نادر گلچین، خواننده موسیقی ایرانی که به واسطه صدای پخته و پرورده و خاصش با آن سوز پنهانی که با ساختار ارکستری هماهنگی زیادی داشت، زمانی به اشتهاری غریب رسیده بود؛ دو روز پیش در بیمارستان گاندی دار فانی را وداع گفت.
این خواننده محبوب که از حدود ١٠سال پیش با بیماری سرطان ریه مبارزه می‌کرد، حدود یک ماه آخر عمرش را بر اثر تشدید بیماری قلبی-ریوی در بخش مراقبت‌های ویژه بیمارستان گاندی بستری بود.
نادر گلچین متولد ١٦ آذر ١٣١٥ در رشت بود. این خواننده صاحب سبک که فعالیتش را در رادیو از سن دوازده سالگی از رادیو رشت آغاز کرده بود، در سال‌های بعد از انقلاب چندان پر کار نبود و در این مدت پس از ٣٥ سال کناره‌گیری تنها آلبومی به نام گریز که کار مشترک با فریدون شهبازیان است را منتشر کرد؛ مطلب زیر نگاهی دارد به زندگی و اوج و فرود کارنامه این خواننده محبوب.
خواننده‌ای توانا و صاحب سبک
نادر گلچین ازجمله خوانندگان صاحب سبک و دارای صدای خاص خود بود. با اینکه بیشتر آثار او به سال‌های پیش از انقلاب بازمی‌گردد، اما او در سال‌های اخیر کاری مشترک با فریدون شهبازیان نیز به بازار عرضه کرده بود. از آثار مهم او در آن دوران می‌توان به یوسف گم گشته اشاره کرد و از دیگر آثار او می‌توان به تصنیف مرغ سحر، ناوک مژگان، قصه شهر عشق، مسبب، من دیگه بچه نمیشم و آلبوم‌های گریز، نفس باد صبا، زلف بنفشه یاد کرد.
درباره گلچین باید گفت که او صدایی خاص با سوزی پنهانی و نیز پخته و پرورده دارد که با ساختار ارکستری هماهنگی زیادی دارد. او همچنین از تحریرهای شمرده و پخته آوازی برخوردار است و سعی می‌کند که محدوده صدایش را بشناسد و در همان محدوده از تمامی ظرفیت‌های صدایی‌اش بهره ببرد. وی شعر را به خوبی می‌شناسد و به همان خوبی و شمردگی در آوازهایش ادا می‌کند. او با آهنگسازان و هنرمندان زیادی ازجمله فریدون شهبازیان، عماد رام، مجتبی میرزاده، حسن یوسف‌زمانی، عبدالکریم مهرافشان، عباس خوشدل، همایون خرم، مهدی خالدی، محمد حیدری، فرامرز پایور و دیگران همکاری داشته است.
از کودکی تا اشتهار
نادر گلچین در سال ۱۳۱۵ در شهر رشت متولد شد. از کودکی به موسیقی علاقه فراوانی داشت و از ۱۲سالگی همکاری با رادیو رشت را آغاز کرد که در اختیار تیپ رشت بود و زیر نظر مدیران ارتش اداره می‌شد و خواننده محلی گیلان شد. همکاران وی در این رادیو عبارت بودند از: علی اکبرپور (آلتو، ویلن) نادر پوردلجو (قره‌نی) و عده‌ای دیگر از هنرمندان به نام رشت که مدت‌ها این همکاری ادامه داشت. سال سوم دبیرستان به هنرپیشگی روی آورد و در تئاتر رشت در نمایشنامه‌های بارگاه هارون‌الرشید و خواب‌های پینه‌دوز شرکت کرد و آوازهایی را در بازیگری اجرا کرد.
نادر گلچین در سال ۱۳۳۹ به تهران آمد و بی‌درنگ فعالیت‌های هنری خود را در اداره هنرهای زیبا و وزارت فرهنگ و هنر آغاز کرد. نخستين برنامه خود را با ارکستر محمود تاج‌بخش اجرا کرد و تا سال ۱۳۵۴ در این اداره به ترتیب با ارکسترهای فرامرز پایور، عباس خوشدل، عبدالکریم مهرافشان، عماد رام و مصطفی پورتراب ادامه همکاری داد.
او در سال ۱۳۵۰ همکاری خود را با رادیو ایران شروع کرد که تا سال ۱۳۶۲ ادامه یافت. گلچین در برنامه‌های مختلف رادیو، به‌ویژه برنامه گلها فعالیت چشمگیری داشت؛ و با هنرمندانی چون فرامرز پایور، منصور صارمی، پرویز یاحقی، حبیب‌اله بدیعی، علی‌اصغر بهاری، جلیل شهناز، فرهنگ شریف، فضل‌اله توکل، جهانگیر ملک، امیرناصر افتتاح، محمد اسماعیلی،
آبتین اجلالی و منصور نریمان همکاری کرد. از کارهای او که بسیار مورد استقبال شنوندگانش واقع شد، اجرای آهنگ آمد نوبهار اثر مهدی خالقی بود که به رهبری فرهاد فخرالدینی بازسازی و با گروه کر رادیو اجرا شد.
نادر گلچین بر اساس قراردادهای فرهنگی‌ـ‌هنری بین ایران و دیگر کشورها، همراه با ارکستر فرامرز پایور، به الجزایر رفت و موسیقی سنتی ایران را به هنردوستان آن کشور معرفی كرد. از دیگر کارهای برجسته این هنرمند، کنسرتی بود که به نفع زلزله‌زدگان بويین‌زهرا، همراه با ارکستر عماد رام برگزار کرد.
نادر گلچین در طول فعالیت‌های هنری خود متجاوز از ۳۰۰ آواز و آهنگ اجرا کرد و در کنار کار خوانندگی، مدیرمسئول یک شرکت تکثیر نوار مجاز موسیقی نیز بود.
کناره‌گیری پس از انقلاب
در سال‌های پس از انقلاب نادر گلچین از صحنه موسیقی کشور کناره‌گیری کرد. خود او در این‌باره در مصاحبه‌ای با روزنامه همشهری اظهار داشته است: من عضوی از وزارت فرهنگ و هنر بودم سال‌ها در این وزارتخانه با ارکسترهای مختلف همکاری داشتم. آن موقع به اقتضای جوانی حس و حال فعالیت در من زیاد بود ولی با نزدیک‌شدن به ایام پیری خود به خود میل به فعالیت‌های هنری در من کاهش یافت.
درظاهر اینطور نشان نمی‌دهم ولی به قول شاعر «بر ظاهر آباد من امید مبند من خانه ویرانه‌ام از من بگریز» نادر گلچین پس از ۳۵سال در ایران آلبومی به نام گریز منتشر کرد که کار مشترکی با فریدون شهبازیان بود. در ۱۷ دی ماه سال ۱۳۸۶ در فرهنگسرای هنر (ارسباران) مراسمی برای نکوداشت نادر گلچین و یادمان محمودی خوانساری برگزار شد و از این هنرمندان عرصه موسیقی تقدیر شد.
- 11
- 5
