندان اتمی شوروی، به ماجرای چرنوبیل باز می‌شود و به گوراچف می‌گوید که قضیه از چیزی که به او گفته‌اند بسیار وخیم‌تر است. افرادی که در جریان ماجرا بودند از اینکه والری لگاسف، گورباچف را در جریان ابعاد خطرناک حادثه چرنوبیل قرار داده است کاملاً شوکه می‌شوند.

گورباچف نیز پس از اینکه در جریان کامل ماجرا قرار می‌گیرد، لگاسف را به همراه بوریس شبربینا (Boris Shcherbina)، وزیر انرژی شوروی، رهسپار چرنوبیل می‌کند تا این دو کارشناس، از نزدیک اوضاع را برآورد کنند و دولت گورباچف را در اتخاذ بهترین تصمیم راهنمایی نمایند. حضور این دو نفر در کنار هم زوج عجیب و پیچیده‌ای را تشکیل می‌دهد چرا که یکی از آن‌ها به‌عنوان چهره‌ای شناخته‌شده و وفادار در حزب کمونیست شوروی به‌حساب می‌آمد و دیگری چهره‌ای شکاک بود که در حزب کمونیست به‌عنوان یک غریبه شناخته می‌شد.

به هر حال این دو نفر همکاری نزدیکی را برای جلوگیری از پیامد‌های انفجار چرنوبیل در پیش می‌گیرند. از طرف دیگر در این مینی‌سریال شاهد حضور نیرو‌های کا. گ‌ِ. بِ (K.G.B) نیز هستیم. این نیرو‌ها سعی دارند تا جلوی انتشار اخبار فاجعه‌آمیز حادثه چرنوبیل گرفته شود تا از این طریق آبروی اتحاد جماهیر شوروی را در مجامع جهانی حفظ کنند.

رویارویی با فاجعه‌ای که انفجار چرنوبیل به بار آورده بود باعث می‌شود تا بوریس شبربینا رفته‌رفته اعتقادش را به حزب کمونیست شوروی از دست بدهد و دچار دوگانگی شود. هنرپیشگی عالی بازیگران مینی‌سریال چرنوبیل به همین‌جا ختم نمی‌شود و، اما واتسون نیز در نقش اولیانا کومیوک (Ulyana Khomyuk) به‌عنوان فیزیک‌دان هسته‌ای اهل بلاروس وارد ماجرا می‌شود. از قرار معلوم این دانشمند برجسته توانسته بود گرد و غبار اتمی حادثه چرنوبیل را از فاصله‌ای تقریباً چهارصد کیلومتری تشخیص دهد و باسرعت خودش را به چرنوبیل برساند تا ببیند ماجرا از چه قرار است. این دانشمند برجسته در طول سریال تلاش زیادی می‌کند تا دلیل انفجار چرنوبیل را تشخیص دهد و جلوی آسیب‌های بیشتر را بگیرد.

همان‌گونه که انتظار می‌رود رفتار این دانشمند به‌مذاق نیرو‌های سرویس اطلاعاتی کا. گ. ب خوش نمی‌آید و در نتیجه به دلیل اینکه اطلاعات زیادی که از این فاجعه را برملا کرده بود دستگیر می‌شود. این مینی‌سریال پیچش‌های زیادی را پیش‌روی مخاطب قرار می‌دهد و بدون شک یکی از جذاب‌ترین مینی‌سریال‌های ۲۰۱۹ خواهد بود.

تاکنون سه‌قسمت از مینی‌سریال چرنوبیل پخش شده و این مینی‌سریال جذاب و ۵ قسمتی قرار است در تاریخ ۱۳ خرداد به پایان برسد، با این حساب اگر چرنوبیل را دیده‌اید، مطمئن هستیم به‌خوبی می‌دانید در خصوص چه شاهکاری صحبت می‌کنیم، اگر هم این مینی‌سریال را ندیده‌اید بهتر است تا قبل از پخش قسمت پایانی آن، قسمت‌های گذشته را دانلود و مشاهده کنید و به‌جمع هواداران این سریال بپیوندید.

در پایان پیشنهاد می‌کنیم اگر از طرفداران مینی‌سریال‌ها هستید و مجموعه جذابی را سراغ دارید، یا اینکه از حادثه چرنوبیل اطلاعات جالبی می‌دانید، این موارد را در قسمت نظرات با ما و سایر خواننده‌ها به‌اشتراک بگذارید.