نگاهی به اولین قسمت های سریال «شب عید» سعید آقاخانی

با این که از سال ۸۸ تا ۹۴ شاهد کارنامه پرکار تلویزیونی آقاخانی در تولید سریال برای رسانه ملی بودیم ولی بعد از مجموعه «بیمار استاندارد» در سال ۹۴ دیگر بیننده کارهای او در قاب تلویزیون نبودیم. این سریال با وجود نمایش شناسنامه مجموعه سازی آقاخانی، به خاطر مذهبی و مناسبتی بودن و نیز فاصله گرفتن از تهران، کاری نو و خلاقانه تر از کارهای پیشین اوست. به برخی از نقاط قوت این کار اشاره می کنیم:

قصه هایی از جنس مردم

«شب عید» داستان راننده ای به نام «رضا» را روایت می کند که در مسیر راه آهن به هتل زائران حرم مطهر رضوی را جابه جا می کند و در این مسیر درگیر قصه ها و گاه دردسرهای مسافرانش می شود. مجموعه ماجراهایی که در عین داشتن جذابیت معنوی برای ببیندگان، به دلیل روایت دلدادگی ایرانیان به ساحت نورانی حضرت رضا (ع) و شهر مقدس مشهد، به خاطر طرح قصه های کوتاه و مستقل در هر قسمت خسته کننده نیست.

مهم ترین ویژگی این کار آقاخانی مانند دیگر آثار پربیننده اش، نمایش سبک و سیاق زندگی و گویش عامه مردم به دور از سیاه نمایی است و به همین دلیل به دل مردم هم می نشیند که خودروی ون کهنه مسافرکشی «رضا» و همه مختصات زندگی خانوادگی و اطرافیانش از دایی و زن دایی گرفته تا دوست و همسایه ها نمونه های مشهود آن هستند.

طنزی هوشمندانه با گویش مشهدی

«سانروف تو مشهد قدغنه، چون آسمان مشهد کبوتر زیاد داره، اون وقت شرمنده شما می شیم/ این طوری نگاهش نکن، این ماشین جوونی هاش، صفر تا صدش هفت دقیقه بوده...» . این مجموعه در گونه طنز اجتماعی، لحنی لطیف و بانمک را برای بیان دیالوگ های خود انتخاب کرده است که بیننده را مرتب به چاشنی لبخندی مهمان می کند و مانند برخی از سریال های این گونه نمایشی، قهقهه های بی هدف را تجربه نمی کند.

البته استفاده خوب از لهجه مشهدی برای قوت بخشیدن به این زبان طنازانه هوشمندانه بوده و شکل واقعی تری به یک سریال دور از پایتخت و شهرستانی داده است؛ عباراتی از جنس «زائرای آقا صِفا مِکنن، خوب رَفتُم...» . در این بین، شیرین زبانی های هدایت هاشمی در نقش «رضا» ی داستان با این که در ادای بسیاری از کلمات از گویش مشهدی خارج می شود، به خوب از آب درآمدن این لحن طنز کمک کرده است.

تجربه خوب یک همکاری

آقاخانی با استفاده به جا از بازیگران بومی مشهد در کنار هنرمندان مهمانی از پایتخت، کاری یکدست را به نمایش گذاشته که در قسمت اول شاهد بازی گیرا و دلنشین هدایت هاشمی (اهل نیشابور) در نقش اصلی در کنار سروش جمشیدی و نعیمه نظام دوست هستیم. حضور حمید لولایی، مرجانه گلچین، حسین محب اهری در فهرست هنرمندان این مجموعه، نشان از سمت و سوی پرقوت تر طنز در انتخاب بازیگران «شب عید» داشته است.

خیلی دور، خیلی نزدیک

در جای جای این سریال، اشارات تلویحی بیانی و تصویری به نمادهای فرهنگی شهر زیارتی مشهد و وجود مقدس امام رضا (ع) می شود که حس معنوی بیننده را تحریک و تقویت می کند.

از جمله در قسمت اول، نمایش مهربانی میان مجاوران و زائران به نشانه رأفت امام مهربانی خاصه آن جایی که «مامان باتی» در خیابانی مشرف به حرم امام رضا (ع) اجناس دخترک دستفروش را با این که به دردش نمی خورد، با دست و دلبازی می خرد یا کرایه «رضا» ی راننده را به همراه یک تبرکی بدون این که او بداند، روی صندلی عقب ماشین می گذارد و می رود و بعد «رضا» رو به گنبد و گلدسته حرم می کند و می گوید: «آقا خودت حواست به مامان باتی باشه، قربونت برُم پسرعمو» .

سارا صالحی