روزنامه جهان صنعت نوشت: ویدئویی که از مصاحبه محمد مخبر، سرپرست ریاست‌جمهوری در فضای مجازی دست‌به‌دست می‌شود، سر و صدای زیادی به راه انداخته است. در واقع اعتراف تلخ و نگران‌کننده محمد مخبر درباره نحوه تامین کالاهای اساسی کشور به گونه‌ای است که خود گوینده انگار متوجه عمق فاجعه نیست و از چنین روشی با افتخار یاد می‌کند. محمد مخبر، کفیل دولت، در مصاحبه‌ای اعلام کرد که دولت سیزدهم برای تهیه کالاهایی از جمله گندم و جو آنها را از روی کشتی‌های در حال عبور و بنادر کشورهایی که حتی رابطه خوبی با ایران ندارند، خریداری و وارد کشور کرد.این سخنان در حالی مطرح می‌شود که همواره دولت سیزدهم اعلام می‌کرد که انبارهای دولت پر از کالا است و مردم هیچ نگرانی بابت تلامین کالاهای اساسی خود نداشته باشند. سخنان محمد مخبر افشاکننده شکست کامل اقتصادی دولت سیزدهم است؛ دولتی که ماحصلش در طول سه سال فعالیت چیزی جز فقیر‌تر شدن مردم، گرانی، افزایش نرخ ارز، سقوط بورس، عدم تحقق وعده‌ها در اشتغال و مسکن نبوده است.به باور حسین راغفر کارشناس مسائل اقتصادی اعترافات مخبر در واقع برگ آخر تایید شکست اسفبار سیاست‌های اقتصادی دولت سیزدهم است. از طرفی به گفته وحیدشقاقی‌شهری کارشناس اقتصادی، کشور با توهم اداره نمی‌شود و اگر با همین فرمان پیش برود باید نظاره‌گر فلاکت اقتصادی مردم بود. در نقد سخنان محمد مخبر را از زبان دو کارشناس اقتصادی می‌خوانید.
مصیبت اقتصادی برای خانوارها
حسین راغفر کارشناس مسائل اقتصادی در خصوص سخنان محمد مخبر در تامین کالاهای اساسی به «جهان‌صنعت» گفت: در چند وقت اخیر همزمان با انتخابات ریاست‌جمهوری، صحبت از تداوم سیاست‌های دولت سیزدهم به گوش می‌رسد که شاخص‌های اقتصادی نشان‌دهنده این است که این سیاست‌ها با شکست کامل مواجه بوده است؛ از قیمت ارز که از ۲۷هزار تومان تا ۷۰هزار تومان رشد کرد و در حال حاضر در کانال ۶۰هزار تومان است، به عبارتی تا ۵/۲برابر رشد کرد و تورم لجام گسیخته‌ای که در این مدت به وجود آمد و اشتغالی که حاصل نشد و وعده‌هایی که برای یک‌میلیون مسکن داده شده بود، محقق نشد. از طرفی سقوط فاجعه بار بورس کشور طی این مدت و به فلاکت افتادن جمعیت بزرگی از کشور همگی حکایت از شکست فاجعه‌بار سیاست‌های اقتصادی دولت سیزدهم داشته است. این میزان از افزایش قیمت‌ها بی‌سابقه بوده و افزایش نرخ ارز مصیبت اقتصادی را برای خانوارها به امغان آورده است.
افشای شکست کامل اقتصادی دولت
این کارشناس اقتصادی در ادامه اضافه کرد: طبیعتا یکی از مسائلی که در به وجود آمدن این شرایط معیشتی برای مردم مطرح بوده، چنین شیوه‌های اسفباری است که زندگی مردم را به این نقطه رسانده است. این شیوه معاملات کالاهای اساسی که مخبر اعلام کرده مصداق چپاول اقتصادی است. این اتفاقات در حالی رخ داده که دولت سیزدهم بارها اعلام کرده که انبارهای ما پر است و هیچ نگرانی بابت تامین کالاهای اساسی وجود ندارد. به تعبیری سخنان محمد مخبر افشای شکست کامل اقتصادی دولت سیزدهم است، در واقع برگ آخر تایید شکست اسفبار سیاست‌های اقتصادی دولت سیزدهم است.
دولت نقشی در اقتصاد ندارد!
حسین راغفر در ادامه تاکید کرد: این سخنان تایید این مساله است که دولت عملا نقشی در اقتصاد و اداره مسائل اجرایی کشور ندارد و نهادهای قدرتمندی هستند که منابع ارزی و تسهیلات بانکی عمدتا در خدمت فعالیت‌های آنهاست و دولت عملا یک کارگزار تسهیل‌کننده نیازهای این نهادهاست، در چنین شرایطی اگر تغییر دولت‌ها به همین شیوه اداره شود، باید روز‌به‌روز شاهد فلاکت و مصیبت بیشتر برای خانوارهای ایرانی باشیم.
مسیر «زنده‌مانی»
وحید شقاقی‌شهری کارشناس مسائل اقتصادی نیز در خصوص سخنان محمد مخبر به «جهان‌صنعت» گفت: اداره کشور با این روش دوام نخواهد داشت، اینکه ما افتخار کنیم که با چه فلاکتی و با چه روش‌های سختی کالاهای استراتژیک کشور را تامین می‌کردیم، این مسیر به توسعه کشور منجر نخواهد شد. این مسیر «زنده بمانیم» است و ادامه دادن به حیات خود با هرگونه سختی با این روش منجر به تحول، توسعه، رفاه، آسایش، سربلندی، سعادت، رقابت با رقبای پیشرو در منطقه نخواهد شد.
عقبگرد اقتصادی در ۱۳ سال
شقاقی‌شهری بیان کرد: اکنون در مسیری حرکت می‌کنیم که ادامه این مسیر کشور را از رقابت با کشورهای منطقه به شدت عقب خواهد انداخت. در اندازه اقتصاد یعنی تولید ناخالص داخلی به قدرت برابری خرید، در سال ۲۰۱۰ با عربستان و ترکیه که دو رقیب اصلی کشور در منطقه هستند تقریبا برابر بودیم اما در این ۱۳سال اخیربه دلیل تحریم‌ها و مسائل حاشیه‌ای عقبگرد اقتنصادی بدی داشتیم به‌گونه‌ای که در حال حاضر اقتصاد ترکیه دو برابر اقتصاد ایران است و اقتصاد عربستان ۴۰درصد از اقتصاد ایران بزرگ‌تر شده است. این در حالی است که زمانی که اندازه کیک اقتصاد بزرگ‌تر می‌شود، رفاه و آسایش ملت بیشتر می‌شود، در واقع قدرت چانه‌زنی کشور در محاسبات منطقه‌ای و جهانی افزایش پیدا می‌کند، به عبارتی اگر ایران و ترکیه وارد مناسبات بین‌المللی شوند، به ترکیه سه برابر ایران ارزش و بها داده خواهد شد. باوجود اینکه من واقفم که دولت سیزدهم و دولت قبل از آنچه سختی‌هایی کشیدند که مایحتاج مردم تامین شود، اما مساله این است که پارادایم ورویکرد دچار اشکال است، ما باید تحریم‌ها را برطرف می‌کردیم، هم دولت گذشته و هم در دولت سیزدهم خواستند که تحریم‌ها را برطرف کنند اما مانند همیشه حواشی و برخی افراد در حوزه‌های مختلف مانع شدند و به عبارتی بر سر حذف تحریم‌ها ممانعت ایجاد شد.
از دست رفتن فرصت بزرگ رفع تحریم‌ها
این کارشناس اقتصادی گفت: ما فرصت بسیار بزرگی را از دست دادیم، فرصت سه ساله بایدن، فرصت بی‌نظیری بود که تحریم‌ها را از بین ببریم و ما این فرصت را سوزاندیم چراکه اوکراین و روسیه در حال جنگ بودند و آمریکایی‌ها به دنبال کمک به اوکراین و ایستادن مقابل روسیه بودند، آنها نمی‌خواستند پرونده تنش مجدد با ایران را دوباره باز کنند. قیمت انرژی افزایش یافته بود و آنها به دنبال برگرداندن ایران و ونزوئلا به بازار نفت بودند، درگیری آنها بیشتر با چین و روسیه بود و کمتر به مسائل حاشیه‌ای مانند ایران بها می‌دادند. دولت سیزدهم با این فرصت بی‌نظیر می‌توانست در همان اوایل دولت برجام را یکسره کند اما سه سال این مساله را متوقف کردیم و ماحصل این توقف سه ساله میانگین تورم به ۴۰درصد رسید، در این میان در حال از دست دادن دهک متوسط هستیم.
کشور را با توهم نمی‌توان اداره کرد
وحید شقاقی‌شهری تصریح کرد: عبارات آقای مخبر نشان می‌دهد که چقدر هزینه مبادلات با ایران سنگین شده و ما برای تامین مایحتاج خود، چه مسیرهای پر پیچ و خمی را باید طی کنیم که هم با عدم شفافیت، هم با سختی و پیچیدگی همراه است،در واقع این همان آفت ممانعت از حذف تحریم‌هاست. ما نتوانستیم یک اجماع محکمی برای رفع تحریم‌ها داشته باشیم و این موضوع سرانجام بدی را برای کشور رقم زد. من مخالف ساخت و استحکام درون اقتصاد نیستم اما زمانی که می‌خواهید مذاکره کنید باید استحکام درون اقتصاد تقویت شود، در واقع کشور را با توهم نمی‌توان اداره کرد.
- 13
- 3
