روزنامه توسعه ایرانی نوشت: پس از تحریم‌ها و به‌ویژه در طول عمر دولت سیزدهم شرکای تجاری ایران به چند کشور محدود شد و قراردادهایی که با این کشورها بسته شد همواره به عنوان سرمایه‌گذاری خارجی جا زده شد. قرارداد انتقال گاز روسیه از طریق ایران ازجمله این قراردادهاست که وزیر نفت دولت سیزدهم در روزهای پایانی وزارت خود تبلیغاتی حول آن انجام داد.
وزیر نفت هفته گذشته خبر امضای یک تفاهم‌نامه با روسیه را داد و اظهار کرد: امروز یک اتفاق بزرگ و خوب برای کشور رقم خورد، در ملاقات‌هایی که شهید رئیسی با پوتین داشت یکی از مباحث مطرح شده موضوع انتقال گاز روسیه به ایران بود که به ثمر نشست و طی سه ماهه گذشته همکاران ما در شرکت ملی گاز با گس پروم روسیه این مذاکرات را انجام دادند و خوشبختانه امروز با حضور سرپرست ریاست جمهوری شاهد بودیم که تفاهم‌نامه انتقال گاز روسیه به ایران توسط شرکت ملی گاز و شرکت گس پروم روسیه به امضا رسید.
شاهکار دیپلماسی دولت سیزدهم
جواد اوجی امضای سند توافق انتقال گاز روسیه به جمهوری اسلامی ایران را شاهکار دیپلماسی انرژی دولت سیزدهم برشمرد و گفت: این توافق وابستگی تامین امنیت انرژی منطقه و کشورهای همسایه به ایران را در پی خواهد داشت.
او در حاشیه جلسه هیأت دولت درباره این قرارداد، افزود: در خصوص انتقال گاز روسیه به جمهوری اسلامی ایران، کمتر از یک ماه گذشته اسنادی بین شرکت ملی گاز ایران و شرکت «گس پروم» روسیه امضا شد که بخش زیادی از گاز روسیه به جمهوری اسلامی ایران انتقال خواهد یافت تا برای مصارف، صادرات و تامین انرژی کشورهای همسایه مورد بهره‌برداری قرار گیرد.
اما آیا این تفاهم‌نامه ایران را به هاب منطقه تبدیل می‌کند و مهمتر اینکه چرا ایران، با وجود منابع گازی غنی، مجبور به واردات گاز از روسیه شده است؟
باید برای ایران با ذخایر گازی‌اش خون گریست
یک کارشناس انرژی بین‌الملل در صفحه شخصی خود در شبکه اجتماعی ایکس به این قرارداد واکنش نشان داد و نوشت: «واقعا باید گریست برای مملکتی که بزرگترین مخازن نفت و گاز جهان را داشته باشد و خوشحالی وزیر گازش را ببینی که بگوید روزانه ۳۰۰ میلیون متر مکعب گاز از روسیه وارد می‌کنیم.»
عبدالله باباخانی ادامه داد: «گاز روسیه را دیگر اروپا نمی‌خواهد، چین هم خط لوله قدرت ۲ سیبری درخواستی روسیه، را اجرا نمی‌کند، زیرا به روسیه اعتماد ندارد. ترکیه هم گاز روسیه را به نصف قیمت می‌خواهد. ایران برای نجات از بحران گاز، مجبور به واردات معادل حدود نصف گاز تولیدی خودش از روسیه است».
او با عنوان اینکه ایران متعهد به خرید ۳۰ سال گاز از روسیه شده است و معلوم نیست در قرارداد چقدر برای ایران جریمه عدم خرید گذاشته‌اند، افزود: «ایران سالانه حدود ۲۷ میلیارد دلار به قیمت امروز ۲۵ سنت باید به روسیه پرداخت کند. البته در تابستان‌ها می‌تواند با خط لوله صلح مقداری را به پاکستان و هند بفروشد. اما بقیه سال خودش همین حدودها کسری خواهد داشت. از ۱۴۱۰ به ۵۰۰ میلیون متر مکعب واردات گاز نیاز داریم.»
این کارشناس با بیان اینکه به نظر می‌رسد اوجی نباید این قرارداد را در این زمان امضا می‌کرد و باید اجازه می‌داد دولت چهاردهم شرایط قراردادی را مجددا بررسی کند، تصریح کرد: «اگر وزیر گاز ما یک ژاپنی بود و در مدیریت انرژی کشور با این همه مخازن مانند آقای اوجی «و وزیران قبل از ایشان» شکست می‌خورد امروز جلوی خبرنگاران هاراکیری (خودکشی به سبک سامورایی‌ها) حداقل کاری بود که می‌کرد. اما در کشور ما تمام وزیران نفت و برقی که این بلا را بر سر انرژی کشور آورده‌اند، امروز مدعی مدیریت یا سیاست‌گذاری بقیه مسیر هم هستند.»
باباخاتی درنهایت به پزشکیان هشدار داد: «راهی هم که تیم شما در انرژی دنبال می‌کند همان راه اشتباه ۱۳ دولت قبل است. (حتی همان تیم‌های قبلی شکست خورده، آرایش تیم انرژی را می‌چینند) کشور نیاز به مدیریت یکپارچه انرژی با افکار نو دارد.»
تبدیل به هاب انرژی شدن به شرط تولید است نه واردات!
یک کارشناس ارشد حوزه انرژی درباره هدف اعلامی انتقال گاز روسیه به ایران یادآور شد که همیشه صحبت بر این بوده که ایران هاب و تامین‌کننده انرژی منطقه باشد.
نرسی قربان درباره شرایط تبدیل شدن به هاب انرژی، گفت: این هاب انرژی شدن در حالی رخ خواهد داد که خود ایران هم بیشترین تولید را داشته باشد و اینکه فقط گاز وارد کنیم، جوابگوی هاب منطقه شدن نیست.
او درباره علت واردات گاز از روسیه عنوان کرد: یکی از دلایل واردات و انتقال گاز روسیه، قراردادهای ما با کشورهای همسایه مانند عراق و ترکیه است و طبق این قراردادهای بلندمدت، ایران ملزم به گازرسانی به این کشورهاست و اگر این گاز صادر نشود و صرف مصارف داخلی شود، قراردادهای ما از بین می‌رود.
این تحلیلگر اقتصاد انرژی با تاکید بر اینکه این گاز وارداتی جایگزین صادرات ما خواهد شد، تصریح کرد: ایران دومین ذخایر گاز جهان را دارد و باید خود تولید داشته باشد و از تولید خود صادر کند و اگر دچار کمبود شد، واردات انجام دهد.
قربان به ذخایر گاز ایران اشاره کرد و گفت: ذخایر گازی ایران دو و نیم برابر ذخایر آمریکاست، ولی تولید ایران یک چهارم این کشور است. اگر تولید خود را دو برابر کنیم، باز هم برای افزایش تولید جای زیادی باقی می‌ماند.
او با بیان اینکه میدان‌های گازی مختلفی داریم، افزود: تمام میدان‌های ما پارس جنوبی نیست و علاوه بر این میدان، پارس شمالی و منابع موجود در خشکی را داریم و باید سعی کنیم تولید خود را افزایش دهیم.
افزایش تولید گاز در گرو اصلاح روابط بین‌المللی
این کارشناس انرژی با تاکید مجدد بر افزایش تولید گاز، این مهم را منوط به داشتن تکنولوژی و سرمایه دانست.
قربان ادامه داد: باید سرمایه و تکنولوژی لازم را داشته باشیم زیرا برای بهره‌برداری از منابع و میادین گازی دریایی تکنولوژی پیشرفته لازم است اما برای بهره‌برداری از ذخایر موجود در خشکی، تکنولوژی زیادی نیاز نیست.
او درباره موانع افزایش تولید گاز، بیان کرد: اکنون با مشکل سرمایه روبه‌رو هستیم و این سرمایه باید از طریق سرمایه‌گذاران خارجی تامین شود که این سرمایه‌گذاران به دلیل مشکلات تحریم و FATF مایل به این کار نیستند.
این تحلیلگر تاکید کرد: باید ساختار روابط بین‌الملل خود را اصلاح کنیم زیرا با این کار، سرمایه‌هایی وارد می‌شود که تولید گاز را افزایش می‌دهد.
قربان اضافه کرد: باید شرکت‌های انرژی بین‌المللی وارد شوند و به تولید گاز کمک کنند زیرا این شرکت‌ها منافعی دارند و منافعشان به دست می‌آید و گاز لازم هم به ایران می‌رسانند.
او با یادآوری اینکه سابقا توتال وارد تولید گاز ایران شد و شرکت امی فاز ۴ و ۵ را درست کرد، در پایان خاطرنشان کرد: دولت نباید پول خود را در حوزه‌های نفت و گاز خرج کند و باید آن را صرف بهداشت و آموزش و پرورش عمومی کند.
رامتین موثق
- 11
- 3
