زهره سادات کاظمی در سایت اصفهان زیبا نوشت: «وقتی آفتاب نیمه مردادماه گرمای بی‌سابقه‌ای را به شهر اصفهان هدیه کرد، اولین چیزی که خشکی زاینده‌رود را به رخ کشید، کمبود آب بود. بی‌آبی و گرما، مردم شهری که قرار است بشود شهر زندگی را کلافه کرد. برخی مناطق شهری که البته آب‌رسانی در آن‌ها وضعیت نامطلوب‌تری داشت و از منابع آبی فقیرتر بود، بیشتر این زجر را تحمل کردند.
این وضعیت آبفا را مجبور کرد تا مشکل افت فشار آب و بی‌آبی در مناطق اصفهان را با تانکر حل کند. سال‌ها پیش وقتی رودخانه به وضعیت اسفناک امروز و خشک‌سالی نزدیک شد، منابع آبی استان هم دچار چالش شد. وضعیت نامناسب منابع آبی و تهدید آب شرب کلان‌شهر اصفهان، مسئولان استانی را مجبور کرد پیگیر طرحی شوند به نام سمانه دوم آب‌رسانی؛ سامانه‌ای که بنا به شرایط اضطرار آب شرب اصفهان و البته غفلت مسئولان شهری، ملی تعریف نشد و قرار شد با بودجه استانی راه‌اندازی شود.
مسئولان سال ۹۷ گفتند با راه‌اندازی این سامانه مشکل آب شرب کلان‌شهری مثل اصفهان حل می‌شود. سامانه دوم آب‌رسانی به اصفهان و ۱۴ شهرستان استان، سامانه‌ای مکمل با ماهیت پدافندی است و ۷۷هزار کیلومترمربع و به عبارتی ۷۲درصد از پهنه استان را پوشش می‌دهد که جمعیت مشمول طرح حدود ۵/۵ میلیون نفر با پوشش ۷۵درصد جمعیت کل استان اصفهان است. این سامانه با قابلیت تأمین ۵۷/۹مترمکعب آب شرب برای افق ۱۴۱۰ است. با بهره‌برداری از این سامانه به میزان ۴/۶ مترمکعب بر ثانیه، کمبود آب شرب اصفهان و ۱۴ شهرستان در شرایط فعلی جبران خواهد شد.
مصوبات شورای شهر برای کمک به پیشرفت سامانه دوم آب‌رسانی
همان سال‌های اول مسئولان استانی تلاش کردند با همکاری و مساعدت مدیریت شهری پروژه را به اتمام برسانند. شورای شهر آن زمان هم به کمک آمد تا قسمتی از بودجه با کمک مصوبات پیش برود. ابوالفضل قربانی، رئیس کمیسیون هوشمندسازی و حمل‌ونقل شورای اسلامی شهر درخصوص سامانه دوم آب‌رسانی، گفت: «سامانه دوم شاید بیش از یک دهه در حال انجام است و متولی آن وزارت نیرو است.» او معتقد است برای اینکه سامانه دوم آب‌رسانی سریع‌تر به نتیجه برسد، در سال‌های گذشته مدیریت شهری کمک زیادی را برای این سامانه انجام داده است. مهمترین اقدام به‌تصویب‌رساندن مصوبات شورا برای کمک به شرکت آبفا برای تحقق پروژه بوده است.
قربانی دراین‌خصوص تصریح کرد: «تعرفه‌های مربوط به بهای آب و دفع فاضلاب برای همراهی مدیریت شهری با شرکت آب و فاضلاب به شکلی تنظیم شد که بتواند هزینه مربوط به این پروژه تأمین شود. در مقاطع مختلف و به صورت دادن امتیاز برای انجام این پروژه کمک‌هایی شده است.»
او با تأکید بر اینکه محل اجرای این پروژه از سد زاینده‌رود و تصفیه‌خانه نزدیک منطقه ورپشت و خارج از محدوده شهری است و شهرداری نمی‌توانست طبق قانون کمک مستقیم به پیشرفت پروژه انجام دهد، خاطرنشان کرد: «مدیریت شهری طبق قانون نمی‌تواند هزینه مستقیمی بپردازد؛ اما هزینه غیرمستقیم و تصویب مصوبات از عمده‌کمک‌هایی است که مدیریت شهری انجام داده است.»
رئیس کمیسیون هوشمندسازی و حمل‌ونقل شورای اسلامی در ادامه بیان کرد: «این پروژه، ملی نیست و منطقه‌ای تعریف شده و باید برای تأمین بودجه آن در استان اقدامات لازم انجام می‌شد و مصوبه شورا لازم بود. البته امیدواریم طبق قولی که همان موقع داده شد و همراهی شورا برای افتتاح پروژه، به‌زودی سامانه در اختیار مردم قرار گیرد؛ به شکلی که این مشکلات حل شود.»
او در ادامه با تأکید بر اینکه کمک‌های لازم و مصوباتی که احتیاج بود انجام شد، افزود: «برای کمک به اجرای این پروژه مقداری بودجه از طریق قبوض آب و دفع فاضلاب اخذ می‌شود. این طرح همچنان ادامه دارد و به‌دلیل وجود همین مصوبات، پروژه تا همین مقدار رشد کرده است؛ چون بودجه ملی نداشته و بر اساس مصوبات شورا و از طریق دریافت قبوض تأمین شده است.»
اما با وجود کمک مصوبات شورا و تأمین بودجه از اعتبارات استانی، چشم اصفهانی‌ها به راه‌اندازی سامانه دوم روشن نشد و امسال با افت شدید فشار آب و کمبود آن مواجه شدیم.
باآنکه متولیان از افتتاح پروژه تا پایان سال گذشته خبر داده بودند؛ اما همچنان خبری از افتتاح پروژه نیست. مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای اصفهان که متولی اجرای سامانه در اصفهان است، چندی پیش در مصاحبه با رسانه‌ها درخصوص وضعیت سامانه دوم گفته بود، وضعیت پیشرفت فیزیکی قطعه اول خط انتقال بالغ بر ۹۹درصد و وضعیت پیشرفت فیزیکی قطعه سوم خط انتقال تا پایان سال ۱۴۰۲ در حدود ۴۲درصد بوده است.
او وضعیت پیشرفت فیزیکی تصفیه‌خانه سامانه دوم آب‌رسانی را هم ۸۷درصد تا پایان سال ۱۴۰۲ اعلام کرده بود. با آنکه اختصاص بودجه ۳۰۰میلیارد تومانی مخصوص استان‌ها با تنش آبی کمی به پیشرفت کار کمک کرد؛ اما نرسیدن به‌موقع بودجه و تکمیل‌نشدن آن، نتوانست آب شرب موردنیاز اصفهان را به‌موقع تأمین کند.
تابستان امسال و افزایش مصرف، اهمیت افتتاح‌نشدن سامانه دوم را به‌خوبی به رخ کشید. مدیر آب‌رسانی شرکت آب و فاضلاب استان هم درخصوص وضعیت افت فشار آب، در مصاحبه اخیرش گفته، در حال حاضر نیاز آبی اصفهان ۱۸هزار لیتر بر ثانیه است؛ در حالی که ظرفیت منابع تأمین آب تنها ۱۵هزار لیتر بر ثانیه است.
او تنها راهکار را راه‌اندازی سامانه دوم انتقال آب اصفهان بزرگ دانست و گفت: «ما از منبع دیگری نمی‌توانیم اضافه‌بار را جبران کنیم. آب تا نجف‌آباد از طریق سامانه دوم رسیده؛ اما به دلیل کامل‌نبودن خط، نمی‌توانیم آب را به اصفهان برسانیم. اگر بودجه لازم برسد، تا یک سال دیگر مشکل آب شرب اصفهان حل می‌شود.»
طرح سامانه دوم آب‌رسانی برای تکمیل به بودجه ملی نیاز دارد
استاندار هم در نشست خبری اخیر خودش به مناسبت روز خبرنگار در خصوص سامانه دوم گفت: «سال اول برای این سامانه ۶۰۰میلیارد تومان هزینه کردیم. این پروژه نیاز به بودجه ملی داشت؛ اما در سطح ملی تعریف نشده بود.»
مرتضوی افزود: «برای تکمیل فاز اول این سامانه بودجه ملی نیاز بود. در سفر اول ریاست‌جمهور شهید به اصفهان، بودجه‌ای به میزان چهارهزارو ۳۰۰ میلیارد برای اتمام پروژه مصوب شد و با این بودجه توانستیم در اوایل تابستان سال ۱۴۰۱ فاز اول و اضطرار آن را افتتاح کنیم.»
استاندار اما تأکید کرد: «سال گذشته را توانستیم بدون بحران طی کنیم؛ اما با افت آبخوان، افزایش مصرف و گرمای بی‌سابقه با مشکل افت فشار آب مواجه شدیم. این لازم است سامانه دوم آب‌رسانی سریع افتتاح شود؛ اما طرح سامانه دوم آب‌رسانی برای تکمیل به بودجه ملی نیاز دارد.»
استاندار البته برای این سؤال که چرا مسئولان مربوط سامانه را ملی تعریف نکردند تا بتواند از بودجه ملی استفاده کند، پاسخ مشخصی نداد و به همین اکتفا کرد که اضطرار وضعیت آب شرب فقط منجر به به‌تصویب‌رسیدن اجرای طرح در استان اصفهان شد.
وزارت نیرو عملکرد ضعیفی در خصوص سامانه دوم آب‌رسانی داشت
برای بررسی وضعیت سامانه دوم و اینکه چرا تاکنون افتتاح نشده است، به سراغ دکتر مهران زینلیان، معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری اصفهان رفتیم. او درباره سامانه دوم آب‌رسانی و وضعیت این سامانه به خبرنگار «اصفهان زیبا» گفت: «این پروژه سال‌ها قبل با اعتبارات استانی مصوب شد و با این اعتبارات تا حدودی پیش رفت؛ اما در دولت سیزدهم و در سفر اول رئیس‌جمهور به استان، بودجه‌ای به ارزش چهارهزار و۳۰۰ میلیارد برای تکمیل فاز اول مصوب شد.»
زینلیان در ادامه با اشاره به اینکه فاز اول و اضطرار این پروژه در سال ۱۴۰۱ به بهره‌برداری رسید، افزود: «با راه‌اندازی فاز اول، سال گذشته را توانستیم بدون بحران از مسئله آب شرب عبور کنیم؛ اما در سال جاری متأسفانه با توجه به رشد تقاضای مصرف و گرمای بی‌سابقه‌ای که در استان داشتیم، با افت فشار آب مواجه شدیم و مشکلات خودش را نشان داد.»
او در ادامه با اشاره به اینکه نقد جدی به عملکرد وزارت نیرو در زمینه سامانه دوم آب‌رسانی وارد است، تصریح کرد: «وزارت نیرو عملکرد ضعیفی درباره سامانه دوم آب‌رسانی داشت و نتوانست پروژه را به‌سرعت و به‌موقع انجام بدهد. واقعیت این است پروژه‌هایی که توسط استانداری پیگیری شد وضعیت مناسبی دارد؛ اما سامانه دوم که زیر نظر وزارت نیرو بود، چندان مطلوب جلو نرفته است.»
معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری اصفهان نتیجه این ضعف را وضعیت آب شرب امروز اصفهان دانست و گفت: «استانداری برای انجام این پروژه‌ها تلاش زیادی انجام داده و متأسفانه کوتاهی وزارت نیرو منجر به مشکلات مضاعف می‌شود.»
او درخصوص وضعیت پروژه در دولت چهاردهم و پیگیری آن افزود: «این طرح مصوبه ریاست‌جمهوری است و قاعدتا باید این پروژه اجرا شود. پروژه اعتبار لازم دارد و باید اعتبار آن تأمین شود و جلو رفتن پروژه، پیگیری نمایندگان مجلس و مدیریت استان را می‌طلبد.»
سامانه دوم آب‌رسانی اصفهان باید جزو طرح‌های ملی قرار گیرد
به نظر می‌رسد سامانه دوم در وضعیت نامناسبی است و تأمین بودجه برای به بهره‌برداری‌رسیدن آن از عهده استان اصفهان خارج شده است. این موضوع توجه نمایندگان مجلس استان اصفهان و ورود جدی آن‌ها به این موضوع را می‌طلبد.
عضو هیئت‌رئیسه کمیسیون کشاورزی، آب، منابع طبیعی و محیط‌زیست مجلس شورای اسلامی به‌تازگی باتوجه به مشکلات آب شرب اصفهان به ایرنا گفته: «تأمین مالی و تکمیل سامانه دوم آب‌رسانی اصفهان ضروری است و با تکمیل آن، مشکل آب آشامیدنی مناطق شهری اصفهان برطرف خواهد شد.»
حامد یزدیان تأکید کرده، کلان‌شهرهایی مانند اصفهان باید پیش‌بینی لازم برای چنین روزهایی را داشته باشند و از بروز این‌گونه بحران‌ها جلوگیری کنند.»
دبیر دوم کمیسیون آب، کشاورزی و منابع طبیعی مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه سامانه دوم آب‌رسانی اصفهان پروژه‌ای است که برای رفع کمبود آب آشامیدنی و تأمین شبکه آب اصفهان تعریف‌شده افزود: «در دو سال گذشته نیز اقدامات خوبی انجام شده و ۲مترمکعب بر ثانیه آب به این شبکه اضافه شده؛ اما نیاز منطقه بیش از این است.»
او با بیان اینکه تکمیل این پروژه نیازمند اختصاص بودجه دولتی است، خاطرنشان کرد: «بودجه تصفیه‌خانه و خط انتقال سامانه دوم آب‌رسانی در سال‌های گذشته از محل منابع استانی تأمین شده؛ اما به دلیل نداشتن ردیف اعتبار ملی، تأمین مالی این پروژه از سوی دولت انجام نشده است. سامانه دوم آب‌رسانی اصفهان باید جزو طرح‌های ملی قرار گیرد تا بودجه ملی دریافت کند.»
بنا به گفته نماینده مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی، در صورت تأمین مالی، سامانه دوم آب‌رسانی اصفهان تا یکی‌دو سال آینده تکمیل و مشکل آب آشامیدنی مناطق شهری اصفهان برطرف خواهد شد.
پروژه‌ای که از سال ۹۷ استارت خورد و قرار بود تا پایان سال گذشته به بهره‌برداری برسد، حالا فقط تا پشت دروازه‌های شهر اصفهان رسیده و کمبود بودجه راهش را سد کرده است. تعریف‌نشدن طرح سامانه دوم آب‌رسانی در سطح ملی از همان ابتدا طرح را با کمبود بودجه مواجه کرد. همان سال‌های آغاز طرح گفته شده بود که طرح با هزارو ۳۰۰ میلیارد تومان به بهره‌برداری خواهد رسید.در این سال‌ها بیش از بودجه‌ای که پیش‌بینی شده بود برای سامانه هزینه شده؛ اما هنوز سامانه‌ای که قرار بود مشکل آب شرب اصفهان را حل کند تکمیل نیست.
حالا به نظر می‌رسد بودجه‌ای برای به‌پایان‌رساندن پروژه نیست و پروژه‌ای که قرار بود با نزدیک به دوهزار میلیارد تومان به پایان برسد، برای اتمام خود نزدیک به سه‌هزار میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد.
اتفاق مؤثری در وزارت نیرو برای جاری‌شدن زاینده‌رود نیفتاده است
آنچه مشخص است، باید منتظر ماند تا نمایندگان مجلس و دولت جدید در خصوص تأمین بودجه برای سامانه دوم طرحی نو دراندازند و این انتظار به نظر می‌رسد طولانی خواهد بود. اما آیا جمعیت اصفهان که هر روز بر آن افزوده می‌شود منتظر خواهد ماند؟ به نظر می‌رسد قبل از آنکه بودجه موردنظر محقق شود، باید فکری برای جاری‌شدن حداقلی آب زاینده برای تأمین منابع استان کرد.
معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری اصفهان هم در پاسخ به این سؤال که تأمین بودجه برای سامانه دوم و تکمیل آن کمی طولانی به نظر می‌رسد؛ آیا استانداری برای تأمین منابع آبی و وضعیت انتقال آب به زاینده تا تکمیل سامانه دوم اقدامی انجام می‌دهد یا خیر، گفت: «استانداری تلاش زیادی برای انتقال آب به زاینده‌رود کرده و در بالاترین سطح ممکن این اتفاق افتاده است؛ اما متأسفانه اقدامات در وزارت نیرو با کندی پیش می‌رود و به‌رغم تلاش‌های مضاعف استانداری اتفاق مؤثری در وزارت نیرو برای جاری‌شدن زاینده‌رود نیفتاده است و معتقدیم خیلی کارها بـا تلاش و پیگیری انجام‌شدنی است.»
زینلیان همچنان با انتقاد از عملکرد رسانه‌ها و نخبگان درخصوص پیگیری احیای زاینده‌رود و جاری‌شدن آن بیان کرد: «رسانه‌ها باید برای زاینده‌رود و برداشت‌های بالادست، دستور زمین‌مانده دووزیر برای تشکیل کمیته نظارت بر زاینده‌رود، طرح بن‌بروجن، برداشت یزد از اصفهان قبل از راه‌اندازی بهشت‌آباد و بررسی اقداماتی که رئیس حوضه آبریز زاینده‌رود تا کنون انجام داده است، مطالبه کنند. همچنین نمایندگان مجلس هم در ادوار گذشته آن‌طور که باید مطالبات استانی را پیگیری نکردند.»
او با اشاره به اینکه برای قضاوت عملکرد نمایندگان دوره جدید زود است، افزود: «انتظارمان این است که نمایندگان این دوره خیلی بهتر از گذشته عمل کنند و مطالبات جدی درخصوص احیای زاینده‌رود و تأمین اعتبار برای سامانه دوم آب‌رسانی داشته باشند.»
افتتاح سامانه دوم طرحی فوری برای اصفهان است. چاه‌های تأمین آب شرب دیگر کاربرد ندارند و این وضعیت برای آب شرب اصفهان خطرناک است. شرایط اصفهان می‌طلبد تا نمایندگان و مدیران استانی برای احیای زاینده‌رود و جاری‌شدن آن و تأمین حقابه‌اش تلاش کنند.
اگر بخواهیم منتظر اجرای پروژه‌های نیمه‌تمام عمان، سامانه دوم و انتقال آب از جنوب استان باشیم باید شرایط سخت‌تری را برای آب شرب اصفهانی که هر روز بر مصارفش افزوده می‌شود، بود.»
- 9
- 4
