آرایه اشتقاق
آرایه اشتقاق به واژه های هم ریشه ای اطلاق می شود که موجب نزدیکی واج های آن ها به یكدیگر می شود. به عنوان نمونه :دیده و دیدار – بینا و بینندگان – لطف و لطیفه.
معنای آرایه اشتقاق، گرفتن و مشتق کردن می باشد؛ یعنی چند کلمه از یک ریشه بدست می آید. کلماتی که از یک کلمه مشتق می شوند باید یک ریشه داشته باشند و همچنین کلمات مشتق شده از نظر ترتیب حروف باید پیرو ریشه ی اصلی آن باشند.
اشتقاق میتواند بدون این که شکلش تغيير کند؛ اتفاق بیفتد که یک نمونه ی آن تلفن( اسم) و تلفن کردن است. باور بعضی از زبان شناسان اینست که زمانی یک تکواژ پوچ اضافه میشود که مقوله ترکیبی یک کلمه بدون این که در شکلش تغییری ایجاد شود؛ عوض شده باشد.
مثالی برای آرایه ی اشتقاق از سعدی شیرازی
ستاره ای بدرخشید و ماه مجلس شد
دل رمیده ی ما را انیس و مونس شد
" انیس، مونس" در بیت بالا، آرایه ی اشتقاق را در این بیت، ایجاد کرده است.
گردآوری: بخش فرهنگ و اندیشه سرپوش
- 15
- 4