افشاگری ارزی علیه بازار لوازم خانگی

انتهای راهروی یک پاساژ در سه راه امین حضور، فروشگاه سه نبش بزرگی قرار گرفته، فروشگاه، شیشه ویترین ندارد و سرتاسر آن از برندهای مختلف خارجی جنس چیده شده است. مرد میانسالی پشت صندوق نشسته، چندان حال و حوصله حرف زدن ندارد و با کلافگی در جمله‌ای کوتاه به «ایران» می‌گوید:«جنس‌ها صد درصد گران شده‌اند.»

او به ردیف ماشین‌های ظرفشویی اشاره می‌کند و ادامه می‌دهد:«مثلاً این مدل ماشین ظرفشویی بوش، ۴ میلیون و خرده‌ای بود الان قیمتش به بیشتر از ۸ میلیون تومان رسیده است. تازه همان هم نیست! خیلی از شرکت‌ها می‌گویند ارز نداریم و جنس هم نداریم که عرضه کنیم. چه می‌دانم، ما که از آنها خبر نداریم.»

 از هفته دوم فروردین ماه بود که کمبود کالا و گرانی در بازار لوازم خانگی شروع شد. ابتدا به‌صورت رسمی اعلام شد که از ابتدای اردیبهشت ماه قیمت اجناس حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد افزایش می‌یابد اما آنچه واقعاً در بازار اتفاق افتاد، درباره برخی برندها بیش از این میزان بود. حالا فهرستی که چند روز پیش بانک مرکزی از ۱۴۸۲ شرکت دریافت‌کننده ارز دولتی منتشر کرد، نشان می‌داد که ۲۳۰ شرکت داخلی بیش از ۴۳ میلیون و ۴۰۰ هزار یورو برای واردات لوازم خانگی ارز دریافت کرده‌اند. در لیست منتشر شده از سوی بانک مرکزی، تنها اسامی خام شرکت‌ها و میزان وارداتشان وجود داشت و اطلاعاتی از برندها نبود.

هرچند که در جست وجوهای اینترنتی کوچکترین اطلاعاتی درباره بسیاری از این شرکت‌ها وجود ندارد و هنوز سهم دقیق برندها از ارز دولتی مشخص نیست اما «ایران» به جست و جو در میان منابع مختلف پرداخت و به برندهای وارداتی بعضی از این شرکت‌ها رسید که مقایسه ارز دریافتی توسط آنها، موجودی بازار و افزایش قیمت‌ها از فساد ارزی جدی در بازار لوازم خانگی حکایت می‌کند. پیش از این تحقیقات روزنامه سازندگی نیز نشان می‌داد که تمام اقلام لیست بانک مرکزی، افزایش قیمت ۵ تا ۸۶ درصدی داشتند و با دلار ۴۵۰۰ تا ۷۱۰۰ تومان در بازار خرید و فروش می‌شوند.

افزایش قیمت غیرمعقول در تمام گروه‌های لوازم خانگی

شرکت کاسپین کالا دریا، گروه تجاری سناپویان و شرکت کاراگستر راژان نمایندگان رسمی بوش، برند آلمانی هستند که روی هم رفته حدود ۴ میلیون دلار برای واردات لوازم خانگی ارز دریافت کرده‌اند اما بررسی میدانی در بازار امین حضور نشان می‌دهد که این برند بیشترین میزان افزایش قیمت را داشته است. تنها یخچال آلمانی در بازار حدود ۵۲ درصد رشد قیمت داشته است.

از کل میزان ارز در بازار لوازم خانگی، بیش از ۱۸ میلیون یورو تنها به واردات کولرگازی(اسپیلت) اختصاص داده شده که آن هم بیش از ۹ میلیون دلارش سهم شرکت گلدیران نمایندگی ال جی بوده است. بعد از آن نیز بیشترین میزان ارز مختص به واردات ماشین لباسشویی با ۴ میلیون و ۴۷۸ هزار و ۸۹۱ دلار و انواع یخچال، فریزر و یخچال فریزر با ۴ میلیون و ۵۵ هزار یورو بوده است. در بازار ماشین لباسشویی نیز گلدیران بیشترین میزان ارز دریافتی را داشته و بعد از آن کاسپین کالا دریا قرار دارد.

در کل یک میلیون و ۲۸۷ هزار و ۱۵۶ یورو ارز برای واردات ماشین لباسشویی بوش دریافت شده اما این جنس، یکی از کالاهایی بوده که بیشترین میزان افزایش قیمت را در بازار داشته است. ۲ میلیون و ۵۳ هزار و ۹۳۳ یورو ارز ۴۲۰۰ تومانی برای واردات جاروبرقی خانگی اختصاص داده شده است. در بخش جاروبرقی لیست بانک مرکزی، ۱۴ شرکت برای واردات این محصول ارز گرفته‌اند که ۴ ردیف آن مربوط به شرکت کاسپین کالادریا بوده است.

بیشترین میزان ارز در میان تمام برندها به شرکت شکوفامنش اختصاص داده شده و این شرکت برای واردات جاروبرقی‌های فیلیپس، ۶۹۳ هزار و ۹۶۸ دلار ارز دریافت کرده است. بعد از آن نیز شرکت بانیان الکترونیک که بازار محصولات میدیا را در اختیار دارد، ۵۹۱ هزار و ۶۷۱ دلار ارز گرفته است. این در حالی است که تمام این برندها، افزایش قیمت بیش از ۲۰ درصد داشته‌اند.

تنها یک مدل از جاروبرقی فیلیپس که در میانه اردیبهشت ماه حدود ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان بود، حالا قیمت آن در یکی از فروشگاه‌های اینترنتی از ۳ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان هم بالاتر رفته است و در بازار امین حضور نیز با قیمتی حدود ۲.۸۰۰ تا ۳ میلیون تومان خرید و فروش می‌شود. این افزایش قیمتی در حدود ۴۰ تا ۵۰ درصد را نشان می‌دهد. در بازار برندهای آلمانی نیز افزایش قیمت در همین حدود دیده می‌شود.در بازار اتوهای برقی و پرسی نیز افزایش ۱۴ تا ۴۵ درصدی وجود دارد که برای تمام برندهای چینی، آلمانی و ژاپنی اتفاق افتاده و نشان می‌دهد که این کالا با دلار بین ۴۴۰۰ تا ۵۵۰۰ تومان در حال خرید و فروش است.

محمدمهدی، پسر جوانی است که ۱۱ سال است در فروشگاهی خانوادگی فعالیت می‌کند. آنها از سال ۷۲ در سه راه امین‌حضور در حوزه لوازم خانگی فعالند. او به «ایران» می‌گوید:«یک مدل ماشین لباسشویی آلمانی که اردیبهشت ماه ۶ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان بود الان در بازار آزاد ۸ میلیون و ۹۰۰ هزار تومان فروخته می‌شود.شرکت‌ها یکی لیست مصرف‌کننده و دیگری لیست عمده فروشی دارند. تقریباً یک ماه پیش گفتند که ارز نداریم و شما هم باید به قیمت لیست مصرف‌کننده بخرید. اصلاً دیگر نمی‌توانیم جنس بفروشیم. اگر اوضاع همین‌طور پیش برود، باید مغازه را جمع کنیم.»

ریحانه یاسینی