کلاه قرمزی، در به در دنبال «علیقلی»!

این بار فرق نمی‌کند متولد کدام دهه باشید. هر نسلی به نوعی در پستوی ذهنش با موسیقی «کلاه قرمزی و پسرخاله»، «خونه مادربزرگه» و «شهر موش ها» خاطره دارد و با مرور آن لبخندی روی لبش می‌نشیند. تا به حال درباره عروسک‌گردان‌ها، بازیگران و کارگردان‌های این مجموعه‌ و فیلم‌های سینمایی، گفته شده است؛ اما کمتر درباره آهنگ سازهای آن‌ها خوانده‌ایم. محمدرضا علیقلی آهنگ ساز مطرح و نامزد بیش از ۱۵ سیمرغ بلورین بهترین موسیقی جشنواره فیلم فجر، یکی از خاطره‌سازترین و پرکارترین آهنگ سازهای حوزه موسیقی کودک است که در ادامه مطلب بیشتر درباره او و بهرام دهقانیار، دیگر آهنگ ساز این حوزه  و آثارشان نوشته‌ایم.

محمدرضا علیقلی؛ آهنگ ساز کودکانه‌های شیرین

محمدرضا علیقلی ۵۹ ساله و اهل تهران است. او ۱۴‌سالگی‌اش را به یادگیری نوازندگی ترومبون(یک ساز بادی برنجی) زیر نظر یک استاد بلغاری گذراند و در ۲۱ سالگی، آهنگ سازی مجموعه تلویزیونی به یاد ماندنی «مثل‌آباد» را برعهده گرفت. در هر قسمت از این مجموعه یک ضرب‌المثل در قالب داستان به تصویر کشیده می‌شد. او در سال ۹۰، مشغول ساخت موسیقی فیلم سینمایی «کلاه‌قرمزی و بچه ننه» شد و  اکنون هشت سال از آخرین فعالیت او در حوزه موسیقی کودک می‌گذرد. علیقلی بعد از سال‌ها تجربه در حوزه آهنگ سازی فیلم و سریال، به گونه جدیدی روی آورده و مشغول آهنگ سازی  مجموعه «حیات وحش ایران» به کارگردانی مانی میرصادقی برای شبکه مستند سیماست.

گوشه‌ای از خاطره‌سازی‌های علیقلی

فیلم سینمایی «کلاه قرمزی و پسرخاله» که یکی از رکوردداران فروش فیلم سینمایی در کشور نیز هست و چندی پیش موسیقی آن در مراسم اختتامیه جشنواره قصه‌گویی و تجلیل از ایرج طهماسب پخش شد و دیگر سری‌های این مجموعه، یعنی «کلاه قرمزی و سروناز» و «کلاه قرمزی و بچه‌ننه»، از دیگر آهنگ سازی‌های خاطره‌ساز علیقلی است. موسیقی فیلم سینمایی «شهر موش‌ها» و مجموعه تلویزیونی «مدرسه موش‌ها»، با تیتراژ خاطره‌انگیز «ک مثل کپل/ صحرا شده پر زگل» با شعر ابوالقاسم حسینی ژرفا نیز از دیگر آثاری است که کودکان چند نسل را با خود همراه کرده و از ساخته‌های این آهنگ ساز است. البته اگر جزو آن دسته از دانش‌آموزانی بوده باشید که به اردوهای سینمایی مدرسه نه نمی‌گفتید، باید با موسیقی  زیبا و محلی فیلم سینمایی «گلنار» و سرود «گلنار مثل گلی بود که گفتند پرپرگشته/ شکر خدا دوباره به ده ما برگشته» آشنایید. فهرست خاطره‌سازی‌های علیقلی در سینمای کودک این جا تمام نمی‌شود، آهنگ سازی «پاتال و آرزوهای کوچک»، «دزد عروسک‌ها» و «مریم و میتیل» که بیشتر جزو فیلم‌های موزیکال کودکانه محسوب می شوند و مبتنی بر موسیقی هستند، از دیگر آثار موسیقی این آهنگ ساز در دهه ۶۰ محسوب می شود که بارها به بهانه‌های مختلف از شبکه‌های سیما روی آنتن رفته است. انگار غیبت چند دهه‌ای فیلم‌های عروسکی و خوش‌ساخت کودکانه باعث شده است این آهنگ ساز باتجربه در حوزه ساخت موسیقی کودک، دیگر تمایلی به آهنگ سازی در این حوزه نداشته باشد و در سال‌های اخیر نام او را تنها به عنوان آهنگ ساز سایر ژانرهای سینمایی روی پرده نقره‌ای ببینیم.

بهرام دهقانیار؛ از «خونه مادربزرگه» تا «قصه‌های تا به تا»

بعید است کسی موسیقی «خونه مادربزرگه» را نشنیده باشد. بهرام دهقانیار، آهنگ ساز ۵۴ ساله کشورمان، سازنده موسیقی این مجموعه به یاد ماندنی است. او به تازگی به عنوان رئیس انجمن سرود کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان نیز انتخاب شده است. دهقانیار جدا از آهنگ سازی‌های ماندگار سریال «خانه سبز»، «همسران» و «پدرسالار»، در حوزه کودک هم آثار قابل ذکری از خود باقی گذاشته است. او در دهه ۶۰، دو تجربه موفق موسیقایی در زمینه کودک دارد، «زیر گنبد کبود» یا همان آقای حکایتی خودمان که سری اول آن با نویسندگی ایرج طهماسب، در سال ۶۶ کلید خورد و «خونه مادربزرگه» که شاید بتوان آن را درخشان‌ترین آهنگ سازی کودکانه دهقانیار دانست.

این مجموعه، در همان سال به کارگردانی مرضیه برومند ساخته شد و از شبکه ۲ سیما  روی آنتن رفت. او بعد از آهنگ سازی برای این دو مجموعه، مشغول ساخت موسیقی در ژانرهای دیگر شد تا این که در سال ۷۳ دوباره با ساخت موسیقی یک مجموعه تلویزیونی و یک فیلم سینمایی، به دنیای کودکان بازگشت. دهقانیار در این سال با ساخت موسیقی «قصه‌های تا به تا» به یک موفقیت دیگر در این حوزه رسید. این مجموعه را اغلب با آن عروسک صورتی و کارهای خارق‌العاده‌اش، با ورد «زی زی گولو آسی پاسی درا کوتا (دراز کوتاه) تا به تا» به یاد می‌آوریم.

همچنین، موسیقی خاطره‌انگیز فیلم سینمایی «الو الو من جوجو ام» نیز در همان سال تبدیل به یکی از آثار ماندگار او شد. ساخت موسیقی مجموعه «آب پریا» در سال۹۲  و«شهر موش‌ها۲» در سال ۹۳، آخرین گام او در حوزه ساخت موسیقی کودک بوده است. می‌توان گفت او نیز پنج سال از این حوزه دور مانده و شاید بزرگ‌ترین علت آن، ساخته نشدن مجموعه ها و فیلم‌های موثر کودکانه و به این ترتیب، دوری آهنگ سازان باتجربه کودک از این حوزه باشد.