جمعه ۰۷ دی ۱۴۰۳
۰۷:۴۶ - ۰۷ شهریور ۱۳۹۶ کد خبر: ۹۶۰۶۰۱۴۳۷
تجارت و بازرگانی

کشورهای توسعه‌یافته چگونه به سمت تجارت آزاد حرکت کردند؟

سه تجربه موفق مزیت‌سازی

اخبار اقتصادی,خبرهای اقتصادی,تجارت و بازرگانی
 آزادسازی تجاری به‌عنوان یکی از موضوعات مهمی است که طی دهه‌های اخیر مورد توجه اقتصاددانان قرار گرفته است. بررسی تجارب کشورها در این زمینه نشان می‌دهد که بهره‌مندی از آزادسازی تجاری برای کشورهایی سودمند است که از قدرت تولید بالایی برخوردار هستند و به درجه قابل قبولی از توسعه‌یافتگی دست یافته‌اند.

این در حالی است که در کشورهایی که مراحل رشد را طی نکرده‌اند، دولت در ابتدا باید صنایع راهبردی خود را مشخص کرده و از طریق حمایت هدفمند از این صنایع، قدرت تولیدی کشور را بهبود دهد و به‌تدریج اقدام به آزادسازی تجاری کند. از سوی دیگر، برخی دیدگاه‌های موجود در این زمینه، تجارت آزاد را متکی بر مزیت نسبی می‌دانند و معتقدند که اگر کشوری از مزیت نسبی در محصولی برخوردار باشد، باید به تولید آن محصول پرداخته و در مقابل محصولاتی که در آنها مزیت ندارد را از سایر کشورها به‌صورت ارزان‌تر وارد کند.

 

این درحالی است که به باور برخی اقتصاددانان، اگر کشورهای در حال توسعه با بنیه تولیدی ضعیف، تنها براساس مزیت نسبی خود به تجارت بپردازند، باید همواره به صادرات مواد خام و با ارزش افزوده پایین مشغول باشند. از نظر آنها اتکای صرف به فروش مواد اولیه و با ارزش افزوده اندک به سایر کشورها که یکی از ویژگی‌های کشورهای در حال توسعه است، منجر به ضعف اقتصاد داخلی و وابستگی جدی به کشورهای پیشرفته می‌شود. از این رو دولت‌ها برای منتفع شدن از رقابت در عرصه بین‌المللی باید خلق مزیت در کشور را مورد توجه قرار دهند و با ایجاد صنایع راهبردی و حمایت موثر و هدفمند

 

از این صنایع، زمینه‌های تقویت تولید و تجارت را فراهم کنند زیرا اگر آزادسازی تجاری به‌صورت سریع، زودهنگام و در شرایطی اجرا شود که بنیه تولیدی کشور ضعیف و بسترها و الزامات نیز موجود نباشد، در این صورت باز شدن درهای کشور به سوی دنیای خارج منجر به بروز بی‌ثباتی در کشور می‌شود. بررسی تجارب کشورهای موفق در زمینه آزادسازی تجاری نشان می‌دهد که کشورهای پیشرفته غربی و کشورهای توسعه‌یافته آسیای شرقی زمانی اقدام به آزادسازی تجاری کردند که به درجه‌ای از توسعه‌یافتگی دست یافته بودند.

 

این کشورها ابتدا صنایع راهبردی خود را مشخص و با حمایت از این صنایع، قدرت تولیدی کشور خود را بهبود بخشیدند و بعد به تدریج اقدام به آزادسازی تجاری کردند. مرکز تحقیقات و بررسی‌های اقتصادی اتاق ایران نیز در گزارشی به بررسی تجارب سه کشور «بریتانیا»، «آمریکا» و «کره‌جنوبی» درخصوص آزادسازی تجاری پرداخته است. براساس این گزارش، کشورهای توسعه یافته امروزی در زمانی که توسعه نیافته بودند،

 

حمایت‌های تعرفه‌ای را برای تقویت بخش‌های تولیدی خود به کار می‌بردند و به تدریج با دستیابی به سطوحی از توسعه و بهبود قدرت تولیدی، میزان حمایت‌های خود را کاهش دادند. همچنین دولت‌ها بعد از جنگ جهانی و به‌دنبال خسارت‌های وارد شده به اقتصادشان، مجدد وارد عمل شدند و حمایت‌های تعرفه‌ای خود را به منظور تقویت صنایع داخلی به‌عمل آوردند. بررسی آخرین آمارها گویای آن است که طی سال‌های اخیر کشورهای توسعه‌یافته امروزی، نرخ‌های تعرفه خود را در راستای الحاق به سازمان تجارت جهانی کاهش داده‌اند.

 

بریتانیا

با وجود اینکه بریتانیا به‌عنوان یک اقتصاد آزاد از قرن نوزدهم شناخته می‎شود، اما این کشور یکباره اقدام به آزادسازی تجاری نکرد. بریتانیا ابتدا تقویت صنایع تولیدی خود را در دستور کار قرار داد و از طریق اقداماتی مانند سیاست‌های جایگزینی واردات، اعطای یارانه‌های صادراتی به صنایع منتخب و راهبردی، وضع تعرفه‌های وارداتی، انجام اصلاحات در قانون تجارت خود و مواردی از این دست، به حمایت از صنایع داخلی مورد نظر پرداخت و به این نحو توانست به‌عنوان نخستین کشور موفق در استراتژی تقویت صنایع نوپا عمل کند. این کشور در دهه ۱۸۶۰ بعد از تقویت صنایع تولیدی خود و دستیابی به درجه مطمئنی از توسعه‌یافتگی، اقدام به آزادسازی تجاری کرد که البته این عمل را نیز به‌صورت کاملا تدریجی، مهار شده به اجرا در آورد.

 

آمریکا

با وجود اینکه بریتانیا به‌عنوان نخستین کشور موفق در استراتژی تقویت صنایع نوپا به شمار می‌رود، اما آمریکا نیز به میزان زیادی از این استراتژی به منظور تقویت بنیه تولیدی خود استفاده کرد. از سال ۱۸۱۶، در سیاست‌گذاری آمریکا، تحول چشمگیری رخ داد. این کشور حمایت‌های تعرفه‌ای را اعمال کرد و تمام سیاست‌‌گذاران اقتصادی آمریکا قبل از ورود به مرحله توسعه‌یافتگی، با نگاه حمایتی دولت وارد عرصه سیاست‌گذاری شدند.

 

این کشور به‌رغم داشتن مزیت نسبی در بخش کشاورزی، فقط به این بسنده نکرد، بلکه به خلق مزیت در بخش صنعت نیز پرداخت. نکته حائز اهمیت این است که حمایت‌های تعرفه‌ای تنها سیاست دولت آمریکا برای توسعه اقتصادی نبود؛ بلکه سرمایه‌گذاری در تحقیق و توسعه، واگذاری زمین‌های دولتی به دانشکده‌های کشاورزی، تقویت توسعه زیرساخت‌های حمل‌ونقل و مواردی از این قبیل، از دیگر حمایت‌های دولت بود. در واقع آمریکا تا سال‌ها مرکز فکری حمایت‌گرایی بود و بعد از جنگ جهانی دوم با برتری صنعتی بلامنازع، مبلغ تجارت آزاد شد.

 

کره‌جنوبی

بررسی تجربه کره‌جنوبی به‌عنوان یکی از کشورهای موفق نشان می‌دهد که این کشور با حمایت‌های دولت توسعه‌گرای خود و از طریق پیاده‌سازی سیاست‌های صحیح صنعتی، توانست به کره امروزی تبدیل شود. دولت کره‌جنوبی از دهه ۱۹۶۰ برخی از صنایع راهبردی مانند خودروسازی، کشتی‌سازی، صنایع الکترونیک، مواد شیمیایی و سیمان را انتخاب کرد و از طریق حمایت‌های ویژه و مشروط از بخش‌های منتخب، به تقویت صنایع داخلی خود پرداخت تا این صنایع توانایی رقابت با سایر کشورها را داشته باشند. همچنین دولت کره‌جنوبی در مقابل حمایت‌های مشروط و هدفمند خود، عملکرد صنایع منتخب را مورد بررسی قرار می‌داد و در صورت نامناسب بودن عملکرد، صنایع را از حمایت‌های خود محروم می‌کرد. این کشور همانند بریتانیا بعد از شکل‌گیری و توانمند شدن بنگاه‌های تولیدی داخلی خود، به تدریج به آزادسازی تجاری پرداخت.

 

 

 

 

donya-e-eqtesad.com
  • 16
  • 5
۵۰%
همه چیز درباره
نظر شما چیست؟
انتشار یافته: ۰
در انتظار بررسی:۰
غیر قابل انتشار: ۰
جدیدترین
قدیمی ترین
مشاهده کامنت های بیشتر
هیثم بن طارق آل سعید بیوگرافی هیثم بن طارق آل سعید؛ حاکم عمان

تاریخ تولد: ۱۱ اکتبر ۱۹۵۵ 

محل تولد: مسقط، مسقط و عمان

محل زندگی: مسقط

حرفه: سلطان و نخست وزیر کشور عمان

سلطنت: ۱۱ ژانویه ۲۰۲۰

پیشین: قابوس بن سعید

ادامه
بزرگمهر بختگان زندگینامه بزرگمهر بختگان حکیم بزرگ ساسانی

تاریخ تولد: ۱۸ دی ماه د ۵۱۱ سال پیش از میلاد

محل تولد: خروسان

لقب: بزرگمهر

حرفه: حکیم و وزیر

دوران زندگی: دوران ساسانیان، پادشاهی خسرو انوشیروان

ادامه
صبا آذرپیک بیوگرافی صبا آذرپیک روزنامه نگار سیاسی و ماجرای دستگیری وی

تاریخ تولد: ۱۳۶۰

ملیت: ایرانی

نام مستعار: صبا آذرپیک

حرفه: روزنامه نگار و خبرنگار گروه سیاسی روزنامه اعتماد

آغاز فعالیت: سال ۱۳۸۰ تاکنون

ادامه
یاشار سلطانی بیوگرافی روزنامه نگار سیاسی؛ یاشار سلطانی و حواشی وی

ملیت: ایرانی

حرفه: روزنامه نگار فرهنگی - سیاسی، مدیر مسئول وبگاه معماری نیوز

وبگاه: yasharsoltani.com

شغل های دولتی: کاندید انتخابات شورای شهر تهران سال ۱۳۹۶

حزب سیاسی: اصلاح طلب

ادامه
زندگینامه امام زاده صالح زندگینامه امامزاده صالح تهران و محل دفن ایشان

نام پدر: اما موسی کاظم (ع)

محل دفن: تهران، شهرستان شمیرانات، شهر تجریش

تاریخ تاسیس بارگاه: قرن پنجم هجری قمری

روز بزرگداشت: ۵ ذیقعده

خویشاوندان : فرزند موسی کاظم و برادر علی بن موسی الرضا و برادر فاطمه معصومه

ادامه
شاه نعمت الله ولی زندگینامه شاه نعمت الله ولی؛ عارف نامدار و شاعر پرآوازه

تاریخ تولد: ۷۳۰ تا ۷۳۱ هجری قمری

محل تولد: کوهبنان یا حلب سوریه

حرفه: شاعر و عارف ایرانی

دیگر نام ها: شاه نعمت‌الله، شاه نعمت‌الله ولی، رئیس‌السلسله

آثار: رساله‌های شاه نعمت‌الله ولی، شرح لمعات

درگذشت: ۸۳۲ تا ۸۳۴ هجری قمری

ادامه
نیلوفر اردلان بیوگرافی نیلوفر اردلان؛ سرمربی فوتسال و فوتبال بانوان ایران

تاریخ تولد: ۸ خرداد ۱۳۶۴

محل تولد: تهران 

حرفه: بازیکن سابق فوتبال و فوتسال، سرمربی تیم ملی فوتبال و فوتسال بانوان

سال های فعالیت: ۱۳۸۵ تاکنون

قد: ۱ متر و ۷۲ سانتی متر

تحصیلات: فوق لیسانس مدیریت ورزشی

ادامه
حمیدرضا آذرنگ بیوگرافی حمیدرضا آذرنگ؛ بازیگر سینما و تلویزیون ایران

تاریخ تولد: تهران

محل تولد: ۲ خرداد ۱۳۵۱ 

حرفه: بازیگر، نویسنده، کارگردان و صداپیشه

تحصیلات: روان‌شناسی بالینی از دانشگاه آزاد رودهن 

همسر: ساناز بیان

ادامه
محمدعلی جمال زاده بیوگرافی محمدعلی جمال زاده؛ پدر داستان های کوتاه فارسی

تاریخ تولد: ۲۳ دی ۱۲۷۰

محل تولد: اصفهان، ایران

حرفه: نویسنده و مترجم

سال های فعالیت: ۱۳۰۰ تا ۱۳۴۴

درگذشت: ۲۴ دی ۱۳۷۶

آرامگاه: قبرستان پتی ساکونه ژنو

ادامه
ویژه سرپوش