سخنگوی کمیسیون تلفیق بودجه اعلام کرد تعداد یارانه‌بگیران در آینده، ۵۵ میلیون نفر خواهد بود و افرادی که یارانه‌شان حذف می‌شود، کاهش می‌یابد. علی‌اصغر یوسف‌نژاد، نماینده مردم ساری و سخنگوی کمیسیون تلفیق بودجه سال ۹۷ کل کشور در گفت‌وگو با فارس اظهار داشت: دولت در لایحه بودجه سال۹۷ پیشنهاد داده بود که ۲۳هزار میلیارد تومان برای یارانه‌های نقدی و غیر‌نقدی به خانوار اختصاص یابد. البته کل رقم هدفمندی یارانه‌ها در بخش پرداخت‌های نقدی ۳۷هزار میلیارد تومان بوده است.
او افزود: «از این مقدار ۲۳هزار میلیارد تومان برای خانوار و ۷هزار میلیارد تومان برای کمیته امداد و ۳هزار و ۷۰۰میلیارد تومان نیز به بخش سلامت و ۳هزار و ۳۰۰میلیارد تومان نیز برای نان و خرید تضمینی گندم بوده است». سخنگوی کمیسیون تلفیق بودجه ادامه داد: «اگر مجلس با پیشنهاد دولت در زمینه پرداخت‌های نقدی، یعنی با رقم ۳۲هزار میلیارد تومان موافقت می‌کرد، یارانه نقدی ۳۳میلیون ایرانی در سال آینده حذف می‌شد که ما در مجلس تعداد حذفی‌ها از یارانه نقدی را کاهش دادیم».
براساس تصمیم مجلس، ۷هزار میلیارد تومان به رقم ۲۳هزار میلیارد تومانی دولت برای پرداخت‌های نقدی یارانه‌ها در سال آینده، اضافه کردیم که در مجموع به ۴۴هزار میلیارد تومان رسید و رقم یارانه نقدی هم ۳۰هزار میلیارد تومان شد که با این حساب، تعداد یارانه‌بگیران در آینده ۵۵میلیون نفر خواهد بود و افرادی که یارانه‌شان حذف می‌شود، کاهش می‌یابند. با صحبت‌های یوسف‌نژاد مشخص می‌شود در سال ۹۷، ۲۱میلیون نفر از یارانه‌بگیران حذف می‌شوند. این درحالی است که در بودجه سال ۹۷، دولت اعلام کرده بود قصد حذف ۳۳میلیون یارانه‌بگیر را دارد که بعد از اعتراض‌های دی‌ماه، نمایندگان با احتیاط بیشتری برخی بندهای بودجه را بررسی کردندکه حذف یارانه‌بگیران، یکی از این بندها بود.
اما بالاخره این هزینه اضافی که هر سال بارش بر دوش دولت بیشتر سنگینی می‌کند کی حذف می‌شود؟ یارانه جزو هزینه‌های جاری کشور است که برای تامینش یا باید به درآمدهای نفتی تمسک جست یا از هزینه‌های عمرانی کاست. در چند سال اخیر به‌دلیل بار مالی یارانه‌ها، بودجه عمرانی هر ساله کوچک و کوچک‌تر شد به‌طوری‌که دولت هر ساله مجبور به کاهش هزینه عمرانی و گسیلش به سمت هزینه‌های جاری شد.
طی دو سال قبل دولت درصدد حذف برخی از یارانه‌بگیران به اختیار خودشان بود. درصد کمی از یارانه‌بگیران انصراف دادند که به نوعی شکست این طرح بود. دلایل این شکست این بود که مردم به محرک «یارانه گرفتن» عادت کردند و هر اقدامی که بخواهد این محرک را حذف کند با شکست مواجه می‌شود.
در این شرایط مشخص کردن دهک‌ها به‌سختی صورت می‌گیرد زیرا آشکار کردن درآمدها از سوی افراد به‌سختی انجام می‌شود. در این صورت دو راه می‌ماند؛ یا دولت باید به حساب‌های افراد دسترسی پیدا کند که چندی پیش محمدباقر نوبخت، رییس سازمان برنامه‌وبودجه این اقدام را رد کرد یا باید خلق آمار کند که در چنین شرایطی نه‌تنها مخالفان حذف اقدام به فرافکنی می‌کنند، بلکه حذفی در تعداد یارانه‌بگیران اتفاق نمی‌افتد.
حذف یارانه‌بگیران در نفس خود، اقدام خوبی است
محمود جامساز، کارشناس اقتصادی معتقد است اگر حذف یارانه‌بگیران در راستای رفع فقر مطلق باشد، نمی‌توان به این مهم دست یافت. جامساز به «وقایع‌اتفاقیه» گفت: «ایجاد اشتغال گسترده و رفع فقر مطلق که در بودجه به‌عنوان هدف نامیده شد بسیار آرمانی است. باید معلوم شود که چقدر از درآمدها به مصارف بودجه تخصیص داده می‌شود. دولت باید معین کند چگونه می‌خواهد این مهم تحقق یابد. با اعطای یارانه نمی‌توان رفع فقر انجام داد.» این کارشناس اقتصادی درباره حذف یارانه‌بگیران گفت: «حذف یارانه‌بگیران در نفس خود، اقدام خوبی است برای اینکه یارانه‌پروری به نوعی فقیرپروری است.
اساس کار و نحوه توزیع یارانه‌ها اشتباه بود. اگر یارانه‌ها به درستی توزیع می‌شد و همان‌طور که وعده داده بودند، درصدی به شرکت‌ها و موسسات تولیدی پرداخت می‌کردند، علاوه بر اینکه قیمت‌ها رقابتی می‌شد، اوضاع بازارها و کسب‌وکارها به هم نمی‌ریخت. اوضاع زمانی بدتر شد که صد درصد یارانه‌ها به مردم اعطا شد.» جامساز معتقد است برای حذف یارانه‌بگیران باید راهکارها و روش‌ها مشخص شود وگرنه، نه فقر مطلق از بین می‌رود و نه اشتغال فراگیری ایجاد می‌شود. جامساز در ادامه گفت: « زمانی می‌توان به اهداف بودجه رسید که کشور در جاده توسعه قرار بگیرد. در این صورت است که سرمایه‌گذاری خارجی به کشور وارد می‌شود و در کنار آن ثبات سیاسی و اقتصادی همچنین دیپلماسی بین‌المللی قوی منجر به اهداف بودجه‌ای می‌شوند.»
فشرده سخن
با توجه به عزم جدی دولت برای کاهش هزینه‌های خود ولی همچنان هیچ مکانیسم و راهکاری برای شناسایی یارانه‌بگیران پردرآمد وجود ندارد که بسیاری از کارشناسان این را هشداری جدی و یکی از موانع بر سر راه دولت برای حذف یارانه‌بگیران می‌دانند. هشداری که مهمترین دلیل مخالفت بهارستان‌نشینان با لایحه بودجه بود.
اما واقعیت این است که منابع بودجه کم است و یارانه‌ها فشار زیادی به بودجه عمومی دولت وارد می‌کند.
از‌همین‌رو، توصیه کارشناسان این است که یارانه‌بگیران پردرآمد حذف شوند تا بار مالی یارانه‌ها از بودجه عمومی دولت کم شود. با این کار منابع به سمت بودجه عمرانی می‌روند که اتمام پروژه‌های عمرانی و اشتغال‌آفرینی یکی از نتایج مثبت آن خواهد بود. از طرف دیگر با توجه به شرایط اقتصاد کشور، حذف یارانه‌بگیران کار مثبتی است که از طرف دولت پیشنهاد شده اما قسمت سخت قضیه، اجرای این تصمیم است که مخالفت‌ها و فرافکنی‌ها بیشترخواهد شد.
- 17
- 1
