آرایه موازنه آرایه موازنه به معنای آوردن کلمات هموزن در دو مصراع از شعر یا دو پاره از نثر است. در برخی از موارد شاعران برای افزایش جذابیت اشعار از آرایه موازنه در دو بیت استفاده می کنند. در ادامه این مقاله از سرپوش به تفسیر آرایه موازنه می پردازیم. آرایه موازنه...
آرایه های ادبی از دو بخش بیان و بدیع تشکیل شده است یکی از موضوعات مهم در ادبیات فارسی، صناعات ادبی یا آرایه های ادبی میباشد که اگر این صنایع بدیع در ادبیات فارسی رعایت شود باعث زیبایی جملات برای خواننده و شنونده می شود. یکی از ترفندهای زیبایی و اثربخشی بیشتر سخن منظوم یا...
وقتی که تکرار در ابتدا و انتهای بیت باشد آرایه تصدیر به وجود میاید یکی از آرایه های بدیعی و تمهیدات هنری به نام تصدیر میباشد که در متون ادبی کاربرد دارد. الفاظ در شعر، به شکلهای مختلفی تکرار میشود و همچنین دارای تعبیرها و تعریفهای مختلفی در طول تاریخ می باشد. در این مطلب...
مهمترین بخش گزاره، فعل است هر جمله، بیانگر خبری درمورد کسی یا چیزی است. این خبر، متشکل از دو بخش نهاد و گزاره میباشد که در این مقاله با تعاریف، ویژگی ها و مباحث پیرامون نهاد و گزاره اشنا میشوید. در این مطلب از سرپوش نهاد و گزاره به همراه مثال توضیح داده شده است. نهاد...
آرایه قلب برای اضافهشدن موسیقی به شعر استفاده میشود جناس از لحاظ صامت و مصوت به همجنس سازی کلمات، اشاره دارد و موجب افزایش موسیقی کلام میشود. آرایه قلب یکی از اجزای صنعت جناس، قلب می باشد. معنی کلمه ی قلب، واژگون کردن میباشد درحالیکه معنی کلمه ی مقلوب، واژگونه است...
آرایه تشخیص یکی از انواع آرایههای ادبی است با توجه به اینکه زیرساخت آرایه «تشخیص»، تشبیهی است؛ پرداختن به ابعاد گوناگون این آرایه ادبی از اهمیت به سزایی برخوردار است. بلاغیون گذشته و معاصر، همواره درباره« تشخیص» بگونه ای بحث کرده اند؛ تشخیص بگونه ای از استعاره مکنیه...
در آرایه اسلوب معادله شاعر، مطلبی را که در ذهن دارد، در یک مصراع بیان میکند یکی از آرایه های ادبی که برگرفته از آرایه تمثیل است؛ آرایه اسلوب معادله نام دارد. درواقع مفهوم مصراع اول و دوم یک بیت در این آرایه با هم برابرند یا هر دو مصراع، بیانگر یک پیام و منظور هستند و...
یکی از اصطلاحات ادبیات فارسی، لف و نشر میباشد آرایه لف و نشر، مختص آرایه های معنویست. گاهی چندین کلمه در بیت یا متن، به صورت مبهم حاضر میشوند و چندین کلمه دیگر در ادامه اش به توصیف فعل یا صفتی درباره آن ها می پردازد که موجب ایجاد آرایه لف و نشر میشود. در این مطلب از...
مجاز واژهای عربی و در لغت به معنای غیرواقعی است از تاثیرگذارترین و پرکاربردترین آرایه ها می توان به آرایه مجاز اشاره کرد. آرایه مجاز، انواع گوناگونی دارد. آرایه مجاز مجاز بعنوان یک واژه ی عربی شناخته میشود و معنای این کلمه، غیرواقعی است. هر واژه ای میتواند دارای یک...
به آوردن دو کلمه با معنی متضاد در نثر و شعر ،آرایه ی تضاد میگویند یکی از آرایه های ادبی، آرایه تضاد نام دارد و به معنای آوردن دو کلمه با معنی متضاد می باشد. هدف از استفاده از این کلمه در سخن به منظور روشنگری، زیبایی و لطافت آن است. آرایه تضاد دارای قدرت تداعی است و ذهن...
آمیختن دو یا چند حس در کلام، حس آمیزی نامیده میشود معمولاً حاصل یافته ها و داشته های شاعر، شعر می باشد. این یافته ها و داشته ها به تنهایی از یک حواس بهره نمی برند، بلکه شاعر باید ترکیبات و تعبیراتی برای بیان و انتقال این موارد به خواننده، بیافریند تا بر تمام حواس وی...
یکی از بهترین روشهای پیدا کردن آرایه حسن تعلیل در اشعار، دانش ادبی غنی میباشد آرایه حُسن تعلیل در زمانی کاربرد دارد که شاعر یا نویسنده از آن به منظور خیال انگیز کردن متن خود، استفاده می کند. درواقع یکی از زیباترین آرایه های ادبی معنوی، آرایه حسن تعلیل نام دارد که موجب...
آرایه تضمین در متن به دو دسته تضمین آشکار و تضمین پنهان تقسیم میشود زیبایی های ادبی بسیاری در زبان و ادبیات فارسی وجود دارد که از آن ها می توان به واج آرایی، سجع، تکرار، آرایه تضمین، تشبیه، ترصیع، کنایه و … اشاره کرد. در واقع شاعر یا نویسنده، برای هنرنمایی هنرش و خلق...
آرایه اشتقاق به واژه های هم ریشه ای اطلاق می شود اشتقاق در زبان شناسی، به عنوان یکی از روش های واژه سازی محسوب میشود؛ به طورمثال شاد- ی و نا- خشنود، برگرفته از شاد و خشنود است و تعیین از کلمه ی تعيين کردن بوجود می آید. یک تقابل با فرآیند صرف معنی می شود که نوع دیگری از...
در ایهام، ذهن با اندکی تأمل، هر دو معنی را کشف میکند که سبب زیباییآفرینی خواننده میگردد درصورت جایگذاری دو معنای یک واژه درون بیت یا عبارت و به دست آمدن یک کلام منطقی از هر دو معنا به آن واژه« ایهام» می گویند. در این مطلب از سرپوش با انواع ایهام آشنا می شوید. آرایه...
واج آرایی آراستن سخن با واج است یکی از آرایه های گوشنواز ادب فارسی، واج آرایی نام دارد و به نظم و نثر طراوت و زیبایی خاصی می دهد. شرط اصلی برای این که واج آرایی تشکیل شود، اینست که صامت یا مصوت بیش از ۳ بار آن هم در فاصله ی نزدیک تکرار شود. واج آرایی تکرار یک یا چند...
تلمیح از لحاظ ساختار هم دارای تشبیه است و هم می توان در آن تناسب دید یکی از تکنیک ها و آرایه های معنوی پر کاربرد در میان آرایه های ادبی لفظی و معنوی در شعر و ادب فارسی، آرایه تلمیح نام دارد که از آثار ادبی در صورت درک زیبایی و اثربخشی آن لذت بیشتری میبرید. در این مطلب از...