بررسی قطعه های آلبوم «ابراهیم» محسن چاوشی و حاشیه‌های آن

«ابراهیم»نهمین آلبوم رسمی محسن چاوشی بالاخره از جنجال آتش بیرون آمد و منتشر شد. البته حاشیه های این آلبوم همچنان ادامه دارد و انگار قرار نیست تمام شود. «ابراهیم» با هشت قطعه منتشر شده است و در حالی که قرار بود در قالب یک آلبوم شش قطعه ای منتشر شود، کم تعدادترین آلبوم چاوشی نسبت به تمام آلبوم های رسمی قبلی اش است.  به نظر می رسد چاوشی در این آلبوم به صدای خودش زمان بیشتری داده تا آرام آرام در گوش مخاطب رسوخ کند.تمام ترانه های این آلبوم از «حسین صفا» است و برخی به دلیل استفاده از آثار یک ترانه سرا به چاوشی ایراد گرفته اند.

او درباره انتخاب حسین صفا و روابطش با او به موسیقی ما گفت:«رابطه من و اشعار حسین صفا در این آلبوم پیچیده است. کلمه به کلمه این اشعار را زندگی کرده‌ام و حالا احساس می‌کنم فصل جدیدی از همکاری من و حسین صفا آغاز شده است. هر واژه تکه‌ای از احساس ما را در سال‌های میان سالی شامل می‌شود. نه آنقدر غمگین و اندوهناک و نه آن قدر پیچیده و غریب.

«ابراهیم» روزنوشت‌های ما برای این برهه از زندگی‌مان است. سعی کرده‌ایم از زاویه‌ای دیگر به ماجراها نگاه کنیم و با انتشاراین آلبوم، احساس می‌کنم بار بزرگی از دوش من برداشته شده است. اعتقاد دارم هر فردی وظایف و تعهداتی درباره مسائل اجتماعی خود داشته و دارد. من با «ابراهیم» پا به میدان جنگ گذاشته‌ام.» در ادامه می توانید درباره همه قطعه های منتشر شده در این آلبوم و حاشیه های آن بخوانید. عادل روحنواز نوازندگی گیتار الکتریک، توحید نوری پیانو و میثم مروستی ویولن و سه تار را در این آلبوم به عهده داشته اند.

و عشق جوخه اعدام است

قطعه«ببر به نام خداوندت»همان قطعه ای است که باعث شد نام این آلبوم« ابراهیم» باشد. این قطعه مانند دو آهنگ «خوزستان» و « امیر بی گزند» با نوایی جز صدای چاوشی شروع می شود. ترانه این قطعه در هم پیچیده از مضامین و ذهنیت های متفاوت است. این قطعه را با یک بار شنیدن نمی توان قضاوت کرد، چندباره آن را بشنوید.

لگد زدند به شیری که صبر غرش او بود

قطعه «در آستانه پیری» همان قطعه ای است که محسن چاوشی بعد از نه گفتن دفتر موسیقی، قسمتی از آن را در صفحه اینستاگرام خود منتشر کرد. شاید به همین دلیل«لگد زدند به شیری که صبر غرش او بود» عبارت آشناتری از این آلبوم برای مخاطبان باشد. تشبیه های این ترانه به همراه صدای چاوشی و موسیقی، یکی از قطعاتی است که شاید بتوان گفت اجتماعی ترین ترانه این آلبوم است.

از آسمان بودن بسیار دلگیرم

یک موسیقی آرام که انتظارش را نداریدآغاز گر قطعه «همراه خاک اره»است. چاوشی خود این قطعه را آرام آغاز می کند و به مخاطب فرصت می دهد شعر را بچشد. صدای گیتار الکتریک در بیشتر قسمت های این قطعه به گوش می رسد. چاوشی ترانه دردناک این شعر را باحوصله می خواند، بدون هیچ عجله ای آن را به اوج می برد و باز آن را به بستر قبلی اش برمی گرداند.

هی جان به سر شدم که تو را آرزو کنم

نام این قطعه«لطفا به بند اول سبابه ات بگو» است. لحن چاوشی در این قطعه ۵ دقیقه و ۳۱ ثانیه ای به لحن مستاصل ترین ها می ماند. به لحن کسی که هر چه درماندگی در آستین دارد، به صدایش بخشیده است. دکلمه در میانه این آهنگ هم به گوش می خورد. چاوشی دیروز قسمتی از این آهنگ را همزمان با انتشار«ابراهیم» در صفحه اش با متن « اما پسر شدم که تو را آرزو کنم» به اشتراک گذاشت. این قطعه به احتمال زیاد جزو همان هایی بوده که برای مجوز به اشکال خورده اما از مهلکه جان سالم به در برده است.

مادر مداد قرمز من کو؟

قطعه «ای ماه مهر» با دکلمه آغاز می شود. همان طور که از نام این قطعه پیداست بی ربط به ماه مهر و شروع فصل مدرسه ها نیست که چاوشی آن را « زهر حلال و بد اخلاق» می خواند. دکلمه های حسین صفا در این قطعه بیشتر از قبلی هاست و گاه و بی گاه از راه می رسد. این قطعه جزو انگشت شمار قطعه های موسیقی در ایران است که در نگاه اول طعنه به سیستم پیر و فرتوت آموزشی می زند. موسیقی پایانی این قطعه دیر از راه می رسد و شاید یکی از عیب های این قطعه به حساب بیاید.

دلم دف است نیستانا

چاوشی بی مقدمه به سراغ قطعه« جهان فاسد مردم را» می رود. او می خواند و دف همراهی می کند و صدای پیانو می آید. او می خواهد در این قطعه با ارجاع به برخی عبارت های عامیانه و گاه تشبیه ها تصویر بسازد. ۳ دقیقه و ۳۴ ثانیه این قطعه آن قدر زود می گذرد که بعد از تمام شدن آهنگ هنوز منتظر ادامه آن هستید،... اما انتظار بی فایده و این قطعه به پایان رسیده است.

مهمانان ناخوانده «ابراهیم»

اشعار دو قطعه ای که مجوز نگرفتند اما به آلبوم اضافه شدند، از کتاب شعر «منجنیق»حسین صفا ست. نام این دو قطعه «تو در مسافت بارانی» و «ما بزرگ و نادانیم» است که در ادامه از آن ها هم نوشتیم. چند روز پیش هم آهنگی به نام «مسلخ» از محسن چاوشی که به موضوع قاچاق جنسی دختران ایرانی در دبی پرداخته بود، لو رفت.

که زندگی دو سه نخ کام است

چاوشی شب قبل از انتشار آلبوم قسمتی از قطعه «تو در مسافت بارانی» را در صفحه خود به اشتراک گذاشت و نوید رسمی انتشار ابراهیم را داد. او در پاسخ به پرسش یکی از کاربران که «این آهنگ حذف شده محسن جان» نوشت:«خودم منتشر می کنم». در قسمتی از این قطعه می شنوید « من و تو آخورمان مرگ است / از این دُرشکه بیا پایین / تو نیز شِیهه بکش گاهی».

مُفلسیم در خوردن ، مُمسِکیم در مُردن

مشکلی که درباره قطعه «تو در مسافت بارانی» وجود دارد درباره قطعه «ما بزرگ و نادانیم» هم صادق است. به نظر می رسد این قطعه هم به دلیل چند واژه و مفهوم مجوز نگرفته باشد. هرچند موسیقی این قطعه جذاب و نوتر از قبلی است. در قسمتی از این قطعه می شنوید: «هم درشت و غمگینیم، هم سیاه و بدبینیم / هم برای آبادی قطره‌ ای نمی باریم / هم نگه نمی داریم / حُرمت خرابی را / شب که می شود خوابیم، صبح و ظهر هم خوابیم / عصر هم که تا شب خواب / شب دوباره تا شب خواب / توی خواب می‌بینیم، روز آفتابی را»

دفتر موسیقی از دو قطعه بدون مجوز بی خبر است

جنجال های آلبوم ابراهیم با انتشار آن پایان نیافت. محسن چاوشی بعد از انتشار آلبومش همه پست های قبلی در صفحه اینستاگرامش را حذف کرد و تنها چهار پست را نگه داشت. نکته جنجالی تر این که  این آلبوم به صورت رسمی شامل شش قطعه ای است که آن ها را معرفی کردیم اما در مارکت های رسمی موسیقی و هف هشتاد شامل هشت قطعه بود. به همین دلیل با روابط عمومی دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تماس گرفتیم و از آن ها درباره تعداد قطعه های مجاز آلبوم ابراهیم پرسیدیم. مجید فروغی مدیر روابط عمومی معاونت هنری وزارت ارشاد ضمن رد هشت قطعه مجاز گفت:« دفتر موسیقی این ماجرا را پیگیری می کند». هرچند در تماس های دوباره ما با دفتر موسیقی هیچ کس پاسخگو نبود!

به این اوضاع آشفته، جریان مجوز گرفتن پرحاشیه آلبوم ابراهیم را هم اضافه کنید. هفدهم مرداد ماه امسال، محسن چاوشی با بیانیه ای وزارت ارشاد را تهدید کرد که در صورت ندادن مجوز، آن را بدون مجوز منتشر می کند و همین بیانیه سرآغاز توفانِ «ابراهیم» بود. حاشیه های زیادی از آن روز به بعد ایجاد شد تا این که علی ترابی مدیر کل دفتر موسیقی که پیش از این اصلاح ترانه ها را تنها راه صدور مجوز می دانست، در نشست رسانه ای جشنواره موسیقی فجر گفت: « با آقای چاوشی نشستیم و با هم بستنی خوردیم و در یک شرایط دوستانه با هم حرف زدیم. من در این فضا بر اساس مسئولیت خودم سه قطعه ای را که اصلاحیه خورده بود، مجوز دادم و دو قطعه دیگر نیز اصلاحاتی دارند که باید درباره آن اقدامات لازم انجام شود.»

اکرم انتصاری