یکی از راهکارها برای کنترل افزایش قیمت‌ها و تورم، مهار نقدینگی استنقدینگی
در یک تعریف ساده، مجموع اسکناس و مسکوکات و منبع های اعتبارات بانکی، مهم ترین اجزای تشکیل دهنده نقدینگی هستند. به حجم پول در گردش، نقدشوندگی یا به اصطلاح نقدینگی گفته می شود. حجم پول در گردش شامل دو مولفه پایه پولی و ضریب فزاینده پولی است یا بعبارتی به مجموعه پول شامل سپرده های دیداری بخش غیردولتی نزد بانک ها و اسکناس و مسکوک در دست اشخاص و شبه پول شامل سپرده های سرمایه گذاری مدت دار، سپرده های قرض الحسنه پس‌انداز و سپرده های متفرقه، نقدینگی گفته می شود.
به عبارت دیگر نقدینگی حجم پول نقد در خارج از سیستم بانکی است که قابلیت تورم زائی دارد به این معنی که اگر حجم پول نقد بالا باشد قدرت خرید بالا رفته و باعث افزایش قیمت کالا میشود یا خدمات بیش از ارزش موجودشان میشود. حجم نقدینگی در یک اقتصاد باید متناسب با میزان تولید کالا و خدمات باشد. در غیر این صورت بدون تردید باعث تورم با رکود در تولید خواهد شد. تفاوت نقدینگی با حجم پول یک کشور، در سپرده های غیر دیداری افراد نزد بانک هاست. عواملی که در نقدینگی تاثیر گذارند پنج رکن بانک مرکزی، نظام بانکی، مردم، دولت و بخش خارجی هستند. حجم نقدینگی در یک اقتصاد باید مناسب با میزان تولید کالا و خدمات باشد. در غیر اینصورت بی تردید سبب تورم با رکود در تولید خواهد شد.
نقدینگی در بخش‌هایی متمرکز میشود که بیشترین بازدهی را داشته باشددرجه نقدینگی
به درجه نقدشوندگی دارایی ها نقدینگی گفته می شود. یکی از انواع دارایی ها که میتواند به وجه نقد تبدیل شود پولیست که استفاده می کنیم. درجه نقدینگی بسیار مهم است و هرچه این درجه بیشتر باشد دارایی ما اغلب، خاصیت پولی دارد. پول بالاترین درجه نقدینگی را دارد. با این حال، این کلمه در کشورهای مختلف مفاهیم مختلفی دارد و هنوز تعریف یکسانی برای آن نشده است. در تجزیه و تحلیل های حسابداری و مالی، نسبت دارائی های آنی به بدهیهای آنی را آزمون قدرت پرداخت یا سنجش درجهٔ نقدینگی می گویند.
دام نقدینگی
زمانی که در اثر نرخ بهره بسیار پایین، سرمایه گذاران تمایلی به خرید اوراق قرضه نداشته و ترجیح می دهند که سرمایه خود را به صورت نقدی ذخیره کنند و در واقع تقاضای پول، زیاد است، دام نقدینگی گفته می شود. در این شرایط با توجه به انتظار به افزایش نرخ بهره، مردم سعی می کنند که سرمایه خود را جهت حداقل زیان ناشی از افزایش نرخ بهره به صورت ذخایر راکد نگه دارند. این وضعیت در شرایط رکود اقتصادی ایجاد می شود و تزریق پول توسط بانک مرکزی هم هیج بهبودی در شرایط نخواهد داد. به عبارتی انتظار افزایش نرخ بهره به معنای گرانتر شدن پول و منابع مالی خواهد بود و در این وضعیت خریداران شروع به احتکار پول می کنند تا اسیر افزایش قیمت های آینده نشوند.
نسبت گردش نقدینگی
یکی از مهم ترین فواید بازار سهام نقدشوندگی بالا است. نقدشوندگی یکی از معیارهای مهم جهت سرمایه گذاری است که سرعت نقد شدن سرمایه افراد را تعیین می کند و همواره مورد توجه سرمایه گذاران است. به عبارت دقیقتر، نقدشوندگی پایین، تبعات منفی را بهمراه دارد؛ از طرفی دیگر جذابیت خرید سهام در این وضعیت کاهش می یابد (سرمایه گذار تمایلی به خرید سهامی که از نقد شدن سریع آن ترس دارد، نخواهد داشت) و از سوی دیگر، به دلیل سطح پایین حجم معاملات، نوسانات هیجانی قیمت ها رقم می خورد. در این راستا برای سنجش میزان نقدشوندگی نسبت های گوناگونی محاسبه می شود.
نقدینگی در اقتصاد شامل پول و شبه پول استعوامل موثر بر نقدینگی
عواملی که بر حجم نقدینگی در اقتصاد تاثیرگذار است، اکثراً شامل «خالص دارایی های خارجی سیستم بانكی»، «خالص بدهی بخش دولتی به سیستم بانكی» و «بدهی بخش غیردولتی به سیستم بانكی» است. مجموع این سه قلم به صورت پول و شبه پول در اقتصاد به گردش درمی آید. رشد نقدینگی تحت‌تأثیر میزان خلق پول توسط بانك مركزی و ضریب فزاینده پول است. ضریب فزاینده، بیانگر نسبت بین نقدینگی و پایه پولی است كه نشان می دهد نظام بانكی به ازای هر واحد پول بانك مركزی چه میزان میتواند نقدینگی ایجاد كند.
هدایت نقدینگی
هدایت نقدینگی در واقع راهکارهاییست که باعث میشود حجم نقدینگی موجود در جامعه بجای استفاده اشتباه، بی رونق شدن یا ایجاد ضرر و زیان، به سوی قسمتهایی هدایت شود که به آن احتیاج داشته و به این ترتیب سبب دگرگونی و شکوفایی اقتصاد شده و به پیشرفت و رشد آن کمک کند. در واقع این مفهوم به نوعی برای مقابله و یا کاهش اثر رشد نقدینگی در جامعه امروز به وجود آمده است. رشد نقدینگی به هر علتی نظیر بدهی دولت و اشخاص وابسته به دولت به بانک مرکزی، مسأله تحریم و کاهش ارزش پول ملی و … می تواند به وجود آید و آثار مخربی بر اقتصاد و پیشرفت یک کشور داشته باشد و چ بسا می تواند به فروپاشی اقتصادی و سیاسی منجر شود. براین اساس برخی از اندیشمندان و اقتصاددان فرضیه هدایت نقدینگی را برای مقابله با آن پیشنهاد داده اند.
نقدینگی یکی از عوامل تعیین کننده در اداره اقتصاد، بازار سرمایه یا شرکت ها استمدیریت نقدینگی
یکی از بزرگترین چالش هایی که سیستم بانکداری در ایران با آن مواجه است، مدیریت نقدینگی است. علت اصلی این چالش اینست که اغلب منابع بانک ها از محل سپرده های کوتاه مدت تأمین مالی می شود. همچنین، تسهیلات اعطایی بانک ها صرف سرمایه گذاری در دارایی هایی می شود که درجه نقدشوندگی نسبتا پایینی دارند.
نگهداری مقادیر ناکافی نقدینگی
نگهداری مقادیر ناکافی نقدینگی، سبب میشود بانک با خطر عدم توانایی در اجرای تعهدات و همچنین ورشکستگی روبرو شود. نگهداری مقادیر بسیار نقدینگی، نوع خاصی از تخصیص ناکارآمد منابع است که سبب کاهش نرخ سودآوری بانک به سپرده های مردم و سرانجام از دست دادن بازار می شود.
مقامات پولی کشورها با استفاده از سیاست های پولی رشد نقدینگی را کنترل می کندعلل افزایش رشد بی رویه نقدینگی
در واقع منشأ رشد بی رویه نقدینگی، كسری بودجه دولت، بی انضباطی مالی دولت، عدم استقلال بانك مركزی و مشكلات نظام بانكی است. برای ایجاد ثبات اقتصادی در ایران و كاهش نرخ تورم باید نرخ رشد نقدینگی كنترل شود كه آن نیز نیازمند افزایش استقلال بانك مركزی، اصلاح ساختار نظام بانكی، افزایش انضباط مالی، اصلاح ساختار بودجه دولت و كاهش هزینه های دولت است.
تشخیص ورود و خروج نقدینگی به بورس
ورود و خروج نقدینگی در بورس یکی از مهم ترین مؤلفه های بازار سرمایه است، زیرا ورود نقدینگی به بازار سهام آنرا با رونق همراه می کند و خروج آن پیوسته با دوره های رکودی متعاقب آن همراه بوده است. تشخیص ورود نقدینگی به بورس یکی از روشهاییست که سرمایه گذاران با استفاده از آن میتوانند وارد بازار شوند و معامله کنند. یکی از مشکلات سرمایه گذاران در بورس اینست که در یک زمان نامناسب اقدام به خرید سهم می کنند و این باعث میشود باوجود این که شرایط تکنیکال و یا بنیادی سهم مناسب است ولی درنهایت قیمت ها کاهش پیدا می کند و سرمایه گذار هم متضرر می شود. به همین علت هم یک سرمایه گذار باید اول ورود نقدینگی به بورس را تشخیص دهد و بعد اقدام به معامله کند ولی در بازار سرمایه ایران بزرگترین ضعف بازار هم عدم دانش در این خصوص است.
نقدینگی در بازار بورس یکی از فاکتور‌های مهم به شمار میرودگردآوری: بخش اقتصاد سرپوش
- 16
- 3
