محمد رحمانیان: امنیتی شدن تئاتر، فضای کار را سخت می‌کند

این نمایشنامه نویس و کارگردان تئاتر که چند روز قبل برای ایراداتی که به یکی از نمایش‌هایش وارد شده، به دادسرا احضار شده بود در گفت‌وگویی با ایسنا، درباره اتهاماتی که برای آن‌ها احضار شده و نیز دو قرار کفالت توضیح داد؛ که البته برای قرار کفالت دوم که با همراهی مدیرعامل خانه تئاتر صورت گرفته بود باید دوباره اقدام کند چون شهرام گیل آبادی خودش هم در دادسرا برای نمایش‌اش پرونده دارد.

رحمانیان ابتدا با یادآوری مسائلی که دی ماه سال قبل در آخرین روزهای اجرای نمایش «ترانه‌های قدیمی پیکان جوانان» پیش آمده بود گفت: آن زمان صحبت‌هایی مبنی بر مشکل داشتن نمایش مطرح شد، در حالی که کار چند بار بازبینی شده بود ولی از سوی مرکز هنرهای نمایشی در دوره مدیر قبلی اعلام شد که شاکی خصوصی دارم که آن هم سپاه است. هرچند در این باره چیزی به من ابلاغ نشده بود تا اینکه می‌خواستم برای فیلمی به خارج از کشور بروم که متوجه شدم امکان خروج از کشور را ندارم و وقتی پرس‌وجو کردم متوجه شدم به دلیل تک خوانی زن در نمایش  دچار مشکل شده‌ام.

او افزود: آن موقع با همین توضیحات تفهیم اتهام و با قرار کفالت آزاد شدم اما بعد، چند بار که قصد داشتم کاری را شروع کنم اجازه‌ای داده نمی شد که همین اواخر نزد شهرام کرمی (مدیرکل هنرهای نمایشی) رفتم، ولی گفتند نمی‌توانم کاری روی صحنه ببرم. این وضعیت ادامه داشت تا این که هفته گذشته مطلع شدم بنا به احضاریه‌ای، باید خود را به دادسرا معرفی کنم و ‌وقتی اول هفته مراجعه کردم پس از پاسخ به پرسش‌ها در آخرین لحظات علاوه بر جرم قبلی که تک خوانی زن بود، تبلیغ علیه نظام را هم برای نمایش «ترانه‌های قدیمی پیکان جوانان» به عنوان یک جرم دیگر اضافه کردند و این برای من بسیار عجیب بود چون در زندگی‌ام هیچ وقت چنین کاری نکردم. کار من نمایشنامه‌نویسی است نه سیاسی.

او در  پاسخ به اینکه  آیا  خودش تک خوانی زن را قبول دارد؟ گفت: این مسئله را آنجا هم توضیح دادم و گفتم شرایط در شب‌های مختلف تئاتر متفاوت است، گاهی خواننده دوم پایین‌تر می‌خواند یا بالاتر و ممکن است به صورت تک خوانی تعبیر شود در حالی که نیت ما بر تک خوانی زن نبوده و اگر اینطور بود دو خواننده نمی‌گذاشتیم. ضمن اینکه این نوع اجرا برای من اولین‌ بار نبود و همیشه این مسئله رعایت شده است.

وی ادامه داد:به این ترتیب قرار وثیقه صادر شد که با صحبت من به قرار کفالت تبدیل شد. در حال حاضر با دو قرار کفالت آزاد شدم البته کفالت جدید را آقای شهرام گیل آبادی گذاشته بود که چون خودش پرونده دارد کفالتش را نپذیرفتند و باید دوباره مراجعه و پیگیری کنم.

رحمانیان درباره سختی‌هایی که برای گروه‌های نمایشی بیشتر شده است، گفت: به نظرم یک هجمه کلی بر مجموعه فرهنگ و هنر وجود دارد به ویژه تئاتر و نمی‌دانم از کجا و چرا شروع شده است. من سیاسی نیستم و نمی‌دانم این اتفاقات و ماجراها دلایل سیاسی دارد یا خیر، اما واقعیت این است که ما طبق مجوزهای اداره کل هنرهای نمایشی اجرا می‌کنیم و قرار نیست علاوه بر آن مجوز ها، به جای دیگری پاسخگو باشیم.

او گفت: در این‌ ماجراها متوجه شدم سالن‌های تئاتری موظف هستند فیلم اجراها را ضبط کنند و برای دوستان بفرستند و این مسئله امنیت گروه‌های نمایشی را از بین می‌برد چون دیگر می‌دانیم نمایشی را که اجرا می‌کنم ممکن است یک ساعت بعد روی میز یک قاضی باشد. من در همین پروسه بررسی پرونده خودم متوجه این قضیه شدم که از تمام شبهای اجرا انگار فیلم موجود است.‌البته شاید سالن داران موظف به چنین کاری باشند ولی مسئله مهم این است که تمام کارهای ما بازبینی می شود.

 وی تاکید کرد: نمایش من هم پس از چند بار بازبینی مجوز گرفت و ما هیچگاه بدون مجوز روی صحنه نمی‌رویم ولی  امنیتی کردن فضا و برخی اتهاماتی که وارد می‌شود اصلا جالب نیست مثل تماشاخانه شهرزاد که دیدم در نامه‌اش لفظ "فساد" به کار رفته در حالی که به نظرم تا وقتی برخی دوستان تئاتر را کانون فساد بدانند در بر همین پاشنه می‌چرخد مگر اینکه آن‌ها دیدگاه شان را تغییر دهند و بدانند تئاتر در این کشور علاوه بر قدمت طولانی و عمر ۱۵۰ ساله تئاتر مدرن، دارای جایگاه روشنگری و روشنفکری است و کسی قصد فساد ندارد که اگر داشته باشد در جای دیگر این کار را میکند.

رحمانیان با اشاره به افزایش متون خارجی در تئاتر گفت: باید تلاش کنیم نمایش ایرانی قوی‌تر شود، باید تئاتر را زنده نگه داشت و نمایشنامه‌نویسی ایران را هم تقویت کرد. در این بین می‌دانم شاید اداره کل هنرهای نمایشی و در واقع قوه مجریه چندان نتواند در کار قوه قضاییه دخالت کند اما لااقل می تواند اعتراض کند و در کنار هنرمندانش بایستد.

او در پایان گفت: شنیده‌ام کمیسیونی تشکیل شده از نماینده وزیر ارشاد و نماینده قوه قضاییه تا با توجه به افزایش مشکلات حوزه تئاتر این اتفاقات و مشکلات برطرف شود.