صادرکنندگان ایرانی، سومین فرصت حضور در بازارهای روسیه را نیز از دست دادند تا برای سومین‌بار از یک سوراخ گزیده شوند؛ سوراخی که بخشی از آن را مشکلات دولتی و بخشی دیگر را مشکلات تولید کالاهای صادراتی تشکیل می‌دهند. این خبر بد را نایب‌رئیس انجمن صادرکنندگان نمونه و برتر ایران اعلام کرد و گفت در شرایطی که با تحریم‌های اروپا علیه روسیه، شرایط برای ورود کالاهای ایرانی به این کشور فراهم شده بود، اما ایرانی‌ها موفق نشدند از این فرصت بی‌نظیر استفاده کنند.
محمدرضا فرشچیان که دیروز در نشست خبری انجمن صادرکنندگان نمونه و برتر ایران در اتاق بازرگانی سخن می‌گفت، بخشی از تقصیر را هم بر گردن بخش دولتی انداخت و تأکید کرد تا زمانی که زیرساخت‌های صادراتی به وسیله دولت فراهم نشود، صادرکنندگان بخش خصوصی نمی‌توانند کاری از پیش ببرند. به گفته او، بازرگانان ایرانی شش ماه پیش اعلام کردند میزان صادرات کاهش یافته و دولت باید برای آن راهکاری پیدا کند: «دولت به خواسته‌های ما صادرکنندگان توجه نمی‌کند؛
بعد از تحریم‌هایی که اتحادیه اروپا بر بازار روسیه اعمال کرد، بازار این کشور برای سومین بار در اختیار ایران قرار گرفت اما ما نتوانستیم از این بازاری که فرصت صادرات کالاهایی مثل خشکبار، میوه و سبزیجات را به آنجا داشتیم استفاده کنیم؛ چراکه موفق نشدیم دولت را توجیه کنیم پرداخت دوجانبه بین روبل و ریال برقرار شود».
آن‌گونه که او می‌گوید، مشکل اصلی صادرکنندگان پرداخت‌هاست و اگر پرداخت‌ها تسهیل شود صادرکنندگان هم می‌توانند کالاهای خوبی به روسیه صادر کنند. به گفته فرشچیان، مشکل اصلی در برقراری ارتباطات تجاری با روسیه این بود که به دلیل تحریم‌ها نه ایرانی‌ها می‌توانستند نقل و انتقال پول انجام دهند و نه روس‌ها می‌توانستند این کار را انجام دهند و این مسائل و مشکلات عمیق‌تر از آن است که صادرکنندگان بتوانند آنها را حل کنند. این صحبت‌های نایب‌رئیس انجمن صادرکنندگان نمونه و برتر ایران در حالی مطرح می‌شود که به گفته اسدالله عسگراولادی، رئیس اتاق بازرگانی ایران و روسیه، علاوه بر مشکلات پولی و مالی، سه مشکل اساسی دیگر نیز بر سر راه صادرکنندگان ایرانی برای افزایش مراودات تجاری با روسیه قرار دارد. او به «شرق» گفت:
«موضوع اصلی اینجاست که ما بازار روسیه را به دست نیاورده‌ایم که بخواهیم از دست بدهیم؛ باید اعتراف کنیم تولیدکنندگان و صادرکنندگان ما نمی‌توانند کالاهای باب طبع روسیه را برای این کشور فراهم کنند؛ بنابراین مشکل از ما ایرانی‌ها سرچشمه می‌گیرد و کاری به بازار روسیه ندارد». به گفته او، کیفیت مصرفی کالاهای ایرانی در حدواندازه‌های بازار روسیه نیست؛ علاوه بر اینکه مشکلاتی مانند حمل‌ونقل، روادید و بسته‌بندی نیز باعث شده تا ایرانی‌ها موفق به حضور در بازارهای روسیه نشوند.
عسگراولادی معتقد است: «کالاهایی که ایرانی‌ها برای روسیه ارسال می‌کنند، به لحاظ بسته‌بندی مناسب نیست؛ همچنین مشکلات بسیاری بر سر پرداخت با بانک مرکزی وجود دارد که همچنان حل‌نشده باقی مانده است». رئیس اتاق بازرگانی ایران و روسیه از بانکی سخن می‌گوید که به وسیله ایرانی‌ها در روسیه تأسیس شده تا مشکلات صادرکنندگان و بازرگانان ایرانی را حل کند اما خود مشکل بزرگ‌تری ایجاد کرده است: «بانک مرکزی از طریق بانک ملی، یک بانک بین‌المللی در روسیه تأسیس کرد تا بازرگانان ایرانی مباحث مالی خود را از طریق این بانک پیگیری کنند؛ اما همین بانک بین پنج تا هفت درصد کمیسیون می‌گیرد تا پول را به ایران منتقل کند که هزینه بسیار بالایی است».
آن‌گونه که عسگراولادی می‌گوید، روس‌ها به محصولات کشاورزی و ازجمله میوه‌جات، صیفی‌جات و سبزیجات، خشکبار و کالاهای کنسروشده نیاز اساسی دارند و ایرانی‌ها می‌توانند این کالاها را برای بازار روسیه فراهم کنند: «بعد از مواد غذایی، مواد پتروشیمی و بعضی از ماشین‌آلات سبک کشاورزی هم بازار خوبی در روسیه دارند اما ایرانی‌ها هنوز نتوانسته‌اند این بازار را به دست بگیرند».
او در حالی از صادرات ٥٠٠ میلیون‌دلاری ایران به روسیه در مقابل واردات یک میلیارد و ٦٠٠ میلیون‌دلاری از این کشور صحبت می‌کند که تأکید دارد باید شرایط حمل‌ونقلی مناسبی نیز برای صادرات کالاهای ایرانی به روسیه فراهم شود: «بسیاری از کالاهای ایرانی باید با هواپیما به روسیه برود؛ ولی ما در حمل‌ونقل هوایی به روسیه با مشکلات بزرگی روبه‌رو هستیم؛ برای مثال، روس‌ها به‌شدت برای واردات گل از ایران تلاش می‌کنند اما طرف‌های ایرانی به دلیل شرایط حمل‌ونقلی نامناسب، نمی‌توانند گل‌ها را به‌صورت تازه به دست خریداران روسی برسانند و همین موضوع باعث شکل‌نگرفتن تجارت پایدار می‌شود».
به گفته این فعال عرصه تجارت، دولت باید بسترهای موردنیاز را فراهم کند تا بخش خصوصی با سرمایه‌گذاری در عرصه صادرات، بتواند بازار روسیه را به دست آورد: «خوشبختانه وزیر جدید صنعت، معدن و تجارت دیدگاه مثبتی به بازار روسیه دارد؛ جلسات متعددی نیز با شریعتمداری برگزار شده تا بتوانیم موانع صادراتی صادرکنندگان ایرانی را مرتفع کنیم؛ امیدواریم تا ٢٥ روز دیگر خبر خوبی برای بازرگانان ایرانی داشته باشیم».
سعید ابوالقاسمی
- 15
- 2
