روز جهانی چپ دست ها
روز ۱۳ اوت که مصادف با ۲۲ مرداد است، را روز جهانی چپ دست ها می نامند. نام این روز در سال ۱۹۷۶ مصادف با ۱۳۵۵ خورشیدی پیشنهاد شد و به تصویب رسید. چپ دست بودن در نظر هرکسی به یک شکل تعبیر می شود؛ بعضی از افراد بر این باورند که افراد چپ دست در مقایسه با راست دست ها هوش بیشتری دارند و بعضی دیگر بر این تصورند که در گذشته چپ دست ها شوم بوده و به همین خاطر آن ها را یک عیب می دانستند.
البته این طرز فکر افراد مربوط به زمان های خیلی دور نیست. در آن زمان وقتی که کودکی چپ دست بود، وی را شیطانی و شوم تصور میکردند و به همین خاطر، او را مجبور می کردند تا برای نوشتن از دست راستش استفاده کند. حتی معلم های مدرسه که تحصیل کرده و فرهیخته بودند نیز دانش آموزان چپ دست را وادار میکردند تا با دست راست بنویسند. ولی اینک دوره ی این خرافه ها پایان یافته و در این دوره، انسانها می دانند که این تفاوتها مربوط به شیطانی یا معیوب بودن آن فرد نیست.
مفهوم چپ دستی اینست که افراد بطور طبیعی برای انجام کارهای گوناگون و بویژه نوشتن از دست چپ خود استفاده میکنند. بیشتر انسانها بطور طبیعی، راست دست هستند، یعنی برای انجام کارهای روزمره، از دست راست نسبت بدست چپشان بیشتر استفاده می کنند. یکسان دستان به گروه خیلی کوچکی از انسانها گفته میشود که بطور یکسان توانایی استفاده از دست چپ و راست را دارند.
طبق مطالعات گوناگون در جوامع مختلف، راست دست ها حدود ۷۰ تا ۹۰ درصد جمعیت را تشکیل میدهند در حالی که بقیهٔ این افراد عمدتاً چپ دست هستند. افراد بسیار کمی وجود دارند که می توانند از هر دو دستشان استفاده کنند.
دلیل نامگذاری روز جهانی چپ دست ها
دلیل نام گذاری روز جهانی چپ دست ها درواقع نشان از اعتراض آنها نسبت به تمامی ابزار و امکاناتیست که برای راست دست ها فراهم شده اند( مثل صندلی های یک دسته، صندلی راننده در خودروها، کلید های اصلی دسته های بازی، قانون های راهنمایی رانندگی، میزهای پر کردن فرم در بانک ها و اداره ها و...) و به همین دلیل چپ دست ها مجبور شده اند که از دست راستشان استفاده کنند. همچنین پیکار با باورهای خرافاتی درباره چپ دست ها از دیگر اهداف این روز به شمار می رود.
علل چپ دستی
هنوز بطور دقیق دلیل چپ دستی مشخص نشده است. از عواملی که تعیین کننده ی چپ دستی یا راست دستی هستند می توان به نظریه های مختلف، وراثت، یادگیری و فعالیت های مغزی در دوران جنینی و رشد اشاره کرد. اخیراً پژوهشگران دانشگاه آکسفورد، موفق به کشف ژنی شده اند که احیانا عامل بروز چپ دستی می باشد. بخش راست مغز افرادی که این ژن را دارند، کار کنترل سرعت و زبان را بر عهده دارد و بخش چپ مغزشان مسئول احساسات است. افراد راست دستی که این ژن را ندارند وظیفه ی هر نیمکره مغز بر عکس است. ولی پژوهشگران دانشگاه ام آی تی آمریکا چند وقت بعد، در این رابطه نظریه جدیدی را ارائه دادند. طبق یافته های آنان در رحم مادر، مغز کودکان چپ دست در مقایسه با مغز کودکان راست دست، آزادانه تر رشد می کند.
نقش جنسیت در بروز چپ دستی
جنسیت کودک نیز در بروز پدیده چپ دستی نقش موثری دارد. تعداد پسران چپ دست در مقایسه با دختران چپ دست، کمی بیشتر است. طبق نظر بعضی از دانشمندان، هورمون تستسترون تأثير مهمی در بروز چپ دستی دارد. بنظر نمیرسد که برای بروز این پدیده بتوان عامل مشخصی را درنظر گرفت. شاید مجموعی از تمامی این عوامل تأثیرگذار باشد.
مهم ترین محدودیت های چپ دست ها
> یکی از امکانات طراحی شده برای راست دستان در مقایسه با چپ دستان، زونکن ها و مکانیزم های دفترهای فنری مشابه است.
> در اکثر دوربینهای عکاسی، دکمه شاتر در سمتی تعبیه شده که راست دستان راحت تر می توانند این دکمه را فشار دهند در حالی که چپ دستان هنگام عکس گرفتن( اگر امکان تاچ روی صفحه نباشد)، مشکل لرزش دست دارند.
> چپ دست ها و ماجرای صندلی های کلاس و مدرسه و دانشگاه، همیشه مورد توجه بوده است.
> اندازه ی سوراخ های دسته ی قیچی یکسان نیست و با هم متفاوتند که این قابلیت برای راست دستان طراحی شده است.
> از دیگر امکانات طراحی شده برای راست دستان، می توان به دنده و جالیوانی داخل ماشین اشاره کرد ، در حالی که در انگلیس این قابلیت برعکس است.
> خودکارها را در بانک ها، عموما به شکلی می گذارند که راست دست ها راحت تر می توانند با آن کار کنند، در حالی که چپ دست ها فقط جایی شانس دارند که مشتری مداری اهمیت به سزایی ندارد و بی حساب و کتاب ، خودکار را جلوی مشتری قرار میدهند !( در کشورهای توسعه یافته که خیلی به مشتری توجه می شود، تلاش می کنند که خودکار از لحاظ دسترسی در محل مناسبی باشد!)
> صفحه کلید عددی در سمت راست کیبورد، برای چپ دست ها همیشه به عنوان یک فضای زائد غیر قابل استفاده محسوب میشود. دکمه های پرکاربرد در کیبورد را هم در جایی قرار داده اند که چپ دست ها براحتی به آن دسترسی ندارند!
> اگر به متر اندازه گیری توجه کنید، می بینید که چپ دست ها، برای استفاده از متر مشکل دارند!
> یکی از دیگر امکانات طراحی شده برای راست دستان، پلی استیشن و بازی های مشابه می باشد. شرکتهای کمی، گزینه های خاص را برای چپ دستان ارائه می کنند.
چپ دستان معروف دنیا
افلاطون و ارسطو افراد مشهوری هستند که چپ دست بوده اند. همچنین از دیگر افر اد نامدار و معروف چپ دست می توان به چارلی چاپلین، آیزاک نیوتن، یوهان سباستیان باخ، لودویگ فان بتهوون، میکل آنژ، لئوناردو دا وینچی، ویلیام شکسپیر، پابلو پیکاسو، فریدریش نیچه، جرج مایکل، بیل گیتس، امینم، ۵۰ سنت، مهاتما گاندی، آمیتاب باچان، جرج مایکل، تام کروز، نیکول کیدمن، رابرت دنیرو، تیم آلن، استیو مک کوئین، آنتونی پرکینز، سارا جسیکا پارکر، آنجلینا جولی، سیلوستر استالونه، لیدی گاگا، جیمی هندریکس، ماری کوری، گونتر گراس و ژولیوس سزار اشاره کرد.
رافائل نادال، که تنیس باز مشهور اسپانیایی است نیز چپ دست می باشد. در بین هفت رییس جمهور اخیر ایالات متحده آمریکا ( از جرالد فورد در ۱۹۷۴) تاکنون پنج نفرشان چپ دست بودند. یکی از این چپ دستان، باراک اوباما بود که پنجمین رئیس جمهور آمریکا به شمار می رفت. فقط جرج بوش از بین چهار رئیس جمهور اخیر ایالات متحده، چپ دست نیست.
چپ دستان معروف ایرانی
بعضی از چپ دستان مشهور کشور شامل مجید درخشانی نوازنده معروف تار و آهنگساز ایرانی، فرهاد قائمی بازیکن تیم والیبال ایران، نوشاد عالمیان بازیکن مشهور تنیس روی میز ایران، فائقه آتشین معروف به گوگوش خواننده و هنرپیشه مشهور ایرانی، همچنین بازیگرانی مانند لاله اسکندری، محسن تنابنده، مهران غفوریان و… می باشند.
گردآوری: بخش تونل زمان سرپوش
- 15
- 3