تکنولوژی شناسایی افراد به‌کجا می‌رود؟

تکنولوژ‌ی‌های جدید هرقدر انقلابی‌تر باشند، جنجالی‌تر هم می‌شوند؛ درست مانند تشخیص چهره که در سال‌های اخیر حسابی مورد توجه شرکت‌های تکنولوژی قرار گرفته و توانسته جای خودش را در میان ابزارها و گجت‌های دیجیتالی باز کند. با این اوصاف است که در یک سال اخیر بسیاری از تیترهای اخبار به روند توسعه و به‌کارگیری این تکنولوژی در زمینه‌های مختلف توسط شرکت‌ها و البته نهادهای دولتی اختصاص داشته است. با اینکه این تکنولوژی بیشتر با قابلیت نظارتی‌اش شناخته می‌شود، اما امکانات و ویژگی‌های دیگری را هم می‌تواند در اختیار کاربران قرار بدهد. در واقع بسیاری از تکنولوژی‌های نوظهور امکان شناسایی افراد، یافتن مکان آنها با شناسایی ضربان قلب‌شان، شمارش قدم‌ها و حتی آثار به جامانده از میکروب‌ها روی سلول‌های پوست یا قطرات عرق را دارند.

این روند تا آنجا ادامه پیدا کرده است که بعضی محققان ایده‌های نامعمولی مانند دستگاهی برای شناسایی احساسات با استفاده از امواج رادیویی یا صندلی خودروی بیومتریک مبتنی بر نرم‌افزار شناسایی نشیمن‌گاه را هم مطرح کرده‌اند.

این در حالی است که بعضی از این تکنولوژی‌ها همچنان تنها در مراکز تحقیقاتی و آموزشی هستند و بعضی دیگر در نیروهای نظامی کشورهایی مانند آمریکا و چین به‌کار گرفته می‌شوند. با این وجود اما برای شرکت‌های خصوصی و نهادهای دولتی که به‌دنبال ردگیری حرکات افراد هستند، این تکنولوژی به سرعت و سهولت این کار کمک می‌کند. حالا تکنولوژی تشخیص چهره به همراه تجربه و تحلیل داده‌ها به سرعت به ابزارهای نظارتی و مراقبتی محبوبی تبدیل می‌شوند. ترکیب این دو ابزار در تابستان گذشته به‌صورت گسترده در فرودگاه‌های مهم دنیا به‌کار گرفته شد تا هویت مسافران پروازها به کمک آنها تایید شود. این تکنولوژی توسط ادارات پلیس به‌کار گرفته شد تا از طریق آن بتوانند مجرمان و مظنونان را شناسایی کنند.

از طرفی حالا فعالان حریم خصوصی و قانون‌گذاران به تکنولوژی تشخصی چهره حمله می‌کنند. استفاده از این تکنولوژی برای اهداف اجرایی قانون در سراسر ایالت کالیفرنیا ممنوع شده و چنین اقدامی در ماساچوست هم اتفاق افتاده است. این در حالی است که هنرمندان و محققان شروع به توسعه لباس‌هایی کرده‌اند که الگوریتم‌های شناسایی چهره افراد را خنثی می‌کنند. با این همه اما تکنولوژی‌های نوظهور ابزارهای جایگزینی را برای شناسایی و ردگیری افراد بدون نیاز به تشخیص چهره ارائه می‌کنند. این روش‌ها که مبتنی بر هوش مصنوعی هستند، حضور افراد را با استفاده از امواج دستگاه‌هایی از انواع لیزر گرفته تا شبکه‌های وای‌فای، شناسایی می‌کنند.

حجم قابل‌توجه و گسترده اطلاعات بیومتریکی که این تکنولوژی‌ها می‌توانند ثبت کنند، قانون‌گذاری برای آنها را مشکل می‌کند؛ هرچند بعضی از این تکنولوژی‌های نظارتی در حال‌حاضر توسط نیروهای نظامی کشورهایی مانند آمریکا و چین به‌کار گرفته می‌شود. در ادامه با بعضی از تکنولوژی‌های نوظهور در زمینه شناسایی افراد و ردگیری موقعیت مکانی آنها، آشنا می‌شویم:

شناسایی با الگو و ریتم راه رفتن

یک تکنولوژی تشخیص گام‌ها، افراد در ویدئو را به کمک قدم‌هایشان شناسایی می‌کند و در حال‌حاضر دولت چین از این نرم‌افزار برای کنترل افراد استفاده می‌کند. شرکت چینی Watrix نسخه‌ای از این نرم‌افزار را توسعه داده است که در حال‌حاضر توسط پلیس این کشور استفاده می‌شود و به گزارش آنها، قدرت شناسایی آن تا ۹۴ درصد درست است. در واقع این تکنولوژی به کمک تحلیل داده‌هایی مانند زاویه دست افراد یا طول قدم‌هایشان، آنها را شناسایی می‌کند.

وزارت دفاع ایالات‌متحده آمریکا هم به‌صورت آزمایشی از یک تکنولوژی تشخیص گام‌ها استفاده می‌کند که راه‌رفتن افراد را براساس حرکات گوشی‌های موبایل هوشمند آنها، شناسایی می‌کند و تشخیص می‌دهد. این روش که با روش تشخیص گام‌ها در نرم‌افزار پلیس چین متفاوت است، به مقامات وزارت دفاع آمریکا کمک می‌کند تا به کمک موبایل‌های هوشمند افراد و الگوی راه رفتن آنها تشخیص بدهند که چه کسی آن موبایل را حمل می‌کند. به گزارش واشنگتن‌پست، این تکنولوژی می‌تواند به نهادهای دولتی کمک کند تا در صورت دزدیده شدن مقامات به سرعت موبایل هوشمند آنها را غیرفعال کنند. محققان همچنین مشغول توسعه یک تکنولوژی تشخیص گام هستند که می‌تواند به کمک حسگرهایی که در کف زمین قرار می‌گیرند، عابران پیاده را شناسایی کند. این محققان در دانشگاه منچستر از حسگرهای تحلیل داده قابل‌تعبیه در زمین استفاده می‌کنند تا بتوانند بدون نیاز به هیچ داده دیداری، افراد خاص را براساس ریتم راه‌رفتن آنها شناسایی کنند.

امواج وای‌فای به‌عنوان یک ابزار نظارتی

محققان روشی را توسعه داده‌اند که دستگاه‌های وای‌فای خانگی مانند اسپیکر هوشمند آمازون و ترموستات هوشمند گوگل نست را به حسگرهای شناسایی حرکت تبدیل می‌کند. به این ترتیب محققان دانشگاه شیکاگو و کالیفرنیا به‌صورت مشترک گزارشی را تهیه و منتشر کرده‌اند که نشان می‌دهد هکرها می‌توانند به‌راحتی از دستگاه‌های وای‌فای خانگی افراد برای شناسایی حرکات آنها استفاده کنند.

این یافته‌ها به معنای آن است که وای‌فای می‌تواند به‌عنوان یک ابزار نظارتی برای آن به‌کار برده شود که نشان دهد آیا فردی به‌صورت فیزیکی در مکان خاصی حضور دارد یا خیر. با این حال اما این تکنولوژی امکان تشخیص تفاوت‌های میان افراد و حتی افراد و حیوانات خانگی بزرگ را ندارد. این در حالی است که یک محقق از دانشگاه MIT پیشنهاد کرده است که امواج وای‌فای در ترکیب با حسگرهای تشخیص ضربان قلب و هوش مصنوعی به‌کار گرفته شوند تا بتوانند از راه دور حرکات افراد را دنبال کنند. این تکنولوژی اما همچنان در مرحله نظریه قرار دارد، اما این محقق به‌دنبال توسعه این مفهوم با کمک یک نرم‌افزار است.

تشخیص به کمک سلول‌های باکتری یا وزن افراد

پنتاگون یا وزارت دفاع آمریکا نوعی لیزر را به‌کار گرفته که به شناسایی افراد براساس ضربان قلب آنها از فاصله بیش از ۱۸۰ متری کمک می‌کند. این دستگاه که با نام Jetson معرفی شده، از لیزر نوسان‌سنج برای شناسایی حرکت سطوح ایجاد شده توسط ضربان قلب یک فرد، کمک می‌گیرد.

این لیزر از روی لباس هم کار می‌کند و می‌‌تواند ضربان قلب افراد را با اطلاعات سلامت قلبی افراد تطبیق داده و آنها را شناسایی کند.  همچنین الگوریتم‌هایی توسعه داده شده‌اند که می‌توانند افراد را با استفاده از ۳۶ میلیون سلول میکروبی که هر انسان در هر ساعت از خودش منتشر می‌کند، شناسایی کنند. عملکرد این الگوریتم‌ها به گونه‌ای است که توانایی شناسایی باکتری‌های درون بدن انسان‌ها را هم دارد. در سال ۲۰۱۵ هم مطالعاتی در این مورد انجام شده است که نشان می‌دهند سلول‌های میکروبی می‌توانند به‌طور موثری و با درستی ۸۰ درصد، به شناسایی افراد کمک کنند.

علاوه‌بر اینها، دانشمندان ژاپنی نمونه اولیه‌ای از یک صندلی خودرو با قابلیت تشخیص نشیمن‌گاه را توسعه داده‌اند که توانسته نظر بسیاری از کارشناسان را به خودش جلب کند. این دانشمندان یک صندلی خودرو را تولید کرده‌اند که با کمک شکل نشیمن‌گاه افراد و وزن‌شان، آنها را شناسایی می‌کند. این تکنولوژی مبتنی بر هوش مصنوعی است و هنوز در مرحله نظریه قرار دارد، اما در صورت رسیدن به تولید انبوه می‌تواند تا حد زیادی از سرقت خودروها جلوگیری کند.