به گزارش دنیای اقتصاد، بعد از فاز اول طرح رونمایی از سامانه مدیریت شناسه کالا، حالا در فاز دوم دستورالعملهای اجرایی ثبت شناسنامه، اخذ و نصب شناسه کالا برای ۱۱ گروه کالایی از اول تیرماه از سوی محمدرضا نعمتزاده، وزیر صنعت، معدن و تجارت ابلاغ شد. اجرای این دستورالعملها برای کلیه واردکنندگان و تولیدکنندگان مشمول، از زمان ابلاغ و طبق جداول زمانبندی مشخص شده در متن دستورالعملها، ضروری خواهد بود.
طبق دستورالعمل یادشده چهار هدف ارائه ساختار شناسه کالا، راهکار ثبت شناسنامه، اخذ و نصب شناسه کالا و در نهایت تعریف فرآیند اجرایی و تعیین اولویتها ملاک قرار گرفته است. کالاهای وارداتی و تولیدی طبق قانون مبارزه با قاچاق باید شناسه کالا و کد رهگیری داشته باشند. براساس این گزارش واردکنندگان ۱۱ گروه کالایی از تاریخ ۳۱/ ۳/ ۱۳۹۶ ملزم به اخذ و نصب شناسه کالا بوده و کلیه فرآیندهای تجاری اعم از ثبتسفارش، ترخیص، انبارش و حمل تنها با شناسه کالا امکانپذیر خواهد بود.
این گروههای کالایی شامل «داروی انسانی، مواد مخدر و مواد تحت کنترل، مکملهای دارویی و غذایی، ملزومات و تجهیزات پزشکی، فرآوردههای آرایشی و بهداشتی، مواد خوراکی و آشامیدنی، فرآوردههای زیستی انسانی (بیولوژیک) و فرآوردههای طبیعی، سنتی و گیاهی که مصارف انسانی دارند»، «دارو، افزودنیها و مکملها، مواد اولیه و جانبی، ملزومات و تجهیزات دامپزشکی، فرآوردههای بهداشتی، فرآوردههای زیستی (بیولوژیک)، سموم دامپزشکی، داروهای گیاهی و طبیعی که مصارف حیوانی دارند»، «تلفن همراه و سایر تجهیزات ارتباطی با قابلیت نصب سیمکارت»، «دخانیات»، «لوازمخانگی»، «قطعات یدکی و مصرفی وسایل نقلیه»، «فرآوردهها و مشتقات نفتی، گازی و پتروشیمی»، «طلا اعم از شمش، مسکوکات و مصنوعات زینتی»، «منسوجات و پوشاک»، «اسباببازی»، «کالاهای کشاورزی» هستند.
شناسه کالا، شناسهای است که به مجموعهای از خصوصیات یک کالا از قبیل جنس، نوع، مدل، نام تجاری و نوع کاربری نسبت داده میشود. شناسه کالا، زبان مشترک تشریح کالا در فرآیند تجاری کشور بهخصوص بین سامانههای الکترونیکی از قبیل سامانه جامع تجارت ایران، ثبت سفارش، پنجره واحد تجارت فرامرزی، بارنامه برخط و جامع انبارها خواهد بود. سامانه شناسه کالا، به استناد آییننامه اجرایی تبصره ۳ ماده ۱۳ قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز ایجاد شده است و اگر بتواند به درستی نقش خود را در تجارت ایران اجرا کند، میتواند نقش بسزایی در شفافسازی اسناد تجاری، تسهیل تجارت و مبارزه با قاچاق کالا داشته باشد. مراحل دریافت شناسه کالا به این طریق است که واردکنندگان باید پس از ثبت نام و احراز صلاحیت در سامانه جامع تجارت به آدرس NTSW.ir، به سامانه شناسه کالا به آدرس Cid.ntsw.ir وارد شده و پس از تشکیل شناسنامه کالا اقدام به دریافت شناسه کالا کنند.
پس از تکمیل شناسنامه کالایی توسط مشمولان و ثبت یا صدور شناسه کالا توسط سامانه جامع تجارت، گواهی الکترونیکی توسط سامانه صادر و پس از استعلام از سوی گمرک بهصورت ارتباط الکترونیکی و برخط در اختیار گمرک قرار خواهد گرفت. این گواهی همان تایید شناسه کالا خواهد بود. گمرک نیز موظف است هنگام انجام فرآیندهای ترخیص کالا از صحت شناسه کالا از طریق تبادل اطلاعات و دریافت گواهی شناسه مذکور اطمینان حاصل کند که انجام این فرآیند به منزله دریافت گواهی الکترونیکی شناسه کالا از سوی گمرک است.
براساس ماده ۵ دستورالعمل، گمرک موظف است هنگام اجرای فرآیند ترخیص کالا از صحت شناسه کالا از طریق تبادل اطلاعات و دریافت گواهی شناسه مذکور اطمینان حاصل کند. انجام این فرآیند به منزله دریافت گواهی الکترونیکی شناسه کالا از سوی گمرک است. همچنین طبق ماده ۱۱ آییننامه، وزارت صنعت، معدن و تجارت مکلف است فرآیند ثبت سفارش را بهگونهای تنظیم کند که از تاریخ الزام ثبت شناسنامه، اخذ و نصب شناسه کالا طبق جدول گفتهشده از ثبت سفارش این کالاها بدون شناسه کالا جلوگیری کند. همچنین آییننامهای جداگانه برای ثبت شناسنامه اخذ و نصب شناسه کالا در بخش کشاورزی که مصارف حیوانی دارند، تهیه شده است. براساس اعلام وزارت صنعت، معدن، تجارت مرکز توسعه تجارت الکترونیکی باید نسبت به تامین زیرساختهای موردنظر تضمین عملیاتی کردن سامانه شناسه کالا و سادهسازی سامانه بهصورت پویا و ارائه خدمات پشتیبانی از طریق مرکز پاسخگویی تلفنی به بازرگانان اقدام کند.
براساس آنچه در این دستورالعمل آمده، در صورتی که قبلا شناسه کالای مدنظر واردکننده توسط فرد دیگری در سامانه شناسه کالا ثبت شده باشد واردکننده باید نسبت به تطابق عناصر توصیفی با کالای خود اطمینان حاصل کند و در صورت تطبیق کامل عناصر توصیفی، نیازی به ثبت شناسه کالای جدید نخواهد داشت و میتواند از همان شناسه کالا استفاده کند.
ولی در صورت مغایرت در عناصر توصیفی، باید نسبت به تکمیل شناسنامه جدید و اخذ شناسه کالای جدید اقدام کند. همچنین براساس این دستورالعمل، واردکنندگانی که کالای آنها شناسه جهانی قلم کالا یا GTIN دارد، میتوانند با استفاده از همان شناسه جهانی در سامانه شناسه کالا، شناسنامه کالای خود را تشکیل دهند و بهطور خودکار شناسه جهانی معادل شناسه کالا خواهد شد. این کد ساختار ۸، ۱۲، ۱۳ و ۱۴ رقمی دارد. همچنین شناسه کالاهای کشاورزی فاقد بستهبندی تجاری ازسوی وزارت جهاد اخذ شده و واردکنندگان و تولیدکنندگان این کالاها میتوانند از این شناسهها استفاده کنند.
طبق ماده ۳ دستورالعمل تکمیل شناسنامه کالا و دریافت شناسه باید به ازای هر قلم کالای تولیدشده داخلی توسط تولیدکننده و هر قلم کالای وارداتی ازسوی واردکننده برای اولین سری تولید یا واردات (بعد از الزام شناسه) براساس اولویتها و زمانبندی مقرر انجام گیرد. طبق زمانبندی از ۳۱ خرداد ۹۶ ثبت شناسنامه و اخذ شناسه کالا برای کالاهای وارداتی الزامی است. گمرک نیز نسبت به دریافت و ثبت گواهیها و شماره شناسه کالا از سامانه جامع تجارت در تاریخ ۳۱ تیر ۹۶ باید اقدام کند. تاریخ الزام ثبت شناسنامه و اخذ شناسه برای کالاهای تولید داخل نیز ۳۱ خرداد ۹۶ طبق فرآیند درحالاجرای سازمان غذا و دارو خواهد بود.
گروه کالایی «داروی انسانی، مواد مخدر و مواد تحت کنترل، مکملهای دارویی و غذایی، ملزومات و تجهیزات پزشکی، فرآوردههای آرایشی و بهداشتی، مواد خوراکی و آشامیدنی، فرآوردههای زیستی انسانی (بیولوژیک) و فرآوردههای طبیعی، سنتی و گیاهی که مصارف انسانی دارند»: در این گروه کالایی، تکمیل شناسنامه کالا و دریافت شناسه باید بهازای هر قلم کالای تولید شده داخلی، از سوی تولیدکننده و هر قلم کالای وارداتی، از سوی واردکننده برای اولین سری تولید یا واردات(بعد از الزام شناسه) براساس اولویتها و زمانبندیهای مقرر شده در این دستورالعمل صورت گیرد.
بر این اساس، تاریخ الزام ثبت شناسنامه و اخذ شناسه کالا برای کالاهای وارداتی این گروه کالایی از تاریخ ۳۱/ ۳/ ۱۳۹۶ خواهد بود. همچنین تاریخ الزام ثبت شناسنامه و اخذ شناسه برای کالاهای تولید داخل این گروه نیز طبق فرآیند در حال اجرای سازمان غذا و دارو ۳۱/ ۳/ ۱۳۹۶ اعلام شده است. طبق دستورالعمل مربوطه، گمرک از تاریخ ۳۱/ ۴/ ۱۳۹۶ ملزم به دریافت و ثبت گواهیها و شماره شناسه کالا از سامانه جامع تجارت خواهد بود. از سوی دیگر، طبق تبصره ذکر شده در این آییننامه، محصولات کشاورزی(خام و فرآوری نشده) اعم از کنجاله، دانههای روغنی، روغن خام، جو دامی، ذرت دامی، انواع گندم، شکر خام، چای، برنج، انواع خوراک دام و طیور، کود شیمیایی، سموم و بذرها در دستورالعمل اجرایی ثبت شناسنامه، اخذ و نصب شناسه کالای گروه کالای «کشاورزی» تعیین تکلیف میشوند. براساس این دستورالعمل، کد IRC به کالای مشمول این گروه از سوی سامانه صدور پروانه ثبت سازمان غذا و دارو تخصیص مییابد و این کد معادل شناسه کالا شناخته میشود.
گروه کالایی «دارو، افزودنیها و مکملها، مواد اولیه و جانبی، ملزومات و تجهیزات دامپزشکی، فرآوردههای بهداشتی، فرآوردههای زیستی (بیولوژیک)، سموم دامپزشکی، داروهای گیاهی و طبیعی که مصارف حیوانی دارند»: واردکنندگان این گروه کالایی از تاریخ ۳۱/ ۴/ ۱۳۹۶ ملزم به ثبت شناسنامه و اخذ شناسه کالا برای کالاهای خود هستند. گمرک نیز از تاریخ ۳۱/ ۵/ ۱۳۹۶ ملزم به دریافت و ثبت گواهیها و شماره شناسه کالا از سامانه جامع تجارت خواهد بود. همچنین تولیدکنندگان داخلی نیز باید از تاریخ ۳۱/ ۶/ ۱۳۹۶ نسبت به ثبت شناسنامه و اخذ شناسه برای کالاهای خود اقدام کنند. واردکنندگان و تولیدکنندگان در تکمیل شناسنامه کالا در بخش فیلدهای اجباری باید عناصر توصیفی از قبیل کد IVC، کد GTIN، نام تجاری فارسی و لاتین، شناسنامه ملی صاحب پروانه، کد HS، کد ISIC(برای تولیدکنندگان داخلی)، کشور تولیدکننده، نام شرکت تولیدکننده، نوع بستهبندی تجاری، نام قلم دارویی براساس فهرست دارویی و کد طبقهبندی ملی را مطابق با آنچه در سامانه شناسه کالا آمده است تکمیل کنند. براساس این دستورالعمل، کد IVC از سوی سامانه صدور پروانه سازمان دامپزشکی کشور به این گروه تخصیص مییابد و این کد معادل شناسه کالا شناخته میشود.
گروه کالایی «تلفن همراه و سایر تجهیزات ارتباطی با قابلیت نصب سیمکارت»: دراین دستورالعمل، به کلیه تجهیزات ارتباطی که از زیرساخت شبکه تلفن همراه(GSM) برای برقراری ارتباط یا ارسال و دریافت اطلاعات استفاده میکنند مانند تلفنهای همراه، تبلتها، رایانههای همراه و... «تجهیزات ارتباطی با قابلیت نصب سیمکارت» گفته میشود. این گروه شامل ۱۳ قلم کالایی به ترتیب «گوشی تلفن همراه»، « مودم اتصال به اینترنت»، «رایانه لوحی»، «رایانههای دستی و رایانههای همراه»، «کنتور هوشمند اندازهگیری مصرف(آب، برق،گاز)»، «دستگاه سیار پرداخت الکترونیکی وجه(POS)»، «تجهیزات هشداردهنده اتاق کنترل»، «دزدگیر منزل و خودرو»، «چراغهای راهنمایی و رانندگی»، «دوربینهای کنترل ترافیک»، «دستگاه تبدیل شبکه موبایل به تجهیزات ثابت»، «بوردهای الکترونیکی مجهز به مدار GSM» و «سایر تجهیزات با قابلیت نصب سیمکارت» است.
از بین این اقلام، واردکنندگان کالاهای «گوشی تلفن همراه»، «مودم اتصال به اینترنت» و «دستگاه سیار پرداخت الکترونیکی وجه(POS)» از تاریخ ۳۱خرداد امسال ملزم به ثبت شناسنامه و نصب شناسه کالا هستند و از تاریخ ۳۱ مرداد ماه ۹۶ نیز تولیدکنندگان این کالاها باید نسبت به ثبت شناسنامه و اخذ و نصب شناسه اقدام کنند. همچنین گمرک نیز باید در تاریخ ۳۱/ ۴/ ۹۶ نسبت به دریافت و ثبت گواهیها و شماره شناسه کالا از سامانه جامع تجارت اقدامات لازم را انجام دهد. در کالای «رایانه لوحی» واردکنندگان از تاریخ ۳۱/ ۴/ ۹۶ و تولیدکنندگان از تاریخ ۳۱/ ۶/ ۹۶ ملزم به دریافت و نصب شناسه کالا هستند. گمرک نیز در مورد این کالا از تاریخ ۳۱/ ۵/ ۹۶ باید اقدامات لازم را به منظور دریافت و ثبت گواهیها و شماره شناسه کالا انجام دهد. واردکنندگان و تولیدکنندگان سایر کالاهای این گروه کالایی نیز به ترتیب از تاریخ ۳۱ مرداد و ۳۰مهر ماه سالجاری ملزم به ثبت شناسنامه، اخذ و نصب شناسه کالا هستند. گمرک نیز از ۳۱ شهریور سالجاری ملزم به دریافت و ثبت شناسه کالا از سامانه جامع تجارت شده است.
گروه کالایی «دخانیات»: براساس تقسیمبندی موجود در این دستورالعمل، این گروه شامل ۳ قلم کالایی «سیگار»، «تنباکو» و «سیگاربرگ» است و سایر کالاهای مشمول این گروه نیز براساس زمانبندیهایی خواهد بود که در آینده اعلام خواهد شد. واردکنندگان و تولیدکنندگان «سیگار» به ترتیب از تاریخهای ۵/ ۳/ ۹۵ و ۳۱/ ۴/ ۹۵ ملزم به اخذ و ثبت شناسه کالا شدهاند و گمرک نیز از ۳۱ اردیبهشت سالجاری ملزم به دریافت شناسه کالا از سامانه جامع تجارت شده است. کالای وارداتی«تنباکو» از تاریخ ۳۱/ ۴/ ۹۶ و کالای تولیدی «تنباکو» از تاریخ ۳۰/ ۷/ ۹۶ ملزم به دریافت شناسه کالا است. گمرک هم از تاریخ ۳۱/ ۵/ ۹۶ ملزم شده اقدامات لازم را انجام دهد. واردکننده «سیگار برگ» از تاریخ ۳۰/ ۷/ ۹۶ و تولیدکننده آن نیز از تاریخ ۳۰/ ۱۰/ ۹۶ ملزم به اخذ شناسه کالا هستند.
گروه کالایی «لوازمخانگی»: براساس جدول زمانبندی موجود در این دستورالعمل، ۷ قلم لوازمخانگی از ۳۱ خرداد ماه سالجاری باید نسبت به ثبت شناسنامه و اخذ و نصب شناسه برای واردات کالای مورد نظر اقدام کنند. همچنین تولیدکنندگان نیز باید از تاریخ ۳۱ مرداد سالجاری نسبت به دریافت شناسه این گروه کالایی اقدام کنند. «تلویزیون»، «یخچال فریزر»، «کولرگازی و اسپیلت»، «ماشین لباسشویی»، «ماشین ظرفشویی»، «مایکروویو» و «جارو برقی» ۷ قلم کالایی را تشکیل میدهند. گمرک هم از تاریخ ۳۱ تیر ماه سالجاری باید نسبت به دریافت و ثبت شماره شناسه کالا از سامانه جامع تجارت اقدام کند.
گروه کالایی« قطعات یدکی و مصرفی وسایل نقلیه»: این گروه کالایی را ۱۶ قلم «انواع لنت ترمز»، «انواع لنت کلاچ»، «انواع کمک فنر»، «انواع لامپ خودرو»، «تسمهها»، «سوپاپ»، « باتری»، «شمع موتور»، « استارتر»، «آلترناتور (دینام)»، «مجموعه دیسک، صفحه و بلبرینگ کلاچ(کیت کلاچ)»، «دیسک کلاچ»، «صفحه کلاچ»، «بلبرینگ کلاچ»، «رینگ پیستون موتور» و «لاستیک(تایر)» تشکیل میدهد. واردکنندگان این ۱۶ قلم کالایی از تاریخ ۳۱/ ۳/ ۹۶ و تولیدکنندگان آن از تاریخ ۳۱/ ۶/ ۹۶ باید نسبت به ثبت شناسنامه، اخذ و نصب شناسه اقدام کنند. گمرک نیز ملزم به دریافت و ثبت شناسه کالا از تاریخ ۱۵/ ۴/ ۹۶ خواهد بود.
گروه کالایی «فرآوردهها و مشتقات نفتی، گازی و پتروشیمی»: این گروه کالایی شامل ۱۳۲ قلم کالایی بوده که در سه گروه «گازی»، «نفتی» و «پتروشیمی» طبقهبندی شده است. گروه «گازی» دربرگیرنده ۸ قلم کالا بوده و واردکنندگان آن از تاریخ ۳۱ خرداد ماه سالجاری ملزم به دریافت و نصب شناسه کالا هستند. تولیدکنندگان نیز از تاریخ ۳۱ شهریور سالجاری باید نسبت به دریافت و نصب شناسه کالا اقدام کنند. گمرک نیز از تاریخ ۳۱ تیر سالجاری ملزم خواهد بود که نسبت به دریافت شناسه کالا از سامانه جامع تجارت اقدام کند. در گروه «نفتی»، ۳۷ قلم کالایی جای گرفتند که واردکنندگان و تولیدکنندگان به ترتیب از تاریخ ۳۱ مرداد ماه و ۳۰ آبان ماه سالجاری باید نسبت به دریافت شناسه کالا اقدام کنند.
براساس این دستورالعمل برای گمرک نیز تاریخ ۳۱ شهریور سالجاری تعیین شده است. در گروه بعدی که «پتروشیمی» نام دارد، ۸۷ قلم کالایی تعریف شده است. برای کالاهای وارداتی مذکور از تاریخ ۳۱ شهریور سالجاری باید برای دریافت و نصب شناسه کالا اقدام و برای کالاهای تولید داخل نیز از ۳۰ آذر ماه سالجاری باید اقدام کرد. تاریخ اعلامی برای گمرک بهمنظور دریافت و ثبت گواهیها و شماره شناسه کالا از سامانه جامع تجارت، ۳۰ آبان سالجاری خواهد بود.
گروه کالایی«طلا اعم از شمش، مسکوکات و مصنوعات زینتی»: «شمش طلای استاندارد»، «مسکوکات طلا»، «طلای ذوب شده(آب شده)» و «مصنوعات زینتی» از جمله اقلام این گروه کالایی هستند. از بین این ۴ قلم کالا، واردکنندگان کالاهای «شمش طلای استاندارد»و «مسکوکات طلا» از تاریخ ۳۱ خرداد ماه سالجاری ملزم به دریافت و نصب شناسه کالا روی کالاهای خود هستند.
کالای وارداتی «طلای ذوب شده(آب شده)» از تاریخ ۳۱تیرماه سالجاری و کالای وارداتی «مصنوعات زینتی» از تاریخ ۳۱ شهریور سالجاری باید شناسه کالایی خود را دریافت کنند. همچنین تولیدکنندگان کالاهای «مسکوکات طلا» و «طلای ذوب شده(آب شده)» باید از تاریخ ۳۱ شهریور سالجاری شناسه کالارا دریافت کنند. کالاهای تولیدی «شمش طلای استاندارد» و «مصنوعات زینتی» به ترتیب از تاریخ ۳۰مهر ماه و ۳۰ آبان ماه سالجاری باید دارای شناسه کالا باشند. درخصوص کالاهای «شمش طلای استاندارد» و «مسکوکات طلا»، گمرک از تاریخ ۳۱ تیرماه سالجاری نسبت به دریافت و ثبت گواهیها و شماره شناسه کالا از سامانه جامع تجارت اقدام خواهد کرد و در مورد کالاهای «طلای ذوب شده(آب شده)» و «مصنوعات زینتی» نیز به ترتیب در تاریخهای ۳۱ مرداد ماه و ۳۰ مهر ماه سالجاری اقدام خواهد کرد.
گروه کالایی «منسوجات و پوشاک»: این گروه کالایی شامل ۵ قلم کالایی به نامهای «پوشاک»، «کفش»، «منسوجات خانگی»، «پارچه» و «اجزای پوشاک» است. واردکنندگان کالاهای «پوشاک»، «کفش»، «منسوجات خانگی» به ترتیب از تاریخهای ۳۱ خرداد ماه، ۳۱ تیرماه و۳۱ مرداد ماه ملزم به دریافت شناسه کالا هستند.
تولیدکنندگان همین کالاها نیز به ترتیب از تاریخهای ۳۰ مهرماه، ۳۰ آبان ماه و ۳۰ آذرماه باید شناسه کالا را دریافت و نصب کنند. همچنین درخصوص کالاهای «پارچه» و «اجزای پوشاک» نیز واردکنندگان از تاریخ ۳۰ مهرماه سالجاری باید نسبت به دریافت و نصب شناسه کالا اقدام کنند. تولیدکنندگان این دو قلم کالا نیز از تاریخ ۳۰ بهمن سالجاری ملزم به دریافت شناسه کالا خواهند بود. گمرک درخصوص ۳ کالای «پوشاک»، «کفش»، «منسوجات خانگی» به ترتیب از تاریخهای ۳۱ تیرماه، ۳۱ مرداد ماه و ۳۱ شهریور ماه نسبت به دریافت شناسه کالا اقدام خواهد کرد و در مورد دو کالای دیگر، از تاریخ ۳۰ آبان ماه سالجاری اقدام خواهد کرد.
گروه کالایی« اسباببازی»: در این گروه کالایی یک قلم کالا تحت عنوان «انواع سختافزار کنسول بازی» تعریف شده است که واردکنندگان آن از تاریخ ۱۵/ ۳/ ۹۶ باید شناسنامه و شناسه کالا را اخذ و روی کالای خود نصب کنند. تولیدکنندگان نیز از تاریخ ۳۱/ ۵/ ۹۶ موظف به انجام این کار هستند. گمرک هم از تاریخ ۱۵/ ۴/ ۹۶ از سامانه جامع تجارت نسبت به دریافت و ثبت گواهیها و شماره شناسه کالا اقدام خواهد کرد. همچنین سایر کالاهای مشمول این گروه براساس زمانبندی که در آینده اعلام خواهد شد، ثبت شناسنامه و اخذ شناسه کالا صورت خواهد گرفت.
گروه کالایی« کشاورزی»: در این گروه ۱۶۲ کالا جای میگیرد. واردکنندگان این اقلام از تاریخ ۱/ ۴/ ۹۶ موظف به اخذ و ثبت شناسه کالا هستند. تولیدکنندگان نیز از تاریخ ۱/ ۸/ ۹۶ نسبت به دریافت این شناسه اقدام خواهند کرد. گمرک نیز از تاریخ ۳۱/ ۶/ ۹۶ ملزم به دریافت و ثبت گواهیها و شماره شناسه کالا از سامانه جامع تجارت خواهد بود.
- 18
- 2