سود اوراق مشارکت، معاف از پرداخت مالیات استاوراق مشارکت چیست؟
اوراق مشارکت (Corporate bond)، اوراق بهاداری است که تبیین گر مشارکت مالک آن اوراق در یک طرح است. در واقع شخص، سرمایه خویش را به یک شرکت، کارخانه و نظایر آنها می سپارد تا بتواند طرح توسعه خود را اجرا و از محل منافع به دست آمده سود سرمایه گذار را نیز پرداخت کند.
طبق قانون، اوراق مشارکت اوراق با نام یا بی نامی است که به قیمت اسمی و برای بازه زمانی معین منتشر می شود و سرمایه گذار نسبت به قیمت اسمی و مدت زمان مشارکت در سود حاصل از پروژه ها مدعی است. در واقع اوراق مشارکت مثل یک بدهی برای ناشر میباشد که با انتشار آن تعهد می نماید طی بازه های زمانی معین مبلغ ثابتی را که در برگه اوراق یادآوری می گردد در قالب سود اوراق مشارکت به سرمایه گذار بپردازد.
انواع اوراق مشارکت
انواع اوراق مشارکت عبارتند از:
الف) اوراق مشارکت بورسی
ب) اوراق مشارکت غیر بورسی
ج) اوراق مشارکت وزارتخانه ها و شرکت های دولتی
چ) اوراق مشارکت شرکت های پذیرفته شده در بورس
ح)اوراق مشارکت بانک مرکزی
الف) اوراق مشارکت بورسی
اوراق مشارکت بورسی اوراقیست که قابل معامله در بازار بورس و فرابورس است. اوراق مشارکت بورسی ممکن است یکی از موارد زیر باشد:
۱. به کسر:
اوراقی که با قیمتی کم تر از قیمت اسمی به فروش میرسد و سود خریدار برابر با تفاوت قیمت اوراق مشارکت در زمان خرید و قیمت اسمی در زمان سررسید است. سرمایه گذاری در این اوراق یک سرمایه گذاری کوتاه مدت به شمار می آید.
۲. اوراق مشارکت قابل تعویض با سهام:
اوراق مشارکت قابل تعویض با سهام به وسیله شرکتهای سهامی عام منتشر شده و در تاریخ سررسید به جای پرداخت اصل مبلغ، با دیگر سهام شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تعویض می گردد.
۳. اوراق مشارکت قابل تبدیل به سهام:
اوراق مشارکت قابل تبدیل به سهام اوراقیست که توسط شرکت های سهامی عام منتشر و در سررسید یا زمان مشخص افزایش سرمایه به سهام شرکتهای موضوع طرح اوراق مشارکت تبدیل می گردد. این مدل اوراق مشارکت اقتباس کامل از مقررات سابق اوراق قرضه قابل تبدیل به سهام توسط قانونگذار پس از انقلاب اسلامی است چون در این اوراق صاحب ورقه میتواند در صورتی که وضع شرکت ناشر به علت اقتصادی و سوددهی بهتر از زمان انتشار اولیه اوراق مشارکت باشد با تبدیل ورقه خود به سهم از بهبود وضعیت اقتصادی شرکت بهره گیرد.
ب) اوراق مشارکت غیر بورسی:
اوراق مشارکتی است که به منظور اجرای سیاست های اقتصادی دولت به وسیله بانک مرکزی منتشر می شود و قابلیت بازخرید به وسیله بانک عامل را دارد. این گروه از اوراق در بورس اوراق بهادار قابل ابتیاع نیست.
اوراق مشارکت در اصطلاح علم اقتصاد، نوعی از اوراق بهادار است و انواع مختلفی داردج) اوراق مشارکت وزارتخانه ها و شرکت های دولتی
اوراق مشارکت وزارت خانه ها و شرکتهای دولتی اوراق مشارکتی هستند که به وسیله وزارتخانه ها و شرکت های دولتی با هدف تأمین مالی پروژه های عمرانی منتشر می گردد و قابلیت بازخرید به وسیله بانک عامل را دارد. اوراق مشارکت وزارتخانه ها و شرکت های دولتی هم در بورس معامله نمی شوند.
چ) اوراق مشارکت شرکت های پذیرفته شده در بورس
این نوع اوراق مشارکت اوراقیست که به منظور تأمین مالی توسط شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار منتشر می شود. اینگونه اوراق در بورس اوراق بهادار قابل ابتیاع است.
خصوصیت های اوراق مشارکت
- قابلیت خرید و فروش اوراق مشارکت در بازار ثانویه
- اوراق مشارکت قیمت اسمی مشخصی دارد.
- بازده بدون ریسک برای سرمایه گذاران
- سررسید آن مشخص است و به عبارتی بازه زمانی معین دارد
- مالکیت بدون حق رأی برای دارندگان اوراق مشارکت
- بازپرداخت اصل اوراق مشارکت در سررسید و پرداخت سود علی الحساب آن در مقاطع معین به وسیله ناشر، تضمین شده است.
- معافیت مالیاتی برای سرمایه گذاری در اوراق مشارکت
- خرید و فروش اوراق مشارکت از طریق شعب منتخب بانک عامل یا از طریق بورس اوراق بهادار (در صورت پذیرش) مجاز است.
تمامی اوراق مشارکت از قابلیت نقد شوندگی برخوردارندنکات مهم در خرید و فروش اوراق مشارکت
۱- همانطور که قبلا هم گفتیم، بین ریسک و بازده رابطه مستقیـم وجود دارد، بدین ترتیب اوراق مشارکت، با توجه به اینکه بازدهی تضمین شده دارند و ریسکی را متوجه سرمایه گذار نمی کنند، بدین ترتیب بازده مورد انتظار آن ها هم در مقایسه با دیگر انواع اوراق بهادار، کمتـر است.
۲- اوراق مشارکت عرضه شده در بورس قابلیت معامله قبل از سررسید را دارند. فرض کنید شما بعد از خرید اوراق و نگهداری شش ماهه قصد فروش آنرا دارید. شما به آسانی میتوانید درخواست فروش خود را از طریق کارگزاری خود داده و در طرف مقابل چنانچه هیچ متقاضی نباشد بازارگردان اوراق مکلف به خرید اوراق از شما است و میتوان از بابت فروش اوراق مشارکت اطمینان داشت.
۳- معمولاً سود اوراق مشارکت تابعی از سود بانکی بوده و نرخ بازدهی سالیانه این اوراق بین ۳ تا ۶ درصد بیش از نرخ سود سپرده بلندمدت یک ساله نزد بانک ها است که این امر با هدف ایجاد جذابیت در معاملات اوارق مشارکت انجام می شود.
۴- سود تضمین شده اوراق مشارکت، به صورت علی الحساب به دارنده اوراق پرداخت می شود، به این معنی که بعد از پایان پروژه و در سررسید نهایی، ناشر اوراق مشارکت موظف است سود قطعی پروژه را محاسبه کرده و اگر سود قطعی پروژه، بیش از سود علی الحساب پرداختی به خریداران اوراق باشد، مابه التفاوت را به آنها پرداخت مینماید. البته، اگر سود قطعی پروژه، از سود علی الحساب پرداختی کم تر باشد، جبران مابه التفاوت برعهده ضامن اوراق مشارکت است و ضرر و زیانـی از این بابت، متوجه خریدار اوراق مشارکت نیست.
۴- سررسید پرداخت سود در اوراق مشارکت یک ماهه، سه ماهه و… است. هرچه دوره پرداخت سود کوتاه تر باشد، برای سرمایه گذار و سهامدار از جذابیت بیشتری بهره مند خواهد بود.
۵- در برخی موارد به دلیل کمبود نقدینگی و رقابت برای جذب منابع با بانک ها بعضی از ناشران اوراق مشارکت علاوه برسود اعلامی، سود ۳ درصدی برای یک سال را بر روی تابلو معاملاتی تضمین می کنند.
۶- نماد هر یک از اوراق مشارکت حداکثر سه روز قبل از سررسید پرداخت سود علی الحساب آن متوقف می شود و روز پس از پرداخت سود، نماد آن بازگشایی می شود.
۷- باتوجه به این که طرح هایی که برای تأمین مالی آن ها، اوراق مشارکت منتشر می شود، معمولاً طرح های زمان بر هستند، بدین ترتیب اوراق مشارکت نیز اکثراً با سررسیدهای سه تا چهار ساله منتشر می شوند اما اگـر خریدار اوراق مشارکت به هر دلیل، قبل از دوره سررسید به پول خود نیاز پیدا کرد، می تواند با مراجعه به یکی از شعب بانکی که اوراق را از آن خریداری نموده، ضمن تحویل اوراق مربوطه به بانک، اصل پول خود را دریافت نماید. طبیعتا سودهای دریافتی تا تاریخ تحویل اوراق به بانک نیز بعنوان سود دوره مشارکت، متعلق به فـرد می باشد.
۸- اوراق مشارکت همانند سهام طبق قیمتی که در بورس برای آن متقاضی وجود داشته باشد، فروخته خواهد شد. سود دارنده اوراق مشارکت نیز از بابت تسویه سریعتر از موعد کاهش نمی یابد.
خرید اوراق مشارکت یک سرمایه‌گذاری بدون ریسک بوده۹- اگر سرمایه گذار در میانه دوره و قبل از سررسید پرداخت سود اقدام به خرید اوراق مشارکت نماید، خریدار اوراق میبایست مبلغی معادل مبلغ اسمی بعلاوه قسمتی از سود اوراق مشارکت را که میزان آن از ابتدای دوره تا زمان خرید اوراق محاسبه می شود، پرداخت نماید.
۱۰- تمامی اوراق مشارکت از قابلیت نقدشوندگی خوبی برخوردارند. به نحوی که بازارگردان اوراق موظف است تا تمامی سفارش های فروش به مبلغ اسمی را در هر روز خریداری نماید.
۱۱- درصورتی که اوراق مشارکت در بورس یا فرابورس نیز قبول شده باشند، دارنده این اوراق میتواند برای فروش آن ها پیش از سررسید، به یکی از شرکت های کارگزاری بورس مراجعه نموده و نسبت به فروش اوراق خود اقدام نماید. در اینصورت، طبیعتـا اوراق مشارکت هم شبیه سهام، طبق قیمتی که در بورس برای آن متقاضی وجود داشتـه باشد، فروختـه خواهد شد و سود دارنده اوراق مشارکت هم از بابت تسویه سریعتر از موعد، کاهش نمی یابد.
گردآوری: بخش اقتصاد سرپوش
- 18
- 4
