سفته
سفته یا فته طلب یک سند تجاری است که بابت تعهد به پرداخت صادر می شود. سفته را صادر کننده سفته صادر می کند و در اختیار طلب کار قرار می دهد. بدین ترتیب سفته یک سند تعهد آور است که برای صادر کردن آن باید دقت کافی به خرج داد. فلسفه وجود سفته به زمانی بر می گردد که تجار برای جا به جایی پول نقد، احساس خطر می کردند از این جهت با صادر کردن سفته از معضلات مالی خود کاستند. سفته باید ویژگی های لازم را داشته باشد تا معتبر باشد. در صورتی که در صدور سفته نکات لازم را رعایت نکنیم، سفته دیگر سند تجاری نخواهد بود و از امتیازات سند تجاری هم بهره نخواهد برد؛ بلکه در این شرایط سفته یک سند عادی محسوب خواهد شد.
در معاملات تجاری، چک بیشتر از سفته رواج دارد، به دلیل آن که در چک مبلغی معین نشده است و در هر برگ چک، صادر کننده میتواند هر مبلغی که میخواهد را بنویسد ولی مبالغ درج شده در سفته مشخص است و بر روی هر برگ سفته درج شده است. هر برگ سفته برای مبالغی خاص بکار میرود و بیش از مبلغی که در سفته قید شده معتبر نیست.
نحوه نوشتن سفته به شکل قانونی
نحوه نوشتن سفته یا در اصطلاح روش پر کردن سفته برای ضمانت کار یا سفته بدون تاریخ و سفته معمولی، باید بطور صحیح و مشخص انجام بپذیرد، تا موجبات سواستفاده از سفته ای که بابت ضمانت کار داده شده یا سفته بدون تاریخ، فراهم نشود. الزاماتی که برای نوشتن سفته باید رعایت شوند، به شرح زیر است:
- برای نوشتن سفته توجه کنید که مبلغ سفته باید به صورت تمام حروف روی آن نوشته شده باشد. مبلغی که در سفته تعهد می کنید نباید از مبلغ اسمی آن بیشتر باشد، در واقع مبلغ اسمی سفته، سقفی است برای تعهد در آن سند؛ به عنوان مثال برای تضمین کردن ۲۷۰ میلیون ریال باید سفته ۳۰۰ میلیونی بخرید.
از نکات اساسی در قواعد مربوط به نحوه نوشتن سفته، مهر صادر کننده‌ی سفته است- یکی از موارد مهم در نحوه نوشتن سفته اینست که گیرنده وجه، مشخص باشد البته حتماً الزامی نیست نام شخص خاصی روی سفته نوشته شود. سفته میتواند در وجه حامل باشد یا به شخص دیگری حواله شود؛ عبارت «حواله کرد» در سفته برای همین است.
- ویژگی دیگری که به هنگام نوشتن سفته باید به آن توجه داشت این است که تاریخ پرداخت این سند کاملاً داخل برگه مشخص شده باشد. درصورتی که تاریخ پرداخت وجه تعهد شده در سفته نوشته نشود، میتوان گفت که سفته مشخصات ظاهری خود را از دست می دهد. در واقع این برگه در صورت قید نشدن تاریخ پرداخت وجه دیگر یک سند تجاری نخواهد بود، بلکه تنها یک سند عادی به حساب می آید که بر اساس قانون مدنی میتوان نسبت به وصول مبلغ قید شده در آن اقدام نمود. همینطور در قواعد مربوط به نحوه نوشتن سفته باید این نکته را مد نظر قرار داد که برخوردار نبودن سفته از تاریخ معین یا مشخص میتواند دلیلی بر عندالمطالبه بودن آن باشد. به این معنی که در زمان تنظیم و پرکردن سفته، تاریخ پرداخت وجهی که در سند قید گردیده و انجام آن به وسیله صادر کننده سند تعهد شده، برای طرفین معامله از اهمیت چندانی برخوردار نبوده است بلکه به جای تاریخ پرداخت وجه، این مبلغ تعهد شده در سند بوده که برای آنها از اهمیت کامل بهره مند بوده است.
- در نحوه نوشتن سفته باید توجه کرد که امضا یا مهر صادر کننده سفته، روی سفته باشد و گرنه اساساً این نوع سند اعتبار ندارد.
- نام گیرنده سفته از دیگر قواعدیست که در نوشتن سفته باید ذکر گردد.
- سفته امکان دارد با ظهرنویسی های گوناگون به اشخاص متعددی منتقل شود. در این حالت صادر کننده سفته یعنی کسی که آنرا امضاء می کند و تمام ظهرنویس ها همه در مقابل دارنده آن «مسئولیت تضامنی» دارند. مسئولیت تضامنی به این معنی است که تمام این افراد مسئول پرداخت تمام مبلغ سفته هستند؛ یعنی اگر دارنده سفته هستید میتوانید به هر کدام از امضاکنندگان که دسترسی راحت تری به وی دارید مراجعه کنید و کل مبلغ سفته را از او بخواهید. البته این کار برای هر کدام از امضاکنندگان این حق را بوجود می آورد که برای پس گرفتن مبلغی که به دارنده پرداخت کرده، به امضاکننده پیش از خود رجوع کند؛ یعنی برای هر یک از ظهرنویس ها حق مطالبه وجه نسبت به ظهرنویس های قبل از خود و در پایان نسبت به شخص صادرکننده وجود دارد.
مراحل مربوط به نحوه نوشتن سفته باید به طور کامل و بی نقص، رعایت و اجرا شودانتقال سفته
دارنده سفته، یعنی کسی که این سند به اسم او صادر شده است، میتواند آنرا به شخص دیگری انتقال دهد. برای این کار باید سفته را به نام نفر سومی ظهرنویسی کنید. در اینصورت، تمام حقوق و مزایای مربوط به سفته، به دارنده جدید منتقل می شود. انتقال سفته با امضای دارنده آن انجام می شود. کسی که سفته به اسم او امضا شده یا کسی که سفته با ظهرنویسی به وی منتقل شده، دارنده سفته محسوب می شود. دارنده میتواند برای وصول وجه تعهد شده در سفته، به دیگری وکالت دهد. برای این منظور باید دارنده با نوشتن عبارت «وکالت برای وصول» سفته را پشت نویسی و امضا کند.
نحوه نوشتن سفته برای ضمانت
سفته ای که برای ضمانت تهیه می شود نیز باید درست مانند سفته های دیگر تکمیل شود. البته در نحوه نوشتن سفته برای ضمانت باید این موضوع را حتماً مد نظر قرار داد که این سند بطور دقیق برای ضمانت از چه چیزی تهیه و تنظیم شده است. به بیان ساده تر در آداب مربوط به نوشتن سفته برای ضمانت، حتما شخص صادر کننده ی سفته باید این مسئله مهم را در نظر گرفته و در سفته قید کند که برای ضمانت کردن از چه چیزی آن را صادر کرده است. همچنین در صورت وجود قرارداد بین دو طرف معامله بهتر است مشخصات سفته ای که بین آنها تنظیم شده است روی قرارداد مذکور نیز ذکر شود.
در قواعد مربوط به نحوه نوشتن سفته باید توجه کرد در صورتیکه سفته برای شخص خاصی صادر می شود، باید نام و نام خانوادگی وی در سفته قید شود. به این ترتیب او میتواند سفته را با ظهر نویسی یا همان پشت نویسی به شخص دیگری منتقل کند. در این میان اگر شما بعنوان صادر کننده ی سفته و شخصی که پرداخت وجه قید شده در آنرا متعهد شده است، تمایل دارید وجه سفته را صرفا به شخص مشخص شده در سفته پرداخت کنید، باید علاوه بر نوشتن نام او در سفته، عبارت حواله کرد را هم بگونه ای حذف کنید تا طرف مقابل حتی با ظهر نویسی هم نتواند سفته را به شخص دیگری منتقل کند.
در نحوه نوشتن سفته و پشت نویسی آن حتما باید تاریخ ظهر نویسی آن ذکر شودگردآوری: بخش اقتصاد سرپوش
- 17
- 8
