کسب و کار مشکوک فروشگاه‌های زنجیره‌ای

فروشگاه‌های‌ زنجیره‌ای در سال‌های‌ اخیر رشد چشمگیری در بازار ایران داشته‌اند. تاسیس فروشگاه‌های‌ زنجیره‌ای‌ که در گذشته در اختیار ارگان‌ها و موسسات دولتی و شبه‌دولتی بود امروز با ورود بخش‌خصوصی توسعه‌یافته است و شاهد افزایش تعداد این فروشگاه‌ها به ویژه در شهر تهران هستیم.

بخش غالب خرده‌فروشی در کشورهای‌‌ توسعه‌یافته توسط این فروشگاه‌ها‌ صورت می‌گیرد و باعث اصلاح نظام عرضه از طریق حذف واسطه‌های‌‌ شده و درنهایت محصولات مورد نیاز را با قیمت کمتری به دست مصرف‌کننده نهایی یعنی مردم می‌رسانند.

سهم فروشگاه‌ها‌‌ در بازار خرده‌فروشی کشور به ۱۰ درصد افزایش یافته و در برنامه ششم توسعه نیز باید به ۲۰ درصد برسد اما این شرایط باعث بر هم خوردن تعادل بازار خرده‌فروشی‌های سنتی شده است و حتی درباره آینده کسب‌وکار ‌آنها نگرانی‌هایی‌‌ وجود دارد.

در تقابل دو صنف فروشگاه‌های زنجیره‌ای‌ و فروشگاه‌های‌های کوچک با توجه به قیمت پایین‌تر فروش این شائبه ایجاد شده است که کیفیت محصولات عرضه‌شده در فروشگاه‌های زنجیره‌ای پایین‌تر است.

دلیل ارزان‌فروشی

یکی از خرده‌فروشان مواد غذایی تهران در این ارتباط به تسنیم گفت: فروشگاه‌های‌‌ زنجیره‌ای با توجه به اینکه محصولات خود را به صورت کلی خرید می‌کنند و در مواردی کل تولید یک کارخانه را می‌خرند از تولیدکننده می‌خواهند که از کیفیت یا وزن کالا بزند تا این محصول با قیمت کمتری عرضه شود در غیر این صورت دلیل دیگری برای ارزان فروختن کالا در این فروشگاه‌ها وجود ندارد.

وی افزود: به طور مثال کیفیت پودر ماشین لباسشویی که در فروشگاه‌های زنحیره‌ای به فروش می‌رسد با آنچه در بازار مصرف مشاهده می‌شود، متفاوت و رقیق‌تراست.

امیر آزادی یکی از مسوولان فروشگاه‌های زنجیره‌ای در این ارتباط اظهار کرد: حجم خرید کالا در فروشگاه‌های زنجیره‌ای بالا است و همین امر موجب می‌شود که فروشگاه‌ها از تولیدکنندگان تخفیف‌های مناسب‌تری دریافت کنند؛ در مواردی برخی از فروشگاه‌های زنجیره‌ای حتی تولید یک کارخانه را پیش‌خرید می‌کنند.

وی افزود: در چنین شرایطی، فروشگاه‌های زنجیره‌ای کالای خود را با قیمت کمتری خریداری کرده‌اند و به این ترتیب این امکان برای آنها فراهم است که تخفیف‌های بیشتری نیز به مصرف‌کنندگان نهایی یعنی مردم ارائه دهند.

آزادی با بیان اینکه فروشگاه‌های زنجیره‌ای شفافیت مالی بیشتری در مقایسه با سایر فروشگاه‌ها دارند، گفت: این فروشگاه‌ها مالیات خود را به طور معمول پرداخت می‌کنند؛ کالای قاچاق به فروشگاه‌های زنجیره‌ای ورود نمی‌کند و مشکلات عدم پرداخت بیمه برای پرسنل وجود ندارد ضمن آنکه قوانین کار در فروشگاه‌های زنجیره‌ای به طور کامل رعایت می‌شود.

فروش سنتی

معاون اجرایی یک شرکت فروشگاه زنجیره‌ای با تاکید بر اینکه فروشگاه‌های زنجیره‌ای در مقابل فروشگاه‌های خرده‌فروشی سنتی مزیت دیگری در کاهش بار ترافیکی شهر دارند، تصریح کرد: بار مورد نیاز فروشگاه‌های زنجیره‌ای تنها توسط یک خودرو از شرکت مرکزی تامین می‌شود اما در خرده‌فروشی‌های سنتی این بار با بیش از ۱۰ خودرو در روز و توسط شرکت‌های پخش تامین می‌شود که این امر بر بار ترافیکی شهر می‌افزاید.

وی با بیان اینکه سه میلیون و ۲۰۰ هزار فروشگاه خرده‌فروشی در اصناف مختلف در کشور پروانه فعالیت دارند، گفت: سرانه تعداد خرده‌فروشی‌ها در ایران برای هر ۲۵ نفر یک فروشگاه است که این رقم در کشورهای پیشرفته به ازای هر ۷۰۰ نفر یک فروشگاه است‌ که این نشان از وجود تعداد بالای واسط‌ها در زنجیره تامین اصناف مختلف است.

آزادی ادامه داد: با تاسیس و توسعه فروشگاه‌های زنجیره‌‌ای تمامی واسط‌ها از جمله شرکت‌های پخش حذف شده و کالا از تولیدکننده به طور مستقیم خریداری و به مصرف‌کننده نهایی عرضه می‌شود.

وی همچنین اشاره کرد: در کشورهای توسعه‌یافته فروشگاه‌های زنجیره‌ای به طور میانگین ۸۵ درصد بازار خرده‌فروشی را شامل می‌شوند که این عدد در کشور ما کمتر از ۱۵ درصد است.

آزادی گفت: متوسط تخفیف در فروشگاه‌های زنجیره‌ای حدود ۲۰ درصد است که این تخفیفات در کالاهای دارای قیمت مصرف‌کننده نیز اعمال می‌شود.

سرمایه‌گذاری در فروشگاه‌ها

همچنین امیرخسرو فخریان، رییس اتحادیه فروشگاه‌های زنجیره‌ای در این باره اظهار کرد: در کشورهایی مانند ژاپن ۹۰ درصد فروشگاه‌ها به صورت زنجیره‌ای اداره می‌شود و این روند در کشورهای اروپایی ۶۰ تا ۸۰ درصد و در آمریکا ۸۵ درصد و در ایران ۱۰ درصد است.

وی با اشاره سرمایه‌گذاری پنج هزار میلیارد تومانی در فروشگاه‌های زنجیره‌ای تصریح کرد: ۷۰ شرکت یا افراد حقیقی در اتحادیه ما عضویت و این اعضا درمجموع دو هزا و ۵۰۰ شعبه در سراسر کشور دارند. ۲۵ هزار نفر در این صنعت فعالیت می‌کنند که ۱۵ حدود هزار میلیارد تومان گردش مالی سال ۹۵ آنها بوده است.

فخریان گفت:

فروشگاه‌های زنجیره‌ای در بهبود وضعیت معیشت مردم تاثیر‌گذار هستند و نحوه توزیع کالا در قیمت تمام‌شده کالا بسیار تاثیر‌گذار و مصلح نظام توزیع است.