جمعه ۰۲ آذر ۱۴۰۳
۲۱:۳۷ - ۱۸ شهریور ۱۳۹۶ کد خبر: ۹۶۰۶۰۴۲۸۰
موسیقی

روایت خوانندگان اهل‌سنت و تشیع از واقعه غدیر

هوشنگ جاوید,اخبار هنرمندان,خبرهای هنرمندان,موسیقی
هوشنگ جاوید، دبیر جشنواره‌ نغمه‌ها و مناقب علوی امیدوار است این رویداد هنری، نقطه آغاز گردآوری الحان و آوازهای ساخته شده در حوزه موسیقی‌ غدیر باشد.

به گزارش خبرآنلاین، از روز گذشته، به مناسبت عید غدیر، فرهنگسرای رازیِ تهران میزبان جشنواره‌ «نغمه‌ها و مناقب علوی» شده است.

 

این جشنواره‌ دو روزه که زیر نظر هوشنگ جاوید، پژوهشگر موسیقی نواحی و آیینی برگزار می‌شود، در اولین دوره برگزاری خود، بر نغمه‌ها و مناقب امام علی در موسیقی نواحی متمرکز شده است.

 

شرکت‌کنندگان در این جشنواره را گروه‌‌های موسیقی هیوا (مهاباد)، شاهو  (دالاهو در استان کرمانشاه)، عاشیق سلجوق شهبازی (میانه)، نجوای کتول (کتول در استان گلستان) و تک‌خوانانی از جمله صمد حبیبی، احمدحسن راهی‌مالکی، رضا کدخدایی، بخشی خالد سعادتی و غفور محمدزاده تشکیل می‌دهند.

 

در این جشنواره همچنین از سیدمحسن مصطفی‌زاده، پژوهشگر حوزه ادب و فرهنگ که سال‌هاست در زمینه مناقب علوی و بحث غدیریه فعالیت می‌کند، تجلیل خواهد شد.

 

در همین ارتباط با هوشنگ جاوید گفت‌و‌گو کرده‌ایم و او درباره تفاوت غدیریه‌خوانی در ایران و کشورهای عربی براساس الحان متفاوت و چشم‌انداز این جشنواره توضیح داده است.

 

تولد جشنواره‌ای به نام نغمه‌ها و مناقب علوی

من طرحی داشتم که در سال جاری با بابک ربوخه، مدیر امور موسیقی و سرود سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران، در میان گذاشتم، مدت‌ها بود که دوست داشتم رویدادی ویژه غدیریه‌خوانی راه‌اندازی کنم و چند بار هم برای انجامش خیز برداشته بودم که نشده بود.

 

 طرح را که ارائه دادم، با توجه به این که ساکن مشهد هستم، یک یا دو روز بعد خواستند به تهران بیایم و گفتند فرهنگسرای رازی هم طرحی در این زمینه دارد و می‌توانیم با یکدیگر هم‌فکری کنیم. بعد از دو جلسه دیدار حضوری با مدیران این فرهنگسرا به طرحی مشترک رسیدیم با عنوان جشنواره نغمه‌ها و مناقب علوی که فقط مناقب علوی نباشد و انواع نغمه‌ها و آواهایی را که مربوط به غدیر و غدیریه است دربرگیرد که شامل پیامبر (ص)، ولایت و حضرت علی (ع) می‌شود، یعنی هم مناقب علوی و هم نعت پیامبر.

 

اولین غدیریه‌خوانیِ تاریخ

سابقه غدیریه‌خوانی دقیقا به روز غدیر برمی‌گردد. در این روز، حسان بن ثابت یکی از بهترین شاعران دوران پیامبر (ص) که در واقعه غدیر حضور داشت، بعد از اعلام پیام ولایت و وصایت از رسول اکرم، اجازه خواست تا شعری در این مورد بسراید که با درخواستش موافقت شد. یعنی اولین غدیریه ۱۴۰۰ سال پیش سروده شده است.

 

به این ترتیب از همان لحظه شکل‌گیری واقعه غدیر، شاعران به سمت ستایش آن در سروده‌هایشان رفتند. مرحوم علامه امینی در کتاب مبارک «الغدیر» به صورت مفصل به این قضیه پرداخته و اسناد مختلفی ارائه داده است که نشان می‌دهد غدیریه‌سرایی از کجا شروع و ادامه پیدا کردنش چطور موجب شکل‌گیری قالبی شعری به همین نام شد.

 

ردِ پای غدیریه‌سرایی در ادبیات فارسی از کسایی‌مروزی، شاعر قرن چهارم هجری‌قمری تا امروز قابل پیگیری است. یعنی بیش از هزار سال است که ایرانی‌ها غدیریه می‌گویند و اتفاقا چند سال پیش هم تیمی تشکیل شد برای گردآوری همین اشعار که توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در قالب کتابی به چاپ رسید. قبل از آن نیز روانشاد استاد احمد احمدی‌بیرجندی، کتاب «در ساخل غدیر» را گردآوری کرده بود.  

 

چون قالب‌شناسی این اشعار صورت گرفته، حیف است نوع الحانی را که اشعار را روایت می‌کنند، در دست نداشته باشیم و امیدواریم قدمی که امسال با جشنواره نغمه‌ها و مناقب علوی برداشته شده است، با شناسایی و گردآوری الحان و آوازهای ساخته شده در حوزه موسیقی‌ غدیر ادامه پیدا کند.

 

الحان ایرانی یا عربی؟ 

غدیریه‌های فارسی در قالب مثنوی، غزل، قصیده، رباعی، دو بیتی و حتی شعر سپید سروده شده و می‌شوند و به تبعیت از آن آوازها و لحن‌ها نیز از موسیقی ردیف دستگاهی نشات می‌گیرند و الحان عربی به آن شکل در آن‌ها دیده نمی‌شود جز در قسمت‌هایی از استان‌های جنوبی مثل خوزستان، بوشهر، آبادان، اهواز، سوسنگرد و... که محل سکونت هم‌وطنان عرب‌مان است و ممکن است تا حدودی و نه به شکل کامل، وامدار الحان عربی کشورهای همجوار باشند. یعنی حدودا ۳۰ درصد شیوه‌های آوازی‌شان ممکن است وام گرفته از موسیقی آوازی عربی رایج در کشورهای خلیج‌فارس باشد اما ۷۰ درصدش همچنان همان الحان ویژه عرب‌های ایران را دارد که بسیار هم زیباست و با رباب یا عود و آواز تک‌خوان‌ها ارائه می‌شود. به عنوان مثال امسال احمدحسن راهی‌مالکی را از اهواز داریم که هم خواننده است، هم مبتهل و هم قاری قرآن و الحان ویژه غدیر را به زیبایی اجرا می‌کند.

 

چگونگی حضور شرکت‌کنندگان در جشنواره امسال

امسال چون دوره اول جشنواره است، شرکت‌کنندگان را از طریق انتشار فراخوان انتخاب نکردیم، چون مطمئن بودیم گروه‌های زیادی متقاضی حضور می‌شوند و امکانات‌مان جوابگو نیست. با توجه به بودجه کمی که فرهنگسرای رازی در اختیار داشت و نظر به فرصت اندک‌مان تصمیم گرفتیم با همفکری یکدیگر گروه‌هایی را پیشنهاد دهیم و پیشنهادات را براساس مسائل مالی پایین و بالا و کسانی را انتخاب کنیم که رفت‌و‌آمدشان به تهران آسان‌تر باشد و دشواری کمتری را متحمل شوند. تا آن‌جا که اطلاع دارم بودجه جشنواره هم از طرف سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران تامین می‌شود.  

 

اولین دوره؛ تماشاخانه‌ای، دوره‌ بعد؛ در شاخه‌های مجزا

این جشنواره آن طور که عزیزان ما در فرهنگسرای رازی مدنظرشان بود، امسال به صورت تماشاخانه‌ای و برای آشنا شدن مردم با اشکال گوناگون این نغمات و صرفا در حوزه موسیقی نواحی است و سال بعد به صورت گسترش‌یافته، در سطحی ملی، در شاخه‌های مختلف و به صورت رقابتی برگزار می‌شود.

 

این شاخه‌ها شامل موسیقی تلفیقی، موسیقی ردیف دستگاهی، موسیقی مذهبی آوازی و... خواهند بود. همچنین در هر دوره از جشنواره از یک یا دو نفر از چهره‌هایی که در زمینه ادبیات و شعر یا موسیقی مربوط به غدیریه‌خوانی کار شایسته‌ای انجام داده‌اند، تجلیل خواهد شد که امسال در مورد سیدمحسن مصطفی‌زاده، شاعر و پژوهشگر حوزه ادب و فرهنگِ ساکن خراسان که سال‌هاست در زمینه مناقب علوی و بحث غدیریه فعال است، صورت خواهد گرفت.

 

 ما چون امسال شروع کارمان با موسیقی نواحی است، تلاش می‌کنیم به اصالت‌ها پایبند باشیم و کارها را به شکل و شیوه‌ای اصیل ارائه دهیم اما در دوره‌های بعد دست شرکت‌کنندگان باز است و جای نوآوری هم وجود دارد.

 

 

 

 

 

  • 10
  • 4
۵۰%
نظر شما چیست؟
انتشار یافته: ۰
در انتظار بررسی:۰
غیر قابل انتشار: ۰
جدیدترین
قدیمی ترین
مشاهده کامنت های بیشتر
هیثم بن طارق آل سعید بیوگرافی هیثم بن طارق آل سعید؛ حاکم عمان

تاریخ تولد: ۱۱ اکتبر ۱۹۵۵ 

محل تولد: مسقط، مسقط و عمان

محل زندگی: مسقط

حرفه: سلطان و نخست وزیر کشور عمان

سلطنت: ۱۱ ژانویه ۲۰۲۰

پیشین: قابوس بن سعید

ادامه
بزرگمهر بختگان زندگینامه بزرگمهر بختگان حکیم بزرگ ساسانی

تاریخ تولد: ۱۸ دی ماه د ۵۱۱ سال پیش از میلاد

محل تولد: خروسان

لقب: بزرگمهر

حرفه: حکیم و وزیر

دوران زندگی: دوران ساسانیان، پادشاهی خسرو انوشیروان

ادامه
صبا آذرپیک بیوگرافی صبا آذرپیک روزنامه نگار سیاسی و ماجرای دستگیری وی

تاریخ تولد: ۱۳۶۰

ملیت: ایرانی

نام مستعار: صبا آذرپیک

حرفه: روزنامه نگار و خبرنگار گروه سیاسی روزنامه اعتماد

آغاز فعالیت: سال ۱۳۸۰ تاکنون

ادامه
یاشار سلطانی بیوگرافی روزنامه نگار سیاسی؛ یاشار سلطانی و حواشی وی

ملیت: ایرانی

حرفه: روزنامه نگار فرهنگی - سیاسی، مدیر مسئول وبگاه معماری نیوز

وبگاه: yasharsoltani.com

شغل های دولتی: کاندید انتخابات شورای شهر تهران سال ۱۳۹۶

حزب سیاسی: اصلاح طلب

ادامه
زندگینامه امام زاده صالح زندگینامه امامزاده صالح تهران و محل دفن ایشان

نام پدر: اما موسی کاظم (ع)

محل دفن: تهران، شهرستان شمیرانات، شهر تجریش

تاریخ تاسیس بارگاه: قرن پنجم هجری قمری

روز بزرگداشت: ۵ ذیقعده

خویشاوندان : فرزند موسی کاظم و برادر علی بن موسی الرضا و برادر فاطمه معصومه

ادامه
شاه نعمت الله ولی زندگینامه شاه نعمت الله ولی؛ عارف نامدار و شاعر پرآوازه

تاریخ تولد: ۷۳۰ تا ۷۳۱ هجری قمری

محل تولد: کوهبنان یا حلب سوریه

حرفه: شاعر و عارف ایرانی

دیگر نام ها: شاه نعمت‌الله، شاه نعمت‌الله ولی، رئیس‌السلسله

آثار: رساله‌های شاه نعمت‌الله ولی، شرح لمعات

درگذشت: ۸۳۲ تا ۸۳۴ هجری قمری

ادامه
نیلوفر اردلان بیوگرافی نیلوفر اردلان؛ سرمربی فوتسال و فوتبال بانوان ایران

تاریخ تولد: ۸ خرداد ۱۳۶۴

محل تولد: تهران 

حرفه: بازیکن سابق فوتبال و فوتسال، سرمربی تیم ملی فوتبال و فوتسال بانوان

سال های فعالیت: ۱۳۸۵ تاکنون

قد: ۱ متر و ۷۲ سانتی متر

تحصیلات: فوق لیسانس مدیریت ورزشی

ادامه
حمیدرضا آذرنگ بیوگرافی حمیدرضا آذرنگ؛ بازیگر سینما و تلویزیون ایران

تاریخ تولد: تهران

محل تولد: ۲ خرداد ۱۳۵۱ 

حرفه: بازیگر، نویسنده، کارگردان و صداپیشه

تحصیلات: روان‌شناسی بالینی از دانشگاه آزاد رودهن 

همسر: ساناز بیان

ادامه
محمدعلی جمال زاده بیوگرافی محمدعلی جمال زاده؛ پدر داستان های کوتاه فارسی

تاریخ تولد: ۲۳ دی ۱۲۷۰

محل تولد: اصفهان، ایران

حرفه: نویسنده و مترجم

سال های فعالیت: ۱۳۰۰ تا ۱۳۴۴

درگذشت: ۲۴ دی ۱۳۷۶

آرامگاه: قبرستان پتی ساکونه ژنو

ادامه
دیالوگ های ماندگار درباره خدا

دیالوگ های ماندگار درباره خدا دیالوگ های ماندگار درباره خدا پنجره ای به دنیای درون انسان می گشایند و راز و نیاز او با خالق هستی را به تصویر می کشند. در این مقاله از سرپوش به بررسی این دیالوگ ها در ادیان مختلف، ادبیات فارسی و سینمای جهان می پردازیم و نمونه هایی از دیالوگ های ماندگار درباره خدا را ارائه می دهیم. دیالوگ های سینمایی معروف درباره خدا همیشه در تاریکی سینما طنین انداز شده اند و ردی عمیق بر جان تماشاگران بر جای گذاشته اند. این دیالوگ ها می توانند دریچه ای به سوی دنیای معنویت و ایمان بگشایند و پرسش های بنیادین بشری درباره هستی و آفریننده آن را به چالش بکشند. دیالوگ های ماندگار و زیبا درباره خدا نمونه دیالوگ درباره خدا به دلیل قدرت شگفت انگیز سینما در به تصویر کشیدن احساسات و مفاهیم عمیق انسانی، از تاثیرگذاری بالایی برخوردار هستند. نمونه هایی از دیالوگ های سینمایی معروف درباره خدا در اینجا به چند نمونه از دیالوگ های سینمایی معروف درباره خدا اشاره می کنیم: فیلم رستگاری در شاوشنک (۱۹۹۴): رد: "امید چیز خوبیه، شاید بهترین چیز. و یه چیز مطمئنه، هیچ چیز قوی تر از امید نیست." این دیالوگ به ایمان به خدا و قدرت امید در شرایط سخت زندگی اشاره دارد. فیلم فهرست شیندلر (۱۹۹۳): اسکار شیندلر: "من فقط می خواستم زندگی یک نفر را نجات دهم." این دیالوگ به ارزش ذاتی انسان و اهمیت نجات جان انسان ها از دیدگاه خداوند اشاره دارد. فیلم سکوت بره ها (۱۹۹۱): دکتر هانیبال لکتر: "خداوند در جزئیات است." این دیالوگ به ظرافت و زیبایی خلقت خداوند در دنیای پیرامون ما اشاره دارد. پارادیزو (۱۹۸۸): آلفردو: خسته شدی پدر؟ پدر روحانی: آره. موقع رفتن سرازیریه خدا کمک می کنه اما موقع برگشتن خدا فقط نگاه می کنه. الماس خونین (۲۰۰۶): بعضی وقتا این سوال برام پیش میاد که خدا مارو به خاطر بلاهایی که سر همدیگه میاریم می بخشه؟ ولی بعد به دور و برم نگاه می کنم و به ذهنم می رسه که خدا خیلی وقته اینجارو ترک کرده. نجات سربازان رایان: فرمانده: برید جلو خدا با ماست ... سرباز: اگه خدا با ماست پس کی با اوناست که مارو دارن تیکه و پاره می کنن؟ بوی خوش یک زن (۱۹۹۲): زنها ... تا حالا به زن ها فکر کردی؟ کی خلقشون کرده؟ خدا باید یه نابغه بوده باشه ... زیر نور ماه: خدا خیلی بزرگتر از اونه که بشه با گناه کردن ازش دور شد ... ستایش: حشمت فردوس: پیش خدا هم که باشی، وقتی مادرت زنگ می زنه باید جوابشو بدی. مارمولک: شاید درهای زندان به روی شما بسته باشد، اما درهای رحمت خدا همیشه روی شما باز است و اینقدر به فکر راه دروها نباشید. خدا که فقط متعلق به آدم های خوب نیست. خدا خدای آدم خلافکار هم هست. فقط خود خداست که بین بندگانش فرقی نمی گذارد. او اند لطافت، اند بخشش، بیخیال شدن، اند چشم پوشی و رفاقت است. دیالوگ های ماندگار درباره خدا؛ دیالوگ فیلم مارمولک رامبو (۱۹۸۸): موسی گانی: خدا آدمای دیوونه رو دوس داره! رمبو: چرا؟ موسی گانی: چون از اونا زیاد آفریده. سوپر نچرال: واقعا به خدا ایمان داری؟ چون اون میتونه آرامش بخش باشه. دین: ایمان دارم یه خدایی هست ولی مطمئن نیستم که اون هنوز به ما ایمان داره یا نه. کشوری برای پیرمردها نیست: تو زندگیم همیشه منتظر بودم که خدا، از یه جایی وارد زندگیم بشه ولی اون هیچوقت نیومد، البته اگر منم جای اون بودم خودمو قاطی همچین چیزی نمی کردم! دیالوگ های ماندگار درباره خدا؛ دیالوگ فیلم کشوری برای پیرمردها نیست سخن پایانی درباره دیالوگ های ماندگار درباره خدا دیالوگ های ماندگار درباره خدا در هر قالبی که باشند، چه در متون کهن مذهبی، چه در اشعار و سروده ها و چه در فیلم های سینمایی، همواره گنجینه ای ارزشمند از حکمت و معرفت را به مخاطبان خود ارائه می دهند. این دیالوگ ها به ما یادآور می شوند که در جستجوی معنای زندگی و یافتن پاسخ سوالات خود، تنها نیستیم و همواره می توانیم با خالق هستی راز و نیاز کرده و از او یاری و راهنمایی بطلبیم. دیالوگ های ماندگار سینمای جهان درباره خدا گردآوری: بخش هنر و سینمای سرپوش

ویژه سرپوش